Ұмытылмас есім



Pdf көрінісі
бет1/10
Дата07.02.2017
өлшемі1,98 Mb.
#3617
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

Ұмытылмас есім

М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінде 2016 жылдың 27  қазанында 

«Қаз  ССР  халық  ағарту  ісінің  үздігі»,  «ҚР  Білім  беру  ісінің  құрметті  қызметкері»,  «Тіл  жанашыры» 

төсбелгісінің, «ҚР Тәуелсіздігіне-  10 жыл», «Ерен еңбегі үшін», «Қадыр Мырза Әлі»атындағы медалінің 

иегері,  БҚМУ  профессоры,  филология  ғылымдарының  кандидаты,  доцент,  әдебиеттанушы  ғалым 

Серікқали Ғабдешұлы Шарабасовтың туылғанына 70 жыл толуына арналған «Ұмытылмас есім: ұстаз, 

ғалым, тұлға» атты  республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция болып өтті.

Конференцияның алдында келген қонақтар мен қатысушылар 

университет  мұражайында  Ұстазға  арналып  жасақталған 

бұрышпен  танысып,  №  1  оқу  ғимаратының  4-қабатында  орна- 

ласқан атаулы кабинеттің ашылуына (405-дәрісхана) қатысты.

Конференция  ¥стаз-ғалымның  еңбек  жолын  қамтыған 

видеороликтен  басталып,  «Серіктің  жөні  бір  басқа(іні  туралы 

толғаныс)»тақырыбында  ақын,  Халықаралық  «Алаш»  әдеби 

сыйлығының,  «Құрмет»орденінің  иегері,  Қазақстанның  еңбек 

сіңірген қайраткері, М.Өтемісов атындағы БҚМУ-дың профессоры 

Ақұштап  Бақтыгереева,  «Ата-Дария  Еділ-Жайық  ұлдарының 

арманы»тақырыбымен  әл-Фараби  атындағы  Қаз¥У-дың  қазақ 

әдебиеті  және  әдебиет теориясы  кафедрасының  профессоры, 

ф. ғ. д.  Бисенғали Зинол-Ғабден Қабиұлы, «Қазақ әңгімелеріндегі 

сөздің  лингвомәдени  әлеуеті»  тақырыбында  ҚР  БҒМ  ҒК

А.Байтұрсынұлы  атындағы  Тіл  білімі  институты  лексикология 

бөлімінің  меңгерушісі,  ф.  ғ.  д.  профессор  Манкеева  Жамал 

Айтқалиқызы,  «Профессор  С.Ғ.Шарабасов  -   әдебиеттанушы 

ғалым, ұлағатты ұстаз» тақырыбымен «Махамбет» гуманитарлық 

зерттеулер  институтының  директоры,  п.  ғ.  д.  профессор 

Қыдыршаев  Абат  Сатыбайұлы,  «С.ҒШарабасов  прозасы  тілінің

лексика-семасиологиялық  айшықтары» 

тақырыбында  БҚИТУ-дың  профессоры, 

ф .ғ.д .  Сабыр  М ұрат  Б өкенбайұлы ,

« П р о ф е с с о р   С . Ғ. Ш а р а б а с о в т ы ң  

қоғамдық-мәдени  қызметі»тақырыбында 

Ж.Молдағалиев  атындағы  БҚ  облыстық 

ғы л ы м и - ә м б е б а п   к іт а п х а н а с ы н ы ң  

директоры  Исатаева  Роза  Жақияқызы,

«Көрікті  ой,  көркем  тіл  нұрландырған 

ш ұғылалы  ғұмыр»  тақы ры бы мен  БҚ 

облыстық соты құжаттамалық қамтамасыз 

ету  басқармасының  мемлекеттік  тілді 

дамыту  мәселелері  бойынша  бас  маманы,  ақын,  журналист, 

Қазақстан  Жазушылар  одағының  мүшесі  Шахин  Амангелді 

Ғұбайдоллаұлы  баяндамасымен  жалғасса,  «Тұлға  туралы 

ойтолғауға» Жәңгірхан атындағы  БҚАТУ-дың профессоры, ф.ғ.д. 

Рысқалиев  Тілекжан  Хасенұлы,  ақын,  журналист,Қазақстан 

Жазушылар  одағының  мүшесі,  Қазақстанның  еңбек  сіңірген 

қайраткері Нәріков Айтқали Нұрышұлы, БҚО Жаңақала аудандық 

мәслихат  төрағасы,  ақын,  журналист  Сисенғали  Закария

Ж үсіпқалиұлы,  ақын,  журналист,  Қазақстан  Жазушылар 

одағының  мүшесі  Сейтақ  Ғайсағали  Самиғоллаұлы,тілші- 

ғалым,  Халықаралық  «Қазақтілі»  БҚО  филиалының  төрағасы 

Жексенғалиев Болат Өтеғалиұлы қатысып, өздерінің жүрекжарды 

лебіздерін  білдірді.Конференцияны  филология  факультетінің 

деканы, ф.ғ.к. доцент Мүтиев Зейнолла Жақсылықұлы жүргізді.

Көпшілік «Жақсының өзі өлсе де, сөзі өлмейтіндігіне» тағы бір 

мәрте көз жеткізгендей болды.

М енің  кураторым...

Қашан көрсең де қасында бір қауым студенттерімен, жалғыз 

өзі  бір  оқу  орнындай  болып  жүретін  Серағаңның  ортамыздан 

озғанына  әлі де  сену  қиын.  Оның ала таңнан асығып,  екпіндей 

басқан  әскери  жүрісі,  жарқ-жұрқ  сөйлеген  найзағай  дауысы 

университет тіршілігімен мидай араласып жататыны соншалық, 

әлі күнге жаңғырығып тұрғандай сезіледі.  Өзінің жұмыс орнын, 

атқарып  жүрген  қызметін  сыйлайтын  адамдарға  тән  барлық 

қадір-қасиет Серікқали ағаның бойынан табылатын.

Осы  қара  ш аңы рағы м ы зды   әкесіне  табы нғаны ндай 

құрметтеп,  анасындай  аялап,  баласындай  қамқорлап  жүретін 

ұстаздың  ортамыздан  озса  да,  парасатты  болмыс-бітімімен, 

шарапатты  үлгі-тағылымымен  үлкен-кішінің  көкейінен  мәңгіге 

кетпейтіні хақ. Ұстаздық концептіге сыйымды азаматтың үлкен 

тәрбиеші  де  бола  білгендігін  жүздеген,  мыңдаған  шәкірттері 

мойындайды.

Сонау  жетпісінші  жылдары  кураторлық  қызметті  біздің 

646-топтан бастаған Серағаң 40 жылдан астам уақыт бойы мінсіз 

атқарып,  шынайы куратор-тәрбиешінің  жанды үлгісін  көрсетіп 

кетті.  Қыруар оқу процесін  арқалай  жүріп, үздіксіз кураторлық 

қызметті жауапкершілікпен атқару оңай шаруа емес. Әрбір төрт 

жыл сайын жас буынды қатайтып, өмір жолына бейімдеу, бағыт- 

бағдар беру,тарыдай талаптарын таудай еткенше баптап баулу 

секілді  үздіксіз  үдерістерді  атқаруда  дирежердің  таяғындай 

басқару  мүмкін еместігі  барша  кураторларға белгілі.

Өзінің жеке үлгісімен, ілім-білімімен, тапқырлығымен талай 

жастың  балапан өмірін азаматтық биікке жалғай  білді.

Серікқали  Ғабдешұлы  әуелі  ата-аналар,  университет 

ұжымы,  одан  қалды  мемлекетіміз  сеніп  тапсырған  ұстаздық 

міндетті  мінсіз атқарды, әрдайым өз ісіне адалдықпен қарады.

Қызмет  еткен  ортасына  тек  қана  күнелтістің  көзі  деп

қарамай, өмірінің мәнін өзі атқарған азаматтық істерінен тапқан 

ұстаз жайлы жылы лебіз ас та төк...

Құбылнамадай сегіз қырлы адамның жақсылығын дүниеден 

озғанда  ғана  айтып  отырған  жоқпыз,  өз  қадірін  ұстазымыз 

көзінің тірісінде-ақ сезініп,  аяқталмаған  қыруар істерін, арман- 

мұраттарын жалғауды шәкірттеріне өсиеттеп  кетті.

Білікті  ұстаз,  тәжірибелі  тәрбиеші,  терең  ғалым,  сыйлы 

азамат ретіндегі  мінсіз бейнесі  көкейімізде  мәңгі сақталады.

Серағаң  өзі  айтқандай:  «Мен  өлсем  де,  тұрып  өлетін 

адаммын»-деп,  шынымен  де  оның  жарқылдап  жүріп,  көзден 

бұл-бұл  ұшқанына  абдырап  қалдық,  сенгіміз  келмейтіні  де 

сондықтан.

Тәні  түгілі,  жаны  ауырып  тұрса  да  тағдырының  алдында 

бас  имейтін,  әрбір  қадамын  толағай  еңбегімен  дәлелдеп, 

адалдығымен үнемі нұр шашып жүретін аяулы Ұстаздың жарқын 

жүзі  мен  мейірімге  толы  жанары  алдын  көрген  шәкірттерінің 

жүрегінде  мәңгілік орын тебетініне сенемін.

Р.Қ. МҰХАМБЕТҚАЛИЕВА,

шәкірті,  ф.г.к.  доцент

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------  

Сотрудничество 

--------------------------

В  г.  Оренбурге  (РФ)  была  проведена  Международная  научно-практическая  конференция  «Межрегиональное 

сотрудничество  приграничных  регионов  России  и  Казахстана».  Данная  конференция  была  организована  Автономной 

некоммерческой  организацией  «Содружество народов Евразии» при  поддержке Правительства Оренбургской области.

Для обсуждения путей дальнейшего развития двустороннего 

сотрудничества  в  рамках  ЕАЭС  собрались  представители 

органов  государственной  власти,  бизнес-сообщ ества  и 

инфраструктуры  поддержки  предпринимательства,  научных  и 

экспертных кругов, институтов гражданского общества и СМИ из 

России и трёх регионов Казахстана, граничащих с Оренбуржьем:

Западно-Казахстанской, Актюбинской и Костанайской областей.

На  конференции,  в рамках реализации  научно-исследова­

тельского консорциума «Процессы и перспективы Евразийской 

интеграции»,  с  докладами  выступили  заведующий  кафе­

дрой  Ассамблеи  народа  Казахстана  ЗКПУ  им.  М.Утемисова, 

доктор педагогических наук В.Ю.Салов («Кафедры Ассамблеи 

народа  Казахстана -  инновационный  механизм казахстанской 

этнополитики»)  и  руководитель  центра  социологических

КУРСОМ НА ИНТЕГРАЦИЮ:

Сотрудничество приграничных регионов -  важнейший фактор евразийской интеграции

исследований  ЗКПУ,  кандидат  философских  наук  П.А.Добряев 

(«Восприятие процессов евразийской интеграции казахстанскими 

студентами»).

Открывая  работу  конференции,  председатель  Правления 

АНО  «Содружество  народов  Евразии»  В.В.Амелин  отметил,  что 

только за последний год на различных площадках Астаны, Алматы, 

Актобе, Караганды, Костаная, Уральска, Москвы, Оренбурга и дру­

гих городов общественными организациями были инициированы 

десятки площадок для обсуждения вопросов российско-казахстан­

ского сотрудничества. Это свидетельствует о большом интересе 

и поддержке обществом интеграционных процессов, стремлении

экспертов  к  более  тесному  взаимодействию  для  выработки  их 

эффективных механизмов в интересах обеих стран.

В  приветственном  слове  к  участникам  конференции  вице­

губернатор Оренбургской области Д.В.  Кулагин подчеркнул, что, 

взаимно уважая суверенитет, независимость и территориальную 

целостность,  Россия  и  Казахстан  выбрали  курс  на  сближение, 

согласование  политики,  создание  общего  экономического 

пространства  в  рамках  ЕАЭС,  поскольку только  вместе,  за  счет 

объединения ресурсов можно эффективно противостоять новым 

вызовам и угрозам современного  мира.

Заведующий  кафедрой  АНК  ЗКПУ  В.Ю.Салов  рассказал

собравшимся о деятельности  Ассамблеи народа Казахстана по 

координации  работы  центральных и  местных исполнительных 

органов  власти  по  вопросам  этнонациональной  политики

практической  реализации  Концепции  укрепления  и  развития 

казахстанской  идентичности  и  единства.  Он  особо  отметил 

роль кафедр АНК,  созданных  в  ряде  вузов  нашей  страны,  как 

нового, инновационного механизма казахстанской этнополитики 

и  поделился  опытом  работы  такой  кафедры  в  ЗКПУ  им.  М. 

Утемисова.

Большой  интерес  у  участников  конференции  вызвало 

в ы с ту п л е н и е   р у ко в о д и те л я   ц ентра  с о ц и о л о ги ч е с ки х  

исследований  ЗКПУ  П. А . Добряева,  основанного  на  ре­

зультатах  социологического  исследования  «Евразийский 

экономический  союз  в  восприятии  студенческой  молодёжи 

Западно-Казахстанской области  РК». Данное исследование 

было  проведено  центром  социологических  исследований 

нашего университета в рамках совместного с НИИ  истории и 

этнографии  Южного Урала Оренбургского государственного 

университета  исследовательского  проекта.  Полученные 

в  его  ходе  данные  свидетельствую т  о  том,  что  ЕАЭС  и 

евразийская  интеграция  как  таковая  достаточно  успешно 

позиционированы   в  сознании  студенческой  молодёжи 

ЗКО.  Подавляющее  большинство  опрошенных  студентов, 

независим о  от  их  этнической  п р инад леж ности,  языка 

о б у ч е н и я   и  м еста  с в о е го   п о с то я н н о го   п р о ж и в а н и я , 

положительно  воспринимают  евразийский  экономический 

интеграционный  проект,  считают участие  в  нём  Казахстана 

необходимым  и  ожидают  от  этого  участия  положительного 

воздействия  на  жизнь  казахстанцев.

В  целом,  следует  отметить,  что  проведение  данной 

конференции,  состоявшийся  в  её  ходе  обмен  мнениями 

и  выработанные  на  ней  рекомендации  по  активизации 

сотрудничества  приграничных  регионов  Казахстана  и  России, 

безусловно,  будут  способствовать  эффективной  реализации 

курса  Президента  РК  Н.А.Назарбаева  и  Президента  РФ

В.В.Путина  на евразийскую интеграцию.


2 ^ ________

ПАНОРАМА

№9 (924) 31  қазан 2016 жыл



20 октября в ЗКГУ им.  М. Утемисова совместно с Оренбургским государственным педагогическим универ­

ситетом прошла Международная научно-практическая  конференция на тему «Актуальные проблемы теории 

и  практики  инклюзивного образования»,  посвященная 25-летию  Независимости  Республики  Казахстан.

Равные возможности для всех

В  конференции,  на  которой  были  рассмотрены  вопросы 

систематизации  и  обобщения  научного  и  практического  между­

народного опыта  инклюзивного образования,  создания условий 

для успешного применения и передачи инклюзивных практик и др., 

приняли участие ученые  Кореи,  Израиля,  Республики  Молдова,

Российской Федерации и  Казахстана.

С приветственным словом в адрес участников конференции 

выступила  проректор  по  учебно-методической  работе,  к.п.н., 

доцент ПК.Жусупкалиева.  Сказав об актуальности рассматрива­

емых на конференции проблем инклюзивного образования, Палия 

Кайдаровна пожелала успешной работы.

В  рамках  конференции  на  педагогическом факультете  ЗКПУ 

был торжественно открыт центр инклюзивного образования «Жан 

жылуы»,  призванный  оказывать  практическую  и  методическую 

помощь  в  организации  работы  инклюзивного  образования  в 

школах области.

На  пленарном   заседании  конф еренции  вы ступили 

Ю.А.Королева, к.псх.н., доцент заведующий кафедрой специаль­

ной психологии ОППУ, РФ -  «Проблемы и состояние инклюзивного 

образования  в  России  и  Казахстане»,  О.И.Акимова,  к.псх.н.,  до­

цент кафедры специальной психологии ОППУ,  РФ -  «Специфика 

подготовки  педагогических  кадров  в  сфере  инклюзивного  об­

разования  в  современном  педагогическом  вузе»,  Ли  Чжон  Хюн, 

доктор  PhD,  профессор  университета  Сангконгхое,  Южная 

Корея  -   «Инклюзивное  образование  в  Казахстане:  состояние, 

перспективы», Н.Н.Лебедева, руководитель отдела инклюзивного 

образования ЗКО -  «Организация специальных образовательных 

условий для детей  с ограниченными  возможностями  в учрежде­

ниях  образования  Казахстана»,  В.Ю.Салов,  д.п.н.,  профессор,

ЗКПУ -  «Адаптивная физическая культура: проблема и решение».

Работа  конф еренции  была  продолжена  по  секциям:

«Психолого-педагогическое  сопровождение  лиц с  особыми  об­

разовательными потребностями (ООП) в современном образова­

тельном пространстве»,  «Актуальные проблемы инклюзивного и 

специального образования лиц с особыми образовательными по­

требностями (ООП)», «Особенности организации педагогического 

процесса в учебных заведениях с инклюзивным и коррекционным 

образованием».

Для  преподавателей  и  учителей  к .псх.н.,  доцентом

Н.П.Кормушиной  (Оренбург) был  проведен  мастер-класс на тему 

«Толерантность как основа инклюзивной компетентности педагога 

образовательного учреждения».

Обсудив проблемы формирования доступности образователь­

ной среды, тенденции, приоритетные направления и перспективы 

развития инклюзивного образования в Казахстане и России, участ­

ники  Международной  научно-практической  конференции  были 

едины во мнении о необходимости инклюзии,  как приоритетного 

и  эффективного  социального  механизма,  реализующего  право 

каждого  человека  на  образование.  Дети  и  студенты  с  инвалид­

ностью  должны  иметь  возможность  учиться  вместе  со  своими 

здоровыми  сверстниками  в дошкольных образовательных орга­

низациях,  школах, организациях дополнительного образования, 

ссузах,  вузах.  В  разработку  решений  в системе  специального  и 

инклюзивного  образования,  ресурсного  обеспечения  данного 

процесса должны быть активно вовлечены педагогическое сооб­

щество, общественность.

2016  ж ы л д ы ң   31  қазаны нда  киел і  қара  ш аңы рақ 

М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік уни- 

верситетінде Қазақстандағы 1916 ж ы лғы  ұлт-азаттық кө- 

терілісінің 100 жылдығына арналған «Батыс Қазақстандағы 

1916  жылғы  ұлт-азаттық  көтеріліс:  тарихы  мен  тағылымы» 

атты дөңгелек үстел өткізілді.



«Батыс  Қазақстандағы 

1916  жылғы 

ұлт-азаттық  көтеріліс: 

тарихы  мен  тағылымы»

Дөңгелек  үстел  қонақтары  өлкеміздің  белгілі  тарихшы 

ғалы м дары   -   т.ғ. д .,  проф ессор  Ә.С .Т асм ағам бетов, 

өлкетанушы  Жайсан  Ақбай,  т.ғ.к.  С.Б.Құрманалин,  т.ғ.к. 

Ж.Е.Хайдаров,  т.ғ.к. Ж.А.Исмурзин,  т.ғ.к. А.С.Байбулсинова, 

со н д а й -а қ  «Дана  Ка

2

»  ж ур на л ы ны ң  бас  редакторы  



Қ.Қ.Кабжанов,  «Жайық  Пресс»  ЖШС-нің  бас  директоры 

Ж.Н.Сафуллин, «Қазақстан» РТРК БҚО филиалының тілшісі 

М.М.Балмолда,  ф.ғ.к.  А.Ы.Мамыров,  БҚО  қазақ  драма 

театры  әдебиет  бөлімінің  меңгерушісі,  ҚР  Журналистер 

одағының мүшесі Н.Қ.Сәдір және университет оқытушылары, 

студенттері  т.б.  қатысты.  Дөңгелек  үстелдің  ашылуын 

модератор т.ғ.к., доцент Ж.Ж.Жақсығалиев бастап, сөз кезегін 

М.Өтемісов  атындағы  БҚМУ-дың  бірінші  проректоры,  т.ғ.д. 

Әсет Сембайұлына Тасмағамбетовке  берді.

Аталған зиялылар бұл көтерілістің мән-маңызы жағынан 

қазақ  даласында  болып  өткен  көтерілістердің  ішіндегі 

шоқтығы  биік,  отаршыл  империяның  қыспағына  көне 

қоймаған  қазақ  халқының  жанкешті  қозғалыстарының  бірі 

ретінде бағалап, атаулы күндерде тойланып қалмай, назарда 

жүретін тақырып деп өз пікірлерін ортаға салды. Сол оқиғаға 

арналып бір еңселі  ескерткіш орнатылса,  ұлттың азаттығы 

жолында  қаза  болған  бабаларымызға  да,  сол  маңызды 

тарихи кезеңге де көрсетілген құрмет пен сауабы мол үлкен 

бір шара болған болар еді деген ойларын да атап өту қажет.

Дөңгелек үстелдің жабылуын  т.ғ.к., доцент Жақсығалиев 

Ж.Ж.  қорытындылап,  келген  қонақтар  мен  оқытушыларға, 

студенттерге алғысын білдірді.

1916 жылғы ұлт-азаттық көтерілістің 100 жылдығына ар- 

налған дөңгелек үстел тақырыбына орай ғылыми  кітапхана 

атынан көрме ұйымдастырылды.

Соб.инф.

«ҮтаййдО  бШм  беру  ОвденОс, 

ир@бл@ма®іар 

даму болашағы»



тақырыбымен  on-line  режимінде Халықаралық ғылыми-практикалық конференция  өткізді

Б ү гін гі  б іл ім   беру  ж ү й е с і  м о д е р н и за ц и я л а н ға н  

заманда  көп  тілді  меңгертуге  аса  назар  аударылып,  жан- 

жақты  жол  ашылған.  «Келешекке  -  кемел  біліммен»,  - деп 

Елбасы  Н.Э.Назарбаев  ұстаным  еткендей,  келешекке 

терең  біліммен  қадам  басып,  әлемдік  білім  кеңістігінің 

құпияларына  үңіліп,  қоғамға  бейім,  өз  қабілетін  таныта 

алатын,  жан-жақты  дамыған,  бірнеше  тілді  меңгерген 

құзіретті  тұлғаны  қалыптастыру  -  басты  мақсаттардың 

бірегейі  болып отыр.

Осыған орай, 2016 жылдың 27 қазанында «Өрлеу» БАҰО» 

АҚ  филиалы  «Ақтөбе  облысы  бойынша  педагогикалық 

қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты  «Үштілді 

б іл ім   б е р у :  із д е н іс ,  п р о б л е м а л а р   ж ә н е   д а м у  

болашағы» тақырыбымен on-line режимінде Халықаралық 

ғылыми-практикалық конференция  өткізді.

Конф еренцияны ң  м ақсаты   -  б ілім   беру  саласы нда 

үштілділікті  басым  бағыт  ретінде  ұстанудың  қазіргі  жайы  мен 

болашағын талқылау.  Конференция қазақ, орыс және ағылшын 

тілдерінде  өткізілді.Конференция  жұмысында  Қазақстандық 

ЖОО  ғалымдары,  сондай-ақ,  Қытай  Халық  Республикасы, 

Ресей Федерациясы, Түркия мемлекеттерінің профессорлары, 

«Өрлеу»  біліктілікті  арттыру  ұлттық  орталығы  акционерлік 

қоғамы филиалдарының профессорлық-оқытушылық  құрамы, 

республикамыздың  тәжірибелі  педагогтері  тақырыпқа  сәйкес 

көтерілен мәселелер аясын кең ауқымда қарастырып, 300-дей 

ғылыми мақалалар мен тәжірибелер электронды жинаққа енді.

Менде  осы  ко нф е р е нц ия ға   қаты сы п,  оры с  тіл ін д е  

«Иноязычная  коммуникативная  компетенция,  как  объект 

исследования»  атты  баяндамамды  үлкен  ғалымдармен 

қатар  отырып  оқығаныма  ерекше  сезімде  болдым.  Қазіргі 

таңдағы күрделі тіл саясатында болып жатқан үш тіл туралы 

мәселе,  яғни  неліктен  үш  тілдік  оқыту  қажет деген  сұраққа

өзіме  жауап  алдым.  Баяндамам жоғары деңгейлі,  мазмұнды 

деп  бағаланды.

«Жеті  жұрттың  тілін  біл,  жеті  түрлі  ілім  біл»  деп  халық 

даналығында  айтылғандай,  адамзат  тарихындағы  көп  тілді 

меңгерген полиглот ғалымдар мен басқа да тіл туралы қызықты 

фактілерге тоқталсақ.Шығыс ғұламасы Әл-Фараби 70-ке жуық 

тілді  меңгерген.  ¥лы  Абай  орыс  тілін  орта  жастан  асып,  кеш 

болса  да  жетік  меңгерді,  қазақ  ,  орыс  тілдерімен  қоса  парсы, 

араб тілдерін де жақсы меңгерген.

А.С.Пушкин  француз,  ағылшын,  неміс,  итальян,  испан, 

латын,  грек,  славян  тіл д е р ін  білген.  Көне  еврей  тілін 

зерттеген  В.Луначарский  испан  тілін  57  жасында  үйренген 

екен.  Кибернетика  «атасы»  деп  есептелетін  Норберт  Винер 

13  тілді  зерттеген.  Люксембург  қаласының  халқының  түгелге 

жуығы төрт тілде  еркін  сөйлей  алады  екен,  әсіресе,  жастары. 

Еңбастысы, Люксембург балалары мектепке дейін төрт жастан 

бастап тегін ана тілінде, екінші сыныптан бастап француз тілінде 

оқиды. Ағылшын тілі алтыншы сыныптан басталады екен.

Дүниедегі  барлық аударма  шығармалардың 33% ағылшын 

тілінен аударылса,  15 % -  француз тілінен, ал  1%  неміс тілінен 

аударылады.

Осы  конференцияда  тағы  бір  ерекше  толқыған  кезім 

Қ.Жұбанов  атындағы  Ақтөбе  мемлекеттік  университетінің 

ф.ғ.к.,  доценті  А.Е.Жубанованың «Идеи  и  истоки  полиязычия  в 

трудах Кудайбергена и Есета Жубановых» атты баяндамасында 

өзім іздің  ж ерлесім із,  проф ессор  Құдайберген  Ж ұбанов 

ағамыздың  18  тіл  білгендігі!  Мысалы  айтқанда,  қазақ,  орыс 

тілінен  басқа  неміс,  парсы,  араб,  моңғол,  грузин,  чуваш,  коми 

және түрік тектес тілдерінде еркін сөйлеген. Тіпті «Ана тілімізді 

салыстырмалы  жүйемен  үйренуге  де,  зерттеуге  де  себі  бар»,

-  деп  жапон  тілін  де  игерген.  Ал  олай  болса,  мен  ойлаймын, 

тілді  үйрену  -  ешқашан  кеш  емес.  Ол  үшін  тек  ниет  пен  үлкен 

еңбек қажет. Жаңадан жүре бастаған балаға  «Отыр!  Сен жүре 

алмайсың!  Құлап  қаласың!»  десек,  ол  бала  еш  уақытта  жүре 

алмайды. Қазақтың ұлы ғалымдары бірнеше тілді меңгергенде, 

неге біз үш тілді  меңгеріп алмасқа?

Көп тіл білсең көкжиегің кең болар,

Құрметтейді  кісі екен деп төрге озар.

Қай елде жүрсең де бұл дұрысы,

Мемлекеттік  тілді  үйренген  жөн  болар,  -дегендей,  мемле- 

кеттік тіліміздің дәрежесін жоғары көтере отырып,  шет тілдерін 

үйренгеніміз артық болмас.

Конференция мен үшін жоғары дәрежеде өтті. Сондықтан осы 

конференцияны ұйымдастырған  «Өрлеу»  БА¥О» АҚ филиалы 

«Ақтөбе  облысы  бойынша  педагогикалық  қызметкерлердің 

біліктілігін арттыру институтының  ұжымына өзімнің  алғысымды 

білдіремін және  шығармашылық табыс тілеймін.

Гульнур ИМАНАЛИНА,

6М011900-Шетел тілі: екі шетел тілі 

мамандыгының 2-курс магистранты



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет