Оќулыќ Алматы 2005 Беркінбаев К. М



Pdf көрінісі
бет12/28
Дата06.02.2017
өлшемі3,9 Mb.
#3515
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   28

Есептіњ ќойылымын тџсіну. Есептіњ ќойылымын ђѓыну барысында

алдымен соњѓы нѕтижені (маќсатты аныќтауѓа назар аудару ќажет жѕне

зерттелініп отырѓан проблемаѓа жалпы жаѓдайлы ыњѓайды табу) ќой-

ылѓан  есептіњ  шешімі  бар  ма  жѕне  ол  жалѓыз  ба;  ќарастырылатын

физикалыќ ќђбылыстыњ немесе объектініњ жалпы ќасиеттерін танып

білу; наќты ЭЕМ-ніњ мџмкіндігін талдау жѕне программалау жџйесініњ

мџмкіндігін талдау. Бђл кезењде ќойылѓан есептіњ негізін терењ тџсіну


154

талап етіледі. Есепті дђрыс тђжырымдау, кейде оны шешуге ќараѓанда

ќиын соѓады.

Формалдау. Формалдау ќарастырылып отырѓан ќђбылыстыњ ере-

жеге  сай  математикалыќ  моделін  ќђруѓа  алып  келеді.  Есепті  талдау

нѕтижесінде берілген мѕліметтердіњ спецификасы  жѕне кљлемі аныќ-

талады, шартты белгілеулер жџйесі енгізіледі, шешілетін есептіњ та-

нымал есептер тобыныњ ќайсысына жататындыѓы аныќталады жѕне

сѕйкесінше математикалыќ аппарат тањдалады. Бђл џшін математика

тілінде физиканыњ, механиканыњ, экономиканыњ, технологияныњ жѕне

т.б. наќты есептерін ђйымдастыра алу ќажет. Бђл кезењнен жењіл љту

џшін сѕйкес пѕн саласынан терењ біліммен бірге есептеу математика-

сын жаќсы білу керек, яѓни машинада есептер шешуде пайдаланыла-

тын ѕдіс-тѕсілдерді білу керек.

Кљптеген  кџрделі  есептердіњ  толыќ  ќойылуы  есептеу  техникасы

ќђралдары арќылы орындалмайды. Сондыќтан, бђл есептерді ыќшам-

дау ќажет. Ќарастырып отырѓан есеп џшін ќай параметрлердіњ ќажеттігі

жоѓары, ал ќандай параметрлердіњ ќажеттігі тљмен екендігін білмей,

есепті сауатты ыќшамдау мџмкін емес. Сонымен ќатар мџмкін болѓан

есептеу схемаларыныњ ќайсысы (есептеу ѕдісін тањдаумен байланыс-

ты) есептеуді ыќшам тџрге келтіретінін білу љте ќажет. Егер бар ќђрал-

дар жетіспесе, онда зерттеудіњ жања ѕдістерін, жања ыњѓайын табу, жа-

сау ќажет болады.



Шешу ѕдісін тањдау. Есептіњ математикалыќ тђжырымдалуы аныќ-

талѓан соњ оны шешу ѕдісін тањдау керек. Жалпы айтќанда кез келген

ѕдісті ќолдану бірќатар формулаларды ќђруѓа жѕне осы формулалар-

дыњ арасындаѓы байланысты аныќтайтын ережелерді тђжырымдауѓа

алып келеді. Мђныњ барлыѓы есептеу процесін машина орындай ала-

тындай жеке ќадамдарѓа бљлуден тђрады. Шешудіњ ѕдісін тањдауда пай-

даланушыныњ љзініњ білімі мен талѓамы љте џлкен ыќпал жасайды.

Бђл кезењ – есепті шешу процесініњ ењ ќажеттісі болып табылады.

ЭЕМ+де есептерді шыѓарѓанда кез келген алынѓан нѕтиже – жуыќ мѕн

екенін  есте  ђстау  ќажет.  Егер  дѕл  шешудіњ  алгоритмі  белгілі  болса,

онда кездейсоќ (ЭЕМ жђмысындаѓы аќаулар) ќателіктен басќа, ЭЕМ-де

сандарды љрнектеу – бейнелеу дѕлдігініњ шектеулігіне байланысты

ќателіктер болуы мџмкін.


155

Алгоритмді ќђру. Аталѓан кезењде есептеу процесін бірімен-бірі

байланыстаѓы бљліктерге бљлу, олардыњ рет тѕртібін орнату, осындай

бљліктердіњ ѕрќайсысын ќандай да бір формада сипаттау жѕне соњынан

тексеру, яѓни тањдалѓан ѕдісті жџзеге асыруѓа бола ма соны кљрсету

жџзеге асырылады.

Кљптеген жаѓдайда ќанаѓаттанатын нѕтижені тез ала алмаймыз, сон-

дыќтан, алгоритмді ќђру “жасау жѕне ќатені тџзету” ѕдісіне келтірі-

леді жѕне нѕтиженіњ соњѓы вариантын алу џшін талдау жѕне наќтылау

баѓытында бірнеше ќадамдар жасау талап етіледі.

Алгоритмді ќђру белгілі бір дѕрежеде жасампаздыќ, ойлап-тап-

ќыштыќ процесс болып табылады. Сонымен бірге љнертапќыштыќ стан-

дартты емес жѕне дѕстџрлі емес ыњѓаймен есептерді шешуді талап етеді.



Программасын  жазу.  Алгоритмді  машинаѓа  енгізуге  мџмкіндік

беретін жѕне келесі кезекте машина тіліне аударуѓа болатын формада

тџсіну программа ќђру кезењіне жатады, яѓни есептіњ ќђрылѓан алго-

ритмін ЭЕМ-ге тџсінікті болатын тілге аудару болып табылады. Про-

грамманыњ орындалуы программалау тілі BASIC, QBASIC, Паскаль,

Си жѕне т.б. программалау тілдерініњ бірі бола алады.



Программаны тексеру, орындау. Программаны ќђру орындаушы-

дан ќатањ кљњіл бљлуді ќажет ететін, ењбекке толы процесс. Алѓашќы

кезењдерде ќаншама ђтымды ѕрекет жасасаќ та программа алѓаш

ќђрылѓанда ќателігі болады. Машина не жауап бере алмайды, немесе

дђрыс емес шешім береді.

Программа есепті дайындаѓан жѕне программалаѓан адаммен тіке-

лей тексеріледі. Программаныњ дђрыс жазылуы аныќталады, маѓына-

лыќ  жѕне  синтаксистік  ќателерін  жѕне  т.б.  табады.  Сонан  соњ,  про-

грамма ЭЕМ зердесіне енгізіледі, ескерілмей ќалѓан ќателер тікелей

машинаныњ кљмегімен табылады.



Нѕтижені есептеу жѕне љњдеу. Программа дђрыс нѕтиже беретін-

дігіне толыќ сенімді болѓан соњ, программа бойынша тікелей есептеу-

ге кірісуге болады.

Есептеулер аяќталѓан соњ оныњ нѕтижелерін љњдеу кезењі келеді.

Есептіњ нѕтижелерін љњдеу – есеп пайда болѓан пѕн туралы білімніњ

џлесіне жатады.



156

Практикалыќ жђмысќа арналѓан тапсырмалар

Есептерді шешуге сызыќтыќ  алгоритм ќђрыњдар:

1.

2.

3.



4.

5.

6.



7.

8.

9.



10.  G=ln(p+x

2

)+arcctg(z),



( )

(

)



,

1

ln



cos

2

sin



5

+

+



+

=

x



y

xy

x

A

;

1



sin

2

y



x

y

x

B

+

+



+

=

,



15

,

2



2

sin


ln

x

x

A

+

=



;

2

3



6

1

sin



3

x

x

e

x

B



+

=





,



2

2

13



,

6

2



,

5

2



+

+



=

t

z

t

ctg

A

;

5



1

3

+



+

=

z



z

B

,

3



3

2

ln



2

lg

z



t

z

t

S

+

+



=

(

)



;

5

5



5

z

t

z

t

T

+



=

,



2

ln

5



,

0

2



sin

2

,



7

1

2



cos

t

z

t

S

+



=

;

3



5

tz

z

T

=



(

)

,



3

2

cos



3

z

t

x

tz

S

+

+



=

(

)



(

)

;



3

sin


2

,

1



5

z

z

t

t

t

T

+



+

=

(



)

,

2



2

2

sin



y

x

y

x

x

e

x

xy

R

+

+



+

=



;

3

3



2

2

cos



y

x

x

x

D

+



=

(

)



,

23

,



1

ln

2



y

x

y

x

x

e

R

+



+

=

;



5

2

2



sin

3

x



y

y

x

tg

D

+

+



=

,

21



,

1

11



,

5

cos



2

sin


3

y

x

x

y

x

ctg

R

+

+



+

=

;



sin

cos


y

x

y

x

D

+

=



;

2

cos



5

sin


2

x

p

z

G

F

+

+



=

157

11.


12.

.

Есептерді



 шешуге сызыќтыќ  алгоритм ќђрыњдар:

1. Катеті мен сџйір бђрышы берілген тікбђрыштыњ ауданын жѕне

периметрін есептењдер.

2. Берілген диаметрі бойынша дљнгелектіњ ауданын жѕне шењбердіњ

ђзындыѓын есептењдер.

3. Тењбџйірлі трапеция формасындаѓы егістіктіњ берілген ќабырѓа-

лары бойынша ауданын жѕне периметрін есептењдер.

4. Мейрамхана  ѕр  кџні  м

1

  кг  май,  м



2

  кг  ќаймаќ,  м

3

  л  сџт  сатып



алады. Жеке азыќ-тџліктерді сатып алуѓа жѕне жалпы ќажет болатын

,

7



,

7

5



sin

5

2



3

+

+



=

t



p

t

G

;

5



3

.

3



2

sin


cos

p

t

p

F

+

+



+

=

,



arcsin

2

2



y

x

y

ctg

x

tg

N

+

=



;

y

x

tgx

e

M

+



=

|

3



|

2

),



(cos

)

(



.

16

;



|

|

),



cos(

11

,



2

sin


.

15

,



2

2

sin



)

1

ln(



.

14

;



|

|

,



arcsin

2

2



(

.

13



2

3

2



2

|

|



2

2

2



2

m

n

m

ctg

n

tg

B

t

n

t

m

n

A

n

t

p

pt

t

ctg

p

tg

B

p

t

pe

A

e

z

t

M

z

t

z

t

N

y

x

e

M

y

x

y

ctg

x

tg

N

t

p

z

t

tgx

+



+

=

+



+

=



+



+

=



+

=

+



=

+

+



+

+

=



+

=



+

=



|;

arccos



|

,

log



)

(sin


.

19

;



2

,

7



7

7

5



5

5

.



18

|

|



arcsin

|,

sin



|

ln

)



(

.

17



2

2

3



2

2

3



2

2

5



3

2

3



3

5

k



t

t

ctg

t

k

A

k

t

tg

t

k

S

ctgm

mn

n

R

m

n

G

p

t

p

G

tgp

t

p

n

R

+



+

=

+



+

=

+



+

=



+



=

+



=

+



+

=

;



,

cos


2

cos


cos

.

20



3

2

5



m

n

ytg

R

nm

m

n

x

B

+

=



=

158

ќаржыны аныќтандар,  егер 1 кг май = 153, 50 тг, 1 кг ќаймаќ = 147,

10 тг, 1 л сџт = 35, 30 тг.

5. Бір тѕулікте, аптада, жылда ќанша секунд бар?

6. Массасы м дене h биіктікте v жылдамдыќпен ќозѓалып барады.

Осы дененіњ потенциалдыќ (P=mgh) жѕне кинетикалыќ (E=mv

2

/2) энер-



гияларын есептењдер.

7. Радиусы белгілі беттіњ ауданын (S=4

π

r

2



) жѕне сфераныњ кљлемін

(V=4


π

r

3



/3) есептењдер.

8. Жарыќтыњ жылдамдыѓы 299792 км/с. Жарыќ тѕуліктіњ бір саѓа-

тында ќандай араќшыќтыќта болады?

9. Айдыњ радиусы 1740 км. Бетініњ ауданын (S=4

π

r

2



) жѕне жердіњ

кљлемін (V=4

π

r

3



/3) есептењдер.

10.Берілген екі катеті бойынша тікбђрышты џшбђрыштыњ гепоте-

нузасыныњ ђзындыѓын есептењдер.

11. Ќабырѓасы белгілі кубтыњ кљлемін жѕне бџйір бетініњ ауданын

есептењдер.

12.Квадратќа сырттай сызылѓан шењбердіњ ауданы S. Осы квадрат-

тыњ ауданын жѕне периметрін табыњдар.

13.Дене g џдеумен  ќђлап  келеді.  Дененіњ  бір  секунд,  екі  секунд

љткенде жџрген жолын (h=gt

2

/2) аныќтањдар.



14.Џш  ќаламен  сљйлесу  аќысы  с

1

,  с



2

,  с


3

  тг/мин  тђрады.  Сљйлесу

ђзаќтыѓы t

1

, t



2

, t


3

 минут. Компьютер ѕрбір сљйлесушіге жеке-жеке жѕне

барлыѓын бірге есептегенде ќанша тењге тљлеуді талап етеді.

15.Табаныныњ r радиусы  жѕне h биіктігі  белгілі  бљшкеніњ  бџйір

бетініњ ауданын (S=2

π

rh) жѕне оныњ кљлемін (V=



π

r

2



h) есептењдер.

16.Гипотенузасы мен бір катеті берілген тікбђрышты џшбђрыштыњ

екінші катетін жѕне ауданын есептењдер.

17.Диагоналы d берілген  квадраттыњ  ќабырѓаларыњ,  периметрін

жѕне ауданын (S=d

2

/2) есептењдер.



18.Биіктігі h табаныныњ радиусы r жѕне жасаушысы l берілген ко-

нустыњ бџйір бетініњ ауданын (S=

π

rl) жѕне кљлемін (V=



π

r

2



h/3) есептењ-

дер.


19.Жџк поезды v

1

 жылдамдыќпен t



1

 саѓат, v

2

 жылдамдыќпен t



2

 са-


ѓат, v

3

 жылдамдыќпен t



3

 саѓат жџрді. Ѕртџрлі жылдамдыќтаѓы жџрген

жолды жѕне жалпы жџріп љткен жолды аныќтањдар.

20.Гџл егілген жер шењбер формасына ие. Берілген радиусы бой-

ынша оныњ периметрін жѕне ауданын есептењдер.


159

Есептерді шешуге тармаќталѓан алгоритм ќђрыњдар:

1.

2.



3.

4.

5.



6.

7.

    A, B, D тђраќтыларын енгізіндер.



(

)







+

+

>



+

+

<

+



=



1

0

,



4

3

1



,

4

3



0

,

8



4

2

2



2

2

x



x

x

x

x

x

x

x

Y









>

+



<

+



=

+



=

5

,



3

2

5



,

3

2



5

,

2



4

8

2



2

3

x



x

x

x

x

x

x

x

x

Y

(

)











<



+



+

=



9

,

2



sin

1

,



0

9

1



,

1

25



.

1

9



5

,

16



2

2

x



x

x

x

x

x

Y









<

+

+



+



+

+



+

=



0

,

85



,

17

18



1

0

,



8

,

13



5

,

8



3

,

17



1

,

8



.

5

17



5

,

13



2

2

2



x

x

x

x

x

x

x

x

x

Y

(

)



(

)









<



<

+



+

+



+

=

1



0

,

2



1

5

sin



14

,

3



0

,

2



1

5

cos



x

x

x

x

x

x

Y





>

+



<

=



2

,

cos



sin

2

1



,

cos


1

,

cos



2

2

2



2

x

x

x

x

x

x

x

Y

(

)



(

)







<

+

+



+



+

=

0



,

cos


0

,

2



2

y

x

Y

X

BY

X

A

y

x

BY

X

D

Y

160

8.

9.



10.

       A, B, D тђраќтыларын енгізіндер.

11.

12.


13.

14.


15.

( )


(

)

(



)









<

+



+





+

>

+



=

1

,



1

sin


1

0

1



,

3

,



2

0

,



4

cos


2

2

x



x

x

x

x

tg

x

x

x

Y

(

)



(

)

(



)





<

+

+





<



+

+



=

x

x

x

x

tgx

x

x

x

x

x

Y

2

,



7

,

3



ln

2

1



,

cos


1

,

2



lg

1

2



2

2

2



(

)

(



)





>



+

+

=



0

,

0



,

2

X



B

X

AX

X

ABX

X

DX

BX

AB

Y

(

)



(

)





>

+



+



<

+

=



1

,

1



0

,

4



sin

0

,



3

,

0



2

3

x



x

x

ctg

x

x

x

x

x

Y

(

)









>

=



+

+



+

=

4



,

0

,



37

,

0



6

,

0



sin

4

,



0

,

24



,

0

31



,

0

0



,

16

8



.

0

2



2

x

x

x

x

x

x

x

Y

(

)







>

+



+

+



+

=

1



,

3

cos



2

5

1



,

sin


2

x

x

x

x

x

x

x

Y

(

)



(

)







+

>



+

=



1

,

1



sin

0

,



1

2

2



x

x

x

x

x

Y

(

)







+

+

>



+

+

=



z

x

z

x

y

x

z

x

z

x

Y

,

cos



2

1

,



161

16.


17.

18.


19.

20.


Есептерді шешуге циклдыќ алгоритм ќђрыњдар:

1.Натурал сандар ќатарыныњ алѓашќы N мџшесініњ жђп жѕне таќ-

тарыныњ ќосындасын есептењдер.

2.Есептењдер: P=(N+1)!

3.Есептењдер: P=a(a-n)(a-2n)(a-3n)...(a-n

2

)



4.Есептењдер:







=

<

+

+

>



+

=



2

,

5



2

,

3



2

sin


2

,

3



2

sin


2

2

x



x

x

x

x

x

x

x

Y







+

<

<

+



=

2



,

5

2



sin

3

2



0

,

1



5

,

21



0

,

2



cos

x

x

x

x

tgx

x

x

Y







+



<

<

+

+



<

+

=



2

,

1



2

2

0



,

1

0



,

5

1



,

3

2



x

tgx

x

x

x

x

x

Y







+



<

<

+



=

8

,



2

2

6



,

5

6



8

,

cos



6

,

cos



3

sin


2

π

π



π

π

x



x

tg

x

x

x

x

x

Y

(

)









>



+



<

=

1



,

2

,



0

3

1



5

,

0



,

1

5



,

0

,



56

,

0



sin

2

3



x

x

tg

x

x

x

x

x

Y

Λ

=



*

4

7



*

3

5



*

2

3



*

1

1



P

162

5.Есептењдер: S=sіnx+sіnx

2

+sіnx


3

+...+ sіnx

n

6.Есептењдер: P=sіnx*sіn



2

x*sіn


3

x+...+ sіn

n

x

7.Есептењдер:



8.Есептењдер: P=b*(b+1)*(b+2)*...*(b+n-1)

9.

кљбейткіштерініњ алѓашќы n мџшесініњ



 кљбейтіндісі есептењдер.

10.Есептењдер:

11. Есептењдер:

12.Есептењдер:

13.Есептењдер: Y=sіnsіnsіn...sіnx

14.Есептењдер: P=(b-10)(b-9)(b-8)...(b-1)b

15.Есептењдер:

16.Есептењдер: Y=(sіn(sіn(sіn(sіnx+1)+1)+1)+1)

17.Есептењдер: S=cos10x-cos9x-cos8x-...cosx

18.Есептењдер:

19.Натурал сандар ќатарыныњ жђп жѕне таќтарыныњ кљбейтіндісін

есептењдер.

20.Есептењдер:

Баќылау сђраќтары

1. Алгоритм аргументтері дегеніміз не?

2. Алгоритм нѕтижесі  дегеніміз не?

2

cos



4

2

cos



1

cos


n

nx

x

x

S

Λ

+



+

=

(



)(

)

1



2

1

2



2

cos


5

*

3



4

cos


3

*

1



2

cos


+

+



Λ

+

+



=

n

n

nx

x

x

S

(

)(



)

2

1



4

*

3



2

3

*



2

1

+



+

+

Λ



+

+

=



n

n

n

Y

15

10



13

9

11



8

9

7



7

6

5



5

3

4



+

+

+



+

+

+



=

S

(

) (



)

2

1



4

3

2



3

2

1



+

+



+

Λ

+



+



=

n

n

n

Y

(

) (



) (

)

(



)

2

sin



9

3

sin



4

2

sin



1

sin


x

nx

x

x

x

S

Λ





=

( )


3

1

3



9

6

3



+

+



Λ

+

+



+

=

n



P

Λ

=



*

8

7



*

6

5



*

4

3



*

2

1



P

163

3. Тармаќталу алгоритмі дегеніміз не?

4. Циклдік алгоритм дегеніміз не?

4. Алгоритм тџрлері ќайсысы дђрыс жазылѓан?

5. Алгоритм дегеніміз не?

6. Блок-схемада  алгоритм басы мен соњын ќандай геометриялыќ

фигура бейнелейді?

7. Тармаќталу алгоритмініњ блок-схемасында  шарт ќандай геомет-

риялыќ фигурмен кљрсетіледі?

8. Блок-схемада шыѓару командасы ќандай геометриялыќ фигура

арќылы жазылады?

9. Алгоритм  командасы дегеніміз не?

10. Алгоритмдік тіл не џшін керек?

11. Алгоритм ќадамы дегеніміз не?

12. Алгоритм аргументтері дегеніміз не?

13. Алгоритмді атќару процесінде мѕні љзгеретін, љзгермейтін  ша-

малар ќандай шамалар деп аталады?

14. Алгоритмде пайдаланылатын шамаларды кљрсет:

15. Алгоритмдік тілде айнымалы шама атына љрнек мѕнініњ тірке-

луі ќалай аталады?

16. Блок-схеманыњ орындалу реті ќандай белгі арќылы кљрсетіледі?

17. Тармаќталу алгоритмініњ берілу тџрін кљрсет:

18. Блок-схемада енгізу командасы ќандай геометриялыќ фигура

арќылы жазылады?

19. Блок-схемада меншіктеу командасы ќандай геометриялыќ фи-

гура арќылы жазылады?

21.Алгоритмдердіњ негізгі ќасиеттеріне сипаттама беріњіздер.

22.Алгоритмніњ жазылу тџрлеріне мысалдар келтіріњіз.

23.Блок-схемалар мен алгоритмдік тілдіњ ќызметтік сљздерін пай-

далану ерекшеліктерін талдањыз.

24.Алгоритмдік тілде есеп шыѓару кезењдеріне сипаттама беріњіз.

25.Алгоритмдерді математикалыќ есептер шыѓаруда ќалай пайда-

лануѓа болады.

Тест тапсырмалары

1. Алгоритм аргументтері дегеніміз не?

1. бастапќы шама;

2. аралыќ шама;



164

3. істелінетін жђмыстыњ ќорытындысы;

4. аныќталмаѓан шама;

5. ѕрбір шама.

2. Алгоритм нѕтижесі  дегеніміз не?

1. бастапќы шама;

2. аралыќ шама;

3. істелінетін жђмыстыњ ќорытындысы;

4. аныќталмаѓан шама;

5. ѕрбір шама.

3. Тармаќталу алгоритмі деп –

1) кейбір командалар бірнеше рет орындалуын айтамыз;

2)  кейбір шартќа байланысты орындалатын ѕр тџрлі командаларды

айтады;


3) кесте функциясын есептеп орындау;

4) ойындарда ѕртџрлі жаѓдайлар жаѓдайлар ќђруды айтады ;

5) екі ѕртџрлі  алгоритмде тапсырма беру.

4. Циклдік алгоритм деген –

1) командалардыњ белгілі бір ретпен  бірнеше рет ќайталануы;

2) кейбір командалардыњ жиі-жиі ќайталануы;

3) кесте функциясын  есептеп орындау;

4) ойындарды  ќайталап жіберу;

5) программаныњ ќосылмауын талап етеді.

5. Алгоритм тџрлері ќайсысы дђрыс жазылѓан?

1) арифметикалыќ тізбектелген;

2) тізбектелген, циклдыќ, тармаќталу;

3) тармаќталу, арифметикалыќ, тізбектелген;

4) математикалыќ, тармаќталу, есептеу;

5) циклдыќ тармаќталу.

6. Алгоритм дегеніміз –

1) Бейсик жѕне Паскаль т.б. программалау тілдерінде жазылѓан  ко-

мандалар жиынтыѓы;

2) Соњѓы наќты нѕтижеге ѕкелетін орындаушыныњ тџсінікті тџрде

орындайтын  командалар жиынтыѓы;



165

3) адамдармен сљйлесу тілінде жазылѓан командалар жиынтыѓы;

4) блок-схема тџрінде бейнеленген командалар жиынтыѓы;

5) берілген есептерді шешуде ќђрылатын командалар жиынтыѓы.

7. Блок-схемада  алгоритм басы мен соњын ќандай геометриялыќ фи-

гура бейнелейді?

1) тіктљртбђрыш;

2) шењбер;

3) эллипс;

4) ромб;


5) трапеция.

8. Тармаќталу алгоритмініњ блок-схемасында  шарт ќандай геометри-

ялыќ фигурамен кљрсетіледі?

1) тіктљртбђрыш;

2) шењбер;

3) эллипс;

4) ромб;

5) трапеция.

9.  Блок-схемада  шыѓару  командасы  ќандай  геометриялыќ  фигура

арќылы жазылады?

1) тіктљртбђрышќа;

2) шењберге;

3) эллипске;

4) параллелограмѓа;

5) трапецияѓа.

10. Алгоритм  командасы дегеніміз не?

1. ѕрбір жарлыќ;

2. ѕрбір ѕрекет;

3. ѕрбір жол;

4. ѕрбір нѕтиже;

5. ѕрбір мѕн.

11. Алгоритмдік тіл не џшін керек?

1. сљйлеу џшін керек;

2. есеп шыѓару џшін керек;



166

3. алгоритмді бірыњѓай жѕне наќты џлгіде жазу џшін керек;

4. алгоритмді реттеу џшін;

5. мѕнді меншіктеу џшін керек.

12. Алгоритм ќадамы дегеніміз не?

1. алгоритм процесіндегі ѕрбір ѕрекет;

2. ѕр команда;

3. ѕрбір жарлыќ;

4. ѕрбір нѕтиже;

5. ѕрбір есеп.

13. Алгоритм аргументтері дегеніміз не?

1. бастапќы шама;

2. аралыќ шама;

3. істелінетін жђмыстыњ ќорытындысы;

4. аныќталмаѓан шама;

5. физикалыќ шама.

14. Алгоритмді атќару процесінде мѕні љзгеретін, љзгермейтін шама-

лар ќандай шамалар деп аталады?

1. скаляр,векторлыќ шама;

2. тђраќты,айнымалы  шама;

3. сандыќ,текстік шама;

4. математикалыќ шама;

5. физикалыќ шама.

15. Алгоритмде пайдаланылатын шамаларды кљрсет:

1. скаляр,векторлыќ шама;

2. тђраќты,айнымалы  шама;

3. сандыќ,текстік шама;

4. математикалыќ шама;

5. физикалыќ шама.

16. Алгоритмдік тілде айнымалы шама атына љрнек мѕнініњ тіркелуі

ќалай аталады?

1. мѕнніњ меншіктелінуі;

2. мѕнніњ берілуі;


167

3. мѕнніњ реттелуі;

4. мѕнніњ саќталынуы;

5. нѕтиженіњ алынуы.

17. Блок-схеманыњ орындалу реті ќандай белгі арќылы кљрсетіледі?

1. баѓыттауыш сызыќтар;

2. тіктљртбђрыштар;

3. сызыќтар;

4. ерекше белгілер;

5. символдыќ айнымалылар.

18. Тармаќталу алгоритмініњ берілу тџрін кљрсет:

1. егер..онда..ѕйтпесе;

2. алг..басы..соњы;

3. цб, цс;

4. онда .., ѕйтпесе..;

5. алг, арг, берілгені.

19. Блок-схемада енгізу командасы ќандай геометриялыќ фигура арќ-

ылы жазылады?

1. тіктљртбђрышќа;

2. шењберге;

3. эллипске;

4. параллелограмѓа;

5. трапецияѓа.

20. Блок-схемада меншіктеу командасы ќандай геометриялыќ фигура

арќылы жазылады?

1. тіктљртбђрышќа;

2. шењберге;

3. эллипске;

4. параллелограмѓа;

5. трапецияѓа.

21. ————   деп алдын-ала аныќталѓан маќсатќа жету џшін, есептіњ

шешімін табу џшін орындаушыѓа (адамѓа, компьютерге жѕне т.б.) бе-

рілген тџсінікті нђсќаулардыњ тізбегін айтады.


168

 22. ————     - арнайы геометриалыќ фигуралар, нђсќамалар арќы-

лы орындалатын ѕрекеттер мен олардыњ орындалуы ретін  кљрсететін

графиктік схемалармен берілетін алгоритм.

23. Орындаушыныњ барлыќ іс-ѕрекетін сипаттайтын жарлыќтар жџйесі



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет