Национальной академии наук республики казахстан



Pdf көрінісі
бет27/40
Дата22.12.2016
өлшемі7,17 Mb.
#26
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   40

 
УДК 343.3/.7 
 
Правовые средства и механизмы противодействия коррупции 
 
Избасова А.Б. 
 
КазНУ имени Аль-Фараби 
 
Ключевые  слова:  Коррупция,    коррупционные  преступления,  должностные  преступления, 
противодействия коррупции, борьба с коррупцией. 
Аннотация.  Целью  научной  работы  является:  решение  наиболее  значимых  теоретических  и 
практических  проблем,  обусловленных  концептуальными  направлениями  борьбы  с  коррупционными  и 
должностными преступлениями; систематизация современных теоретических взглядов и  идей, связанных с 
антикоррупционной  деятельностью,  а  также  разработка  на  данной  основе  научно-обоснованных  путей  и 
методов дальнейшего совершенствования антикоррупционной деятельности.  
 
В  научной,  учебной  и  общественно-публицистической  литературе  существуют  различные 
определения коррупции. Толковый  словарь  русского  языка  характеризует коррупцию  как  подкуп 
взятками, продажность должностных лиц, политических деятелей [1, с. 292]. Это понятие включает 
в  себя    взяточничество  (дачу  вознаграждения  для  совершения  лица  с  позиции  долга),  непотизм 
(замещение  по  протекции  доходных  или  выгодных  должностей  родственниками  или  «своими 
людьми») и незаконное присвоение публичных средств для частного использования. 
Коррупция  -  сложное  социальное  и  правовое  явление  и  понятие.  Многие  исследователи 
подчеркивают  комплексный,  системный  характер  этого  явления  и  понятия.  Справедливо 
связывают  его  со  всеми  социальными  процессами  данного  общества,  с  учетом  социально-
политических,  демографических,  национально-психологических  и  этнических  особенностей 
конкретной  страны  или  государства.  Некоторые  исследователи  говорят  о  коррупции  как  о  целой 
относительно самостоятельной правовой науке и учебной дисциплине - корруптологии, вкладывая 
в это понятие «пути совершенствования уголовной политики и законодательства о воздействии на 
организованную преступность и коррупцию» [2].  
Рассматривая  коррупцию  как  социальное  явление,  возникает  закономерный  вопрос:  почему  она 
существует? В чем причины, порождающие ее? В отечественной философской науке под причинностью 
(от лат. – causa) принято понимать объективную связь между явлениями, одно из которых – причина – 
при  определенных  условиях  порождает  другое  –  следствие  [3].  Исходя  из  этого  философского 
положения, в отечественной криминологии утвердилось мнение, что под причинами как преступности в 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
210  
целом, так и коррупции, следует понимать те социальные явления, которые порождают и воспроизводят 
преступность и преступления как свое закономерное следствие.  
В  переводе  с  латинского  "коррупция"  ("corruptio")  означает  "подкуп",  "порча",  "упадок", 
"совращение".  Общепринятое  понятие  коррупции  закреплено  в  словаре  русского  языка: 
"Коррупция - моральное разложение должностных лиц и политиков, выражающееся в незаконном 
обогащении, взяточничестве, хищении и срастании с мафиозными структурами" [4].. В справочной 
литературе  обычно  выделяются  две  составляющие  понятия  коррупции:  1)  разложение 
экономической и политической систем в государстве, выражающееся в продажности должностных 
лиц  и  общественных  деятелей;  2)  преступление,  выражающееся  в  использовании  должностным 
лицом прав, предоставляемых ему по должности, в целях личного обогащения [5]. Нисколько не 
претендуя  на  всеобъемлющий  охват  такого  сложного  социального  явления,  как  коррупция, 
выделим основные связанные с ней проблемы. Публичная власть и коррупция[6]. 
На  наш  взгляд,  многие  ученые  сходятся  во  мнении,  что  коррупция  как  социальное  явление 
возникла  одновременно  с  государством  и  прошла  длительный  путь  эволюции.  "Коррупция 
является  обратной  стороной  деятельности  любого  централизованного  государства,  которое 
претендует на широкий учет и контроль"[7]. 
Злоупотребление должностными полномочиями (ст. 307 УК РК) – это  использование лицом, 
уполномоченных  на  выполнение  государственных  функций,  либо  приравненным  к  нему  лицом 
своих  служебных  полномочий  вопреки    интересам  службы  в  целях  извлечения  выгод  и 
преимуществ для себя или других лиц или организаций  либо нанесения вреда другим лицам или 
организациям,  если  это  повлекло  существенное  нарушение  прав  и  законных  интересов  граждан 
или  организаций  либо  охраняемых  законом  интересов  общества  или  государства  наказывается  
штрафом в размере от ста до двухсот месячных расчетных показателей или в размере заработной 
платы или иного дохода осужденного за период от одного до двух месяцев либо лишением права 
занимать определенные должности или заниматься  определенной деятельностью на срок до трех 
лет, либо арестом на срок до четырех месяцев, либо лишением свободы на срок до двух лет [8]. 
Коррупция  обусловлена  тем,  что  ее  общественная  опасность  нередко  переплетается  с 
совершением  других  корыстных  преступлений,  чаще  всего  с  хищением  чужого  имущества. 
Посягая  на  нормальную  деятельность  государственного  аппарата,  коррупция  и  взяточничество  к 
тому же подрывают их авторитет. В связи с этим дискредитируют органы власти и управления, что 
ведет к нарушениям принципа социальной справедливости и законности. 
Связь  между  коррупцией  и  порождающими  ее  проблемами  двусторонняя.  С  одной  стороны, 
эти  проблемы  усугубляют  коррупцию,  а  их  решение  может  способствовать  уменьшению 
коррумпированности,  а  с  другой  –  масштабная  коррупция  консервирует  и  обостряет  проблемы  
переходного  периода,  мешает  их  решению.  Отсюда  следует,  что  во-первых,  уменьшить  и 
ограничить коррупцию можно, только одновременно решая проблемы и условия ее порождающие, 
и  ,  во-вторых,  решению этих  проблем  будет  способствовать  противодействие  коррупции  со  всей 
решительностью и по всем направлениям. 
 
ЛИТЕРАТУРА 
 
[1]
 
 Коррупция  в  сфере  государственного  управления  //Резолюция  Восьмого  Конгресса        ООН      по    
предупреждению    преступности    и    обращению    с правонарушителями. - Нью-Йорк, 1990. - С. 150-153. 
[2]
 
Иванов  А.М.  Корруптология  -  правовая  наука  и  учебная  дисциплина:  путь  совершенствования  уголовной 
политики и законодательства о воздействии на организованную преступность и коррупцию. Владивосток, 2002. С. 2. 
[3]
 
Абдрахманов    С.З.    Субъект  коррупционных    преступлений    (уголовно-  правовые    и    криминологические  
аспекты):   Автореф.   канд.   юрид.   наук.   - Караганда, 2002. - 11 с. 
[4]
 
См.:  Ожегов  С.И.  и  Шведова  Н.Ю.  Толковый  словарь  русского  языка  //  Российская  АН.  Институт  русского 
языка им. В.В. Виноградова. М.: Азбуковник, 1997. С. 298. 
[5]
 
См.: Политология: Словарь-справочник / М.А. Василик, М.С. Вершинин и др. М.: Гардарики, 2001. С. 124. 
[6]
 
Минаков П.А.  Публичная власть и коррупция // Право и политика, 2007. - № 3. - С.15. 
[7]
 
См.: Латов Ю.В., Ковалев С.Н. Теневая экономика: Учебное пособие для вузов. М.: Норма, 2006. С. 58, такие же 
мысли высказывают Попов Ю.Н., Тарасов М.Е. Теневая экономика в системе рыночного хозяйства: Учебник. М.: Дело, 
2005. С. 76. 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 2. 2015  
 
 
211 
[8]
 
Агыбаев  А.  Отчет  по  теме  фундаментального  исследования;  «Уголовно-правовые  и  криминологические 
проблемы борьбы с коррупцией». Материалы науч.- практ. конференции. - Алматы, 2002. - С. 3-4. 
 
REFERENCES 
 
[1]
 
1 Corruption in the field of state administration //Resolution of Eighth Congress    of the UNO   on    prevention    of 
crime    and    handling    offenders. it is New York, 1990. - P. 150-153. (in Russ.). 
[2]
 
Ivanov  А.М.  A  corruption  is  legal  science  and  educational  discipline  :  way  of  perfection  of  criminal  politics  and 
legislation about affecting the organized crime and corruption. Vladivostok, 2002. P. 2. (in Russ.). 
[3]
 

Аbdrahmanov  S.Zh.  Subject of corruption  crimes   (criminal legal  and  criminology  aspects):   abstract of 
thesis.   Karaganda, 2002. - P. 11. (in Russ.).  
[4]
 
Оzhеgоv S.I. and Shvеdоvа N.U. Explanatory dictionary of Russian // Роssiskaya А.N. Institute of Russian the name of 
V.V. Vinagradov. М.: Аzbukovnik, 1997. P. 298.  (in Russ.). 
[5]
 
Political science: reference Dictionary-book / of М.А. Vаsiliк, М.S. Vеrshinin of and other of М. : Gаrdаriкi, 2001. P. 
124. (in Russ.). 
[6]
 
Мinакоv P.А.  Public power and corruption // are Right and politics, 2007. - № 3. - P.15. (in Russ.). 
[7]
 
Lats of  U.V., Коvаlеv of  S.N. Shadow economy: train aid for institutions of higher learning. М.: Nоrmа, 2006. P. 58, 
the same ideas offer Priests of U.N.,  Таrаsоv of М.Е. A Shadow economy is in the system of  market economy : Textbook.  М.: 
Business, 2005. P. 76. (in Russ.). 
[8]
 
Аgybаеv  А.  Report  on  the  topic  of  fundamental  research;  "Criminal  правовые  and  criminology  problems  of  fight 
against a corruption". Materials of науч.- практ. conferences. it is Аlmaty, 2002. - P. 3-4. (in Russ.). 
 
РЕЗЮМЕ 
 
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы әрекеттің тетігі және құқықтық құралдары 
Избасова А.Б. 
Түйіндеме.  Аталған  ғылыми  жұмыста  жемқорлықтың  алдын-алу  мәселелерін  жетілдіру  және  оны  құқық  қорғау 
органдарының  қызметкерлерінің  тәжірибесінде  қолдану  тиімділігін  арттыру  жолдары  теориялық  тұрғыдан 
қарастырылған.    Сондай-ақ  жемқорлықпен  күрес  және  оның  алдын-алу  шараларын  жаңғырту  бойынша  ұсыныс 
сипатындағы тұжырымдарды жасау және заңдарға енгізу мәселелері қарастырылған. 
Негізгі  сөздер:  Жемқорлық,  сыбайлас  жемқорлық,  ұйымдасқан  қылмыстар,  жемқорлықтың  алдын  алу, 
жемқорлықпен күрес. 
 
 
 
И
ЗБАСОВА 
А
СЕЛЬ 
Б
ОРАНОВНА
 
 
Старший преподаватель кафедры уголовного права, уголовного процесса и криминалистики юридического 
факультета  
 
КазНУ имени Аль-Фараби 
 
 
 
 
Поступила 05.03.2015 г. 
 
 
 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
212  
N E W S 
OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN 
SERIES OF SOCIAL AND HUMAN SCIENCES 
ISSN 2224-5294 
Volume 2, Number 300 (2015), 212 – 217 
 
УДК 378.016:581 
 
Use of the students in the study of the peculiarities  
of development in soybean ontogenesis in class on botanyin  
order to improve the practical knowledge 
 
* Abdukadirova Zh.A., Kurmanbayeva M.S.
 
zhansina88@mail.ru 
Kazakh state women's teacher training university, Almaty, Kazakhstan 
 
Key words: Pedagogy, control, experiment, botany, ontogeny, soy. 
Abstract. The study was conducted on the basis of the fundamental study of the theoretical knowledge acquired 
at Kazakh State Women's Pedagogical University, where we carried out experimental work on soy. At the beginning 
of the experiment 18.8% of the students in the experimental group (EG) showed a high level of knowledge, and at 
the end of the experiment, the results reached up to 28.5%; a sufficient level of knowledge shown at the beginning 
31.9%, and in the end increased up to 34.2%; 24% had Intermediate level, it has changed in just 0.8% at the end of 
the experiment.  Low levels  were detected in only 25.3% of the  students at the end of experiment, it is sufficiently 
decreased to 12.5%. The level of knowledge in the experimental group improved enough.  
In  the  beginning  of  the  experiment,  8.2%  of  the  students  in  the  control  group  (CG)  showed  a  high  level  of 
knowledge, but in the end, the results were 8.5%; a sufficient level of knowledge shown at the beginning 14.4% and -
15.8% at the end; 26.5% had Intermediate level, it hesitatedin just 0.8% , at the end of the experiment. Low level was 
detected in 50.9% of the students, at the end of the experiment it decreased to 48.7%. Knowledge of students in the 
control options  have not changed. In conclusion,  it can be  noted that the level of  knowledge of  the  students in the 
experimental group improved enough, and the students' knowledge in the form of control has not really changed. 
 
УДК378.016:581 
 
Ботаника пәнін  оқытуда соя өсімдігініңонтогенезінде даму 
ерекшеліктерінстуденттердің практикалық білімін   
арттыру мақсатында қолдану 
 
*Абдукадирова Ж.А., Қурманбаева М.С. 
zhansina88@mail.ru 
Қазақ мемлекеттік кыздар педагогикалық университеті, Алматы қ.,Қазақстан 
 
Кілттік сөздер: Педагогика, бақылау, эксперимент, ботаника, онтогенез, соя. 
Аннотация.  Қазақ  мемлекеттік  кыздар  педагогикалық  университетінде  алдын-ала  теориялық 
зерттеулерге  негізделіп дайындалған тәжірибелі-эксперимент жұмыстары  соя өсімдігіне  жүргізілді. Зерттеу 
жұмысымыздың  бастапқы  кезеңінде  жоғары  деңгейді  эксперимент  тобы  (ЭТ)  18,8%-ды  көрсетсе, 
эксперимент соңында 28,5%-ды көрсетті; бастапқы кезеңде жеткілікті деңгейді эксперимент тобы 31,9%-ды 
көрсетсе, эксперимент соңында 34,2%-ды көрсетті; бастапқы кезеңінде орта деңгей эксперимент тобы 24%-
ды көрсетсе, эксперимент соңында 24,8% көрсетсе, бастапқы кезеңінде төменгі деңгейде эксперимент тобы 
25,3%-ды  көрсетсе,  эксперимент  соңында  12,5%-ды  көрсетті.  Эксперимент  тобындағы  білім  деңгейі 
айтарлықтай  жоғарылаған.  Ал  бақылау  тобында  айтарлықтай  бұл  көрсеткіштер  өзгеше  болды.  Бақылау 
тобында  (БТ)  жоғары  деңгей  8,2%-ды  көрсетсе,  бақылау  соңында  8,5%-ды  көрсетті;  бастапқы  кезеңде 
жеткілікті  деңгейді  бақылау  тобы  14,4%-ды  көрсетсе,  бақылаусоңында  15,8%-ды  көрсетті;  бастапқы 
кезеңінде орта  деңгей бақылаутобы 26,5%-ды көрсетсе, бақылаусоңында 27% көрсетсе, бастапқы кезеңінде 
төменгі деңгейде бақылау тобы 50,9%-ды көрсетсе, бақылау соңында 48,7%-ды көрсетті, яғни эксперимент 
тобындағы студенттердің білім деңгейі бақылау тобына қарағанда айтарлықтай жоғарылағанын байқадық. 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 2. 2015  
 
 
213 
Кіріспе.  Педагогика  ғылымы  дамуының  маңызды  факторы,  оның  зерттеу  әдістерінің  көбеюі 
мен  ұдайы  жетіліп  отыруы.  Бұл  бағытта  педагогика  үлкен  прогреске  ие.  Бүгінге  дейін  танымал 
Я.А.Коменский, Г.Песталоцци, А.Дистерберг, К.Д.Ушинский, А.С.Макаренко, С.Т.Шацкий сынды 
педагог-ғалымдар  тәрбиелік  ой  мен істі  біріктіріп,  ғылыми  тұжырымдар жасаған.  Қазіргі  кезеңде 
педагогикалық  зерттеулер  әртүрлі  әдістердің  бүтін  бір  жүйесі  жәрдемімен  алға  басуда.  Бұларға: 
педагогикалық бақылау, әнгімелесу, құжаттарды зерттеу, әлеуметтік талдау (сұрақ, анкета жүргізу, 
тесттен  өткізу,  рейтингтік  сараптау),  математикалық  статистиканы  талдау,  педагогикалық 
идеяларды теориялық талдаудан өткізу және т.б. әдістер жатады [1-6]. 
Ғылыми  жұмыстың  мақсаты  мен  міндеттері:ботаника  пәнін  оқытуда  соя  өсімдігінің 
онтогенезінде  даму  ерекшеліктерін  студенттердің  практикалық  білімін    арттыру  мақсатында  
қолдану. 
Тәжірибелі-эксперимент жұмыстарын жүргізу үшін алдымызға мынадай міндеттер қойылды: 
-инновациялық  білім  беру  үдерістерін  басқаруды  кәсіби  қалыптастыру  құрылымын  дамыту 
барысында тәжірибелік жұмыс жүргізу; 
-эксперименттік  зерттеу  барысында  жасалған  арнайы  курс    бағдарламаларын  тәжірибеден 
өткізу;  
-тәжірибелік-эксперимент  жұмысының  нәтижелерін  математикалық-статистикалық  тұрғыда 
өңдеп, нәтижесін көрсету. 
Зерттеу объектісі:Жоғары оқу орындарының тәжірибесіне сүйене отырып, алынған білім мен 
біліктілікті практикада пайдалану. 
Зерттеу  әдістері:  Тәжірибелі-эксперимент  жұмысы  2014-2015  оқу  жылының  1  жарты 
жылдығындаҚазақ  мемлекеттік  қыздар  педагогикалық  университеті,  Жаратылыстану  факультеті, 
5В011300-Биология мамандығының 2-3 курс студенттеріне жүргізіліп, 217 студент қатыстырылды.  
Зерттеу  нәтижелері:Тәжірибелі-эксперимент  жұмысы  үш  кезеңде  (анықтау,  қалыптастыру, 
бақылау)  жүргізілді.  Экспериментке  барлығы  216  студент  қамтылды,  оның  108-ы  эксперимент 
тобында,  108-ы  бақылау  тобында  болды.  Жоғары  оқу  орындарындағы  инновациялық  білім  беру 
үдерістерін  басқаруды  кәсіби  қалыптастыру  жоғары,  жеткілікті,  орта  және  төмен  білім 
деңгейлерімен бағаланды. 
Бұл  эксперимент  жұмысының  мақсаты  жоғары  оқу  орындарының  тәжірибесіне  сүйене 
отырып,  алынған  білім  мен  біліктілікті  практикада  пайдалану.  Нәтижесінде  инновациялық  білім 
беру үдерістерін басқаруды кәсіби қалыптастыру барысында нақты нәтижеге жету, ұйымдастыру, 
педагогикалық  жұмыстардың  бағыттамасын  анықтау  қажеттігі  көрінді.  Анықтау  кезеңінде  108 
студентке  өсімдіктер  анатомиясы  және  морфологиясы  пәнінен  «Қосжарнақты    өсімдіктердің 
тұқымының  құрылысы  мен  тұқымының  өнуі»  тақырыбында  сабақ  жүргізгенімізде  эмпирикалық 
әдіс  арқылы  жүргіздік,  яғни  әр  топта,  топшаға  бөлініп  зертханалық  сабақты  өтетіндіктен,  сол 
топшадағы студенттерді 3 топқа бөліп соя өсімдігінің тұқымын беріп, олардың массасын өлшетіп, 
тұқымдарды  Петри  табақшасына  егуге  баулыдық,  осы  эксперименттік  топ  студенттері  тәжірибе 
жұмысымен қатар теориялық білім де алып отырды, 1-сурет.  
 
 
 
Сурет 1 Соя тұқымын зертханалық жағдайда өсіру ( Эксперименттік топта) 
 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
214  
Ал,  бақылау  тобының  108  студенті  тек  теория  жүзінде  сабақ  өтті,  олар  тәжірибе  жүргізген 
жоқ,  оларға  «Қосжарнақты    өсімдіктердің  тұқымының  құрылысы  мен  тұқымының  өнуі» 
тақырыбында  сабақ  жүргізгенімізде  тұқымның  суреті  тақтаға  салынып,  дайын  плакаттар  арқылы 
түсіндірілді. 
Эксперименттік  топ  студенттері  соя  өсімдігін  тұқымынан  өсу  барысын  бақылап,  12  күн 
көлемінде  фенологиялық  бақылау  жасап,  суретке  түсіріп,  тұқымжарнақ,  гипокотиль,  эпикотиль 
өсуін  өз  көздерімен  көріп,  су  құйып  баптап,  өсіріп  ғылыми  зерттеу  жүргізгендей  еңбектенді,  2-
сурет. 
 
 
 
Сурет 2- өскіннің алғашқы көрінісі, 9 тәулік- 1-ұрықтық тамыр; 2-гипокотиль; 3-тұқымжарнақ, 12 тәулік-1-
эпикотиль; 2-алғашқы жапырақ 
 
 
 
Сурет 2-Соя өсімдігінің өскін кезеңі (8-12-тәулік) 
 
Тәжірибелік-эксперимент  жұмыстарының  анықтау  кезеңінде сауалнама,  сұхбат,  сұрақ-жауап, 
тест,  әнгіме,  бақылау,  байқау,  жоба  жазуәдістерін  қолдану  арқылы  ұйымдастыру  жұмыстары 
жүзеге  асырылды.  Тәжірибелік-эксперимент  жұмысында  инновациялық  білім  беру  үдерістерін 
басқаруды  кәсіби  қалыптастыру  үлгісінің  көрсеткіштері  мен  деңгейлерін  негізге  ала  отырып 
анықтау  кезеңінің  қорытындысында  эксперименттік  топтар  мен  бақылау  топтарындағы 
студенттердің білім деңгейлері әртүрлі болғандығын байқадық. Анықтау кезеңіндегі эксперимент 
нәтижелері кесте1-де көрсетілген. 
Яғни,анықтау  кезеңіндегі  тәжірибелік-эксперимент  жұмысының  нәтижесі  бойынша 
эксперимент  тобында  (ЭТ)  жоғары  деңгей  18,8%,  жеткілікті  деңгей  31,9%,  орта  деңгей  24%, 
төменгі  деңгей  25,3%-ды  көрсетсе,  бақылау  тобында  (БТ)жоғары  деңгей  8,2%,  жеткілікті  деңгей 
14,4%,  орта  деңгей  26,5%,  төмен  деңгей  50,9%-ды  көрсетті.  Анықтау  кезеңдегі  эксперимент 
нәтижелерін салыстырмалы көрсеткішін 3-суреттен көруге болады. 
 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 2. 2015  
 
 
215 
Кесте 1 – Білімді анықтау кезеңіндегі эксперимент нәтижелері 
 
Деңгейлер 
Бақылау тобы (БТ) 
Эксперимент тобы (ЭТ) 
Жоғары 
8,2% 
18,8% 
Жеткілікті 
14,4% 
31,9% 
Орта 
26,5% 
24% 
Төмен 
50,9% 
25,3% 
 
3-суреттен  эксперимент  тобының  білім  деңгейі  бақылау  тобымен  салыстырғанда  жоғары 
болғандығын  бақыладық.  Яғни,  эксперимент  жүргізген  топ  студенттерінің  білім  алуға  деген 
құштарлығы  артты,  қызығушылығы  басым  студенттер  жоғары  білімге  қол  жеткізді.  Олар  өз 
қолдарымен  істеп,  көздерімен  көргендіктен,  әрбір  терминді  жете  түсіне  білді  және  білімдерін 
арттыру барысында ізденуге, түсінбеген сұрақтарды қоюға талпынды. Өсімдік көз алдарында өсуін 
зерттегендіктен  өсімдіктің  даму  кезеңдерінде  өсімдікке  деген,  ерекше    көзқарас  туындап,  ары 
қарай білімдерін шыңдай түсуге ұмтылды. 
 
 
 
Сурет 3 –Білімді анықтау кезеңіндегі эксперимент нәтижелерінің салыстырмалы көрсеткіші, % 
 
Қазақстанда  тұратын  әр  түрлі  санаттағы  азаматтардың  кәсіптік  білімін  жақсартуға  деген 
қажеттіліктерін  қанағаттандыру  мақсатында  білім  беру  жүйесін  ұйымдастыру  мен  мақсатқа  сай 
жетілдіру  шараларын  жүзеге  асыру  жоғары  оқу  орнының  шешуші  міндеттерінің  бірі  болып 
есептеледі.  Жоғары  оқу  орны  барлық  деңгейдегі  мамандардың  кәсіпқойлылығы  мен 
құзыреттілігіне қойылатын талаптармен үнемі өзгеріп, артып отырған жағдайда жүзеге асырылды.  
Сонымен,  тәжірибелі-эксперимент  жұмысының  соңғы  кезеңінде  қайта жүргізілген сауалнама 
нәтижесінде  жоғары  оқу  орындарындағы  инновациялық  білім  беру  үдерістерін  басқаруды  кәсіби 
қалыптастырудың деңгейі анықталды. 
 
Кесте 2 – Эксперимент нәтижелерінің салыстырмалы көрсеткіштері 
 
Деңгейлер 
Бақылау тобы (БТ) 
Эксперимент тобы (ЭТ) 
Жоғары 
8,5% 
28,5% 
Жеткілікті 
15,8% 
34,2% 
Орта 
27% 
24,8% 
Төмен 
48,7% 
12,5% 
 
2-Білімді  қалыптастыру  кезеңінде  жоғары  оқу  орны  студенттерінің  инновациялық  білім  беру 
үдерістерін  басқаруға  деген  қызығушылықтың  артуына,  инновациялық  білім  беру  үдерістерін 
басқарудың  білімдерін  меңгергендігіне,  инновациялық  білім  беру  үдерістерін  басқарудың 
іскерліктері мен дағдыларын меңгергендігіне көз жеткіздік, оны 2-кестеден көруге болады.  
Жоғары  оқу  орындарының  тәжірибесіне  сүйене  отырып,  алынған  білім  мен  біліктілікті 
практикада  пайдалану.  Біздің  педагогикалық  эксперимент  жоғары  оқу  орындарындағы 
0,00% 
10,00% 
20,00% 
30,00% 
40,00% 
50,00% 
60,00% 
Жоғары 
жеткілікті 
орта 
төмен 
18,80% 
31,90% 
24,00% 
25,30% 
8,20% 
14,40% 
26,50% 
50,90% 
Эксперимент 
Бақылау 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
216  
инновациялық  білім  беру  үдерістерін  басқаруды  кәсіби  қалыптастырудың  біз  жасаған 
тұжырымдамалық  бағыт-бағдар  қағидаларын  және  пән  бағдарламаларын  тәжірибеге  енгізуін 
көрсетеді. 
 
 
 
Сурет 4 –Білімді қалыптастыру кезеңіндегі эксперимент нәтижелерінің салыстырмалы көрсеткіші, % 
 
Бақылау  кезеңіндегі  тәжірибелік-эксперимент  жұмысының  нәтижесі  бойынша  эксперимент 
тобында  (ЭТ)  жоғары  деңгей  28,5%,  жеткілікті  деңгей  34,2%,  орта  деңгей  24,8%,  төменгі  деңгей 
12,5%-ды  көрсетсе,  ал  бақылау  тобында  (БТ)  жоғары  деңгей  8,5%,  жеткілікті  деңгей  15,8%,  орта 
деңгей  27%,  төмен  деңгей  48,7-ды  құралғандығын  көрсетті,  яғни  жүргізілген  тәжірибелік-
эксперименттік  жұмысымыздың  қорытындысы  бойынша  инновациялық  білім  беру  үдерістерін 
басқаруға  деген  қызығушылықтың  артқандығына,  инновациялық  білім  беру  үдерістерін 
басқарудың  білімдерін  игергендігіне,  инновациялық  білім  беру  үдерістерін  басқарудың 
іскерліктері  мен  дағдыларын  меңгергендігі  теориялық  тұрғыда  дәлелденіп,  статистикалық 
мәліметтермен анықталады.  
Сонымен тәжірибелі-эксперименттік жұмысымыздың нәтижесін қорытындылай келе, жоғары 
оқу  орындарындағы  инновациялық  білім  беру  үдерістерін  басқаруды  кәсіби  қалыптастыру 
деңгейлерінің (эксперименттің басы мен соңы) даму көрсеткішін кесте 3-тен және салыстырмалы 
өсу динамикасын сурет 3-тен анық байқауға болады. 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   40




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет