ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ҚАРЫМ-ҚАТЫНАСТЫҢ ҚАЖЕТТІ ЭЛЕМЕНТІ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЭТИКА МЕН ТАКТ Презентация Орындаған: Низамиддин М. Тобы: ФК-15-4К2 Қабылдаған: Сейдулла Г. Қарым-қатынас - рухани құбылыс ретінде. Қарым-қатынас ойымен, құпиясымен, білімімен, әсерлерімен алмасу ретінде. Педагогтың жастарға деген тұлға ретінде, кәсіби-әңгімелесуші және мұғалім ретінде қажетті болуға талпынуы. Студентке (оқушыға) өз танымы мен әлемге деген түсінігі бар қоршаған әлемді бағалаудағы толыққанды күрделі жүйе ретінде қатынас. Диалогтыққа, тәубешлікке, ашықтыққа екі жақты ден қою.
Жанжал педагогикалық қарым-қатыныстың компонеті (құрамдасы) ретінде. Жанжал жағдайындағы өзара байланыстың барысында адамдардың бірін-бірі тануының тұлғалық даму мүмкіндігі.
Кәсіби педагогикалық қарым-қатынас процесінің құрылымына (В.А.Кан-Калик бойынша):
1. педагогтың сыныппен қарым-қатынасын алдын-ала модельдеу (болжау) – бұл кезең аудиторияның танымдық әрекетінің сипаты, мүмкін болатын кедергілер, жұмыс динамикасы сияқты ерекшеліктерін білуді қажет етеді.
2. бастапқы байланыс кезіндегі қарым-қатынасты ұйымдастыру (коммуникативті шабуыл) – топты жұмыс істеуге белсенді тартуды қажет етеді және өзін-өзі көрсету мен динамикалық әсер ету әдістерін меңгеруіне байланысты.
3. дамушы педагогикалық процесс барысында қарым-қатынасты басқару – оқушылардың инициативасын қолдау, диалогтық қарым-қатынас ұйымдастыра алу және шынайы өмірден мысал келтіруіне байланысты.
4. жүзеге асырылған қарым-қатынас жүйесін анализдеу және оның алдағы іс-әрекетін модельдеу.
Зерттеушілер мұғалімнің сыныпқа деген қарым-қатынасының 3 стилін бөліп көрсетті:
Тұрақты-жағымды стиль. Мұғалімнің балаларға деген тұрақты эмоционалды жағымды қатынасымен, қиын сәттерінде көмек көрсетуімен оқу әрекетіндегі кемшіліктерге, іскерлік жауап қайтаруымен, балалармен қарым-қатынас кезінде сабырлылықпен сипатталады.
Пассивті-жағымды стиль. Балаларға деген қарым-қатынасының эмоционалды жағымды сипатының айқын еместігімен ерекшеленеді.
Тұрақсыз стиль. Бұл стильде мұғалім өзінің қарым-қатынасын жағдайға байланысты өзгертеді. Сондай-ақ мұғалімнің оқушылармен қарым-қатынас жасауы өзінің көңіл-күйіне сол уақыттағы эмоционалдық жағдайына байланысты.
Кез-келген педагог өзінің педагогикалық іс-әрекеті барысында бірнеше басқару стильдерін қолданады:
Авторитарлы - өзіне бағытталған стиль.
Либералды – ұжым өміріне араласуды қаламайды, белсенділік танытпайды,
Демократиялық – ұжым пікіріне келушілік
Ұстаз сөзінің қызметі төмендегіше көрсетіледі:
сөз арқылы оқушыларға білім беруі немесе білім мазмұныны жеткізуі;
оқу әрекетінің тиімділігін қамтамасыз етуі;
оқушы мен мұғалім арасындағы қарым –қатынастың нәтижелің болуына шарт түзуі;
Оқытушы мен білімгердің арасындағы оқу тәрбие жұмысын жүзеге асыруға қажетті маңызды психологиялық ахуал жасайтын, болашақ мамандардың кәсіпке бейімделуін шыңдайтын кәсіптік мамандық қатынасының түрі.
Педагогикалық қарым қатынасты ұйымдастыру Қолданылған әдебиеттер тізімі: 1. Смелкова З.С. Педагогическое общение. М., 1999. – 232 с.
2. Кан-Калик В.А. Учителю о педагогическом общении. М.: Просвещение, 1987. – 190 с.
3. Путляева Л.В. Психологические аспекты проблемного обучения. / Под ред. А.А.Вербицкого. М., 1983. – 154 с.
4. Почепцов Г.Г. Теория коммуникации. – М., 2003.