Психология педагогика және және и



Pdf көрінісі
бет1/29
Дата03.03.2017
өлшемі4,31 Mb.
#7538
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29

ПСИХОЛОГИЯ
ПСИХОЛОГИЯ
ПЕДАГОГИКА
ПЕДАГОГИКА
ЖӘНЕ
ЖӘНЕ
И
И
2(7) 2011
2
МАУСЫМ/ИЮНЬ
4(9) 2011
4
1(18) 2014
АЛМАТЫ 
 
 
 
 
     2014 
 
 
             МАРТ/НАУРЫЗ
1

БАС  РЕДАКТОР
С. Ж. ПІРƏЛИЕВ – Абай ат. ҚазҰПУ ректоры, п.ғ.д., профессор, ҚРҰҒА корреспондент-мүшесі
РЕДАКЦИЯ   АЛҚАСЫ:
Қайдарова А.Д.− бас редактордың орынбасары, п.ғ.д., профессор, Мухитова Р.Б. – Алматы аймағының жоғары оқу орындары ректорлар кеңесінің 
ғалым хатшысы, Намазбаева Ж.И. − Абай ат. ҚазҰПУ психология ҒЗИ-ң директоры, Сарыбеков  М.Н. − Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік 
педагогикалық  университетінің  ректоры,  Беркімбаева  Ш.К. – п.ғ.к.  профессор,  Бекбоев  И.Б.  −  Қырғыз  Республикасының  Ұлттық  ғылым 
академиясынын корреспондент-мүшесі, Уманов Г.А. − «Престиж» оқу кешенінің президенті, Құсайынов A.K.− Еуразия гуманитарлык институтынын 
ректоры, Əбілқасымова А.Е. − Абай ат. Қаз ҰПУ-нің оқытудың мазмұны жəне əдістері институтының директоры, Жарықбаев Қ.К.− Т.Тəжібаев 
атындағы  этнопсихология  жəне  этнопедагогика  орталығының  директоры,  Қазмағанбетов  А.Г.  −  Ақмола  облысының  білім  беру  саласын  бақылау 
бойынша департаментінің директоры, Шадрин Н.С. − Павлодар мемлекеттік университетінің профессоры, Суннатова Р.И. − М.Ломоносов атындагы 
ММУ-дің  Ташкент  қаласындағы  филиалының  профессоры,  Джуринский  А.Н.  −  Мəскеу  мемлекеттік  педагогикалык  университеті  педагогика 
кафедрасының  меңгерушісі,  Абдуллин  Э.В.  −  Мəскеу  мемлекеттік  педагогикалық  университеті  кəсіби  білім  беру  кафедрасының  меңгерушісі, 
Асипова  А.Н.  −  Манас  атындағы  Қырғыз-Түрік  университеті  педагогика  кафедрасынын  меңгерушісі,  Добаев  К.Д.−  Қырғыз  Республикасы  білім 
беру проблемалары орталығының директоры, Шаханова Р.Ə. − Абай ат. Қаз ҰПУ магистратура жəне PhD докторантура институты филологиялық 
мамандықтар  кафедрасының  меңгерушісі,  Əлмұхамбетов  Б.А.  −  Абай  ат.  Қаз  ҰПУ-нің  өнер,  мəдениет  жəне  спорт  институтының  директорының 
м.а., Сманов Б.Ө. – Абай. ат. ҚазҰПУ Аппаратының жетекшісі. Иманбаева С.Т. – Абай ат.ҚазҰПУ ұлттық тəрбие жəне өзін-өзі тану кафедрасының 
меңгерушісі.  Баймолдаев  Т. – Абай  ат.ҚазҰПУ  жалпы  педагогика  жəне  психология  кафедрасының  меңгерушісі,  Қондыбаева  М.Р. – Абай  ат. 
ҚазҰПУ магистратура жəне PhD докторантура институты филологиялық мамандықтар кафедрасының профессоры, Қалиева С.И. − Абай ат. ҚазҰПУ 
ұлттық  тəрбие  жəне  өзін-өзі  тану  кафедрасының  профессоры,  Хан  Н.Н.  −  Абай  ат.  ҚазҰПУ  магистратура  жəне PhD докторантура  институтының 
психологиялық-педагогикалық  пəндер  кафедрасының  профессоры,  Бейсенбаева  А.А.  −  Абай  ат.  ҚазҰПУ  магистратура  жəне PhD докторантура 
институтының  психологиялық-педагогикалық  пəндер  кафедрасының  профессоры,  Бидайбеков  Е.Ы.−  Абай  ат.  ҚазҰПУ  магистратура  жəне PhD 
докторантура  институтының  информатика  жəне  білім  беруді  акпараттандыру  кафедрасының  меңгерушісі,  Шалғынбаева  К.К.  −Л.Н.Гумилев  ат. 
Еуразия  Ұлттык  университетінің  педагогика  кафедрасынын  меңгерушісі,  Ибраимова  Ж.Қ. – Абай  ат.  ҚазҰПУ  психология  ҒЗИ-ның  жетекші 
ғылыми қызметкері, Жампеисова Қ.Қ. − п.ғ.д., Абай ат. ҚазҰПУ-нің профессоры, Оспанова Б.А.− Қ.А. Яссауи атындағы Халыкаралық Қазақ-Түрік 
университеті психология кафедрасының меңгерушісі, Құлынбаева А.У. − əдіскер (жауапты хатшы).
ГЛАВНЫЙ   РЕДАКТОР
С.Ж. ПРАЛИЕВ – ректор КазНПУ им. Абая, д.п.н. профессор, член-корреспондент НАН РК
СОСТАВ РЕДАКЦИОННОГО СОВЕТА
Кайдарова А.Д.− заместитель главного редактора, д.п.н., профессор, Мухитова Р.Б. – ученый секретарь Совета ректоров вузов Алматинского региона, 
Намазбаева Ж.И. - директор НИИ психологии КазНПУ им.Абая, Сарыбеков М.Н. − ректор Таразского государственного педагогического универ-
ситета имени Х.Дулати, Беркимбаева Ш.К. – к.п.н., профессор, Бекбоев И.Б. − член-корреспондент НАН Кыргызской Республики, Уманов Г.А. 
– президент учебного комплекса «Престиж», Кусаинов А.К. − ректор Евразийского гуманитарного института, Абылкасымова А.Е. − директор ин-
ститута содержания и методов обучения КазНПУ им.Абая, Жарыкбаев К.Б. − директор центра этнопсихологии и этнопедагогики им.Т.Тажибаева, 
Казмаганбетов А.Г. − директор Департамента по контролю в сфере образования Акмолинской области, Шадрин Н.С. − профессор Павлодарского 
государственного  университета,  Суннатова  Р.И.  −  профессор  филиала  МГУ  имени  Ломоносова  в  г.Ташкент,  Джуринский  А.Н.  −  заведующий 
кафедрой  педагогики  Московского  педагогического  государственного  университета,  Абдуллин  Э.Б.−  заведующий  кафедрой  профессионального 
образования Московского педагогического государственного университета, Асипова Н.А. − заведующая кафедрой педагогики Кыргызско-Турецкого 
университета имени Манаса, Добаев К.Д. − директор центра проблем образования Кыргызской Республики, Шаханова Р.А. − заведующая кафедрой 
филологических  специальностей  института  магистратуры  и  докторантуры PhD КазНПУ  им.Абая,  Альмухамбетов  Б.А.  −  и.о.  директора  институ-
та  искусства,  культуры  и  спорта  КазНПУ  им.Абая,  Сманов Б.О. – руководитель  Аппарата  КазНПУ  им.Абая,  Иманбаева  С.Т.  −  заведующая  кафе-
дрой национального воспитания и самопознания КазНПУ им.Абая, Баймолдаев Т. – заведующий кафедрой общей педагогики и психологии КазНПУ 
им.Абая,  Кондубаева  М.Р. – профессор  кафедры  филологических  специальностей  института  магистратуры  и  докторантуры PhD КазНПУ  им.Абая, 
Калиева  С.И.  −  профессор  кафедры  национального  воспитания  и  самопознания  КазНПУ  им.Абая,  Хан  Н.Н.  −  профессор  кафедры  психолого-
педагогических  дисциплин  института  магистратуры  и  докторантуры PhD КазНПУ  им.  Абая,  Бейсенбаева  А.А.  −  профессор  кафедры  психолого-
педагогических дисциплин института магистратуры и докторантуры PhD КазНПУ им. Абая, Бидайбеков Е.Ы. − заведующий кафедрой информатики и 
информатизации образования института магистратуры и докторантуры PhD КазНПУ им.Абая, Шалгынбаева К.К. – заведующая кафедрой педагогики 
Евразийского национального университета им.Л.Н.Гумилева, Ибраимова Ж.К. – внс НИИ психологии КазНПУ им. Абая, Жампеисова К.К. − д.п.н., 
профессор КазНПУ им. Абая,  Оспанова Б.А.− заведующая кафедрой психологии Международного Казахско-Турецкого университета им.Х.А.Ясави, 
Кулынбаева А.У. − методист (ответственный секретарь).
EDITOR-IN-CHIEF
S. ZH. PRALIEV – the rector  of Abai KazNPU, professor, 
corresponding member of the NAS RK
EDITORIAL STAFF:
Kaidarova A.D.− Editor - in - chief’s assistant, professor, Mukhitova R.B. − scientifi c secretary of  Almaty region University Rectors Council, Namazbayeva Zh.I. 
− director of Scientifi c and Research Institute of Psychology, Sarybekov M.N. − rector of the state Pedagogical University named Dulati, Berkimbaeva Sh.K. 
– professоr, Bekbovev A.A. − corresponding member of the NAS, Umanov G.A. − president of academic complex «Prestige», Kussainov A.K. − rector of the 
Eurasian Humanitarian Institute, Abylkasimova A.E.− Director of the Institute of the content and methods of teaching, Zharykbayev K.B. − director of ethno 
psychology and ethno pedagogic centre after Tazhibayev T., Kazmaganbetov A.G. − director of the department of control in educational sphere of Akmola region, 
Shadrin N.S. − professor of Pavlodar State University, Sunnatova R.I. − professor of  Moscow State University branch in Tashkent, Dzurinsky A.N. − head of 
the chair of pedagogies of Moscow Pedagogical State University, Abdullin E.B. − head of the chair of professional education of Moscow Pedagogical National 
University, Assipova N.A. − head of the chair of pedagogies of Kyrgyz - Turkish Universitv after Manas, Dobayev K.D. − director of centre of problem educa-
tion of Kyrgyz Republic. Shakhanova R.A. − head of the chair of the philological disciplines chair at the Institute for Master’s and PhD degrees of Abai KazNPU, 
Almukhanbetov B.A. − Acting Director of the Institute of Art, Culture and Sports, Smanov B.O. – chief of the Abai Kazakh National Pedagogical University staff, 
Imanbaeva S.T. - Head of the national education and self-knowledge of the  Abai Kazakh National Pedagogical University. Baymoldaev T. - Acting Head of the 
General  Pedagogy and Psyhology Department of  the Abai Kazakh National Pedagogical University. Kondubaeva M.R. – professor of  the philological specialties 
department of institute master and doctoral PhD of  the Abai Kazakh National Pedagogical University, Kaliyeva S.I. − professor of the national educative chair, 
Khan N.N. − professor of the psychology and pedagogic disciplines   chair at the Institute for Master’s and PhD degrees of Abai KazNPU, Beisenbaeva A.A. − profes-
sor of the psychology and pedagogic disciplines   chair at the Institute for Master’s and PhD degrees of Abai KazNPU, Bidaybekov E.I. − the head of the Information 
technology chair at the Institute for Master’s and PhD degrees of Abai KazNPU,  Shalginbayeva K.K. − the head of pedagogics department L.N.Gumilev Eurasion 
National University, Ibraimova Zh.K. – scientifi c research Institute of  Psychology, Zhampeisova K.K. − professor of Abai KazNPU, Ospanova B.A. − the head of 
pedagogics and psychology department of Hodja Ahmed Yasswi Kazakh-Turkish International University, Kulynbayeva A.U. − methodologist (executive secretary).
Учредитель: Казахский Национальный педагогический университет имени Абая 
Зарегистрировано в Министерстве культуры и информации РК
24 июня 2009 г. № 10219-Ж
П е р и о д и ч н о с т ь   4   р а з а   в   г о д
Адрес редакции:
050010, Алматы, пр. Достык, 13, телефон 291-91-82
© КазНПУ им. Абая, 2014 

3
ҚҰРМЕТТІ ОҚЫРМАНДАР!
Журналымыздың  кезекті  санында  ұсы ны-
лып отырған мақалалардың тақырып тары мен 
көтеретін мəселелері, əдеттегідей, жан-жақты 
жəне  əр  түрлі  болып  келеді.  Алайда  олар-
да  концептуалды  тұрғыда  қарастырылатын 
жалпы үдерістердің бар екендігін атап өткен 
жөн. Білім берудегі құзыреттілікке бағыт алу 
мəселесі осы санның көптеген мақалаларына 
тəн. 
«Білім  берудің  қазіргі  мəселелері»  атты 
айда рында  бір  қатар  өзекті  мəселелер  сөз 
бола ды. Олардың ішінде – профессор-оқы ту-
шылар  құрамы  сапасының  көрсеткіші  ретін-
дегі  рейтингтік  бағалау,  бастауыш  мектептің 
болашақ  мұғалімін  зерттеу  қызметіне  даяр-
лау  мəселелері,  оқушылардың  білім  беру 
жетіс тіктеріне  əсер  ететін  факторларды 
зерттеу  нəтижелері,  диссертациялық  зерт -
теу дің  педагогикалық  тəжірибелерін  қа лып-
тастырушы  кезеңінің  нəтижелері,  Қазақ -
стан ның қазіргі суретшілерінің шығарма шы-
лығында  қазақтардың  көркемдік  тəжіри бесі, 
мəдениаралық  коммуникация  контексіндегі 
шет  тілдерін  оқытудың  рөлі  жəне  т.с.с. 
мəселелер қарастырылады. 
Абай атындағы ҚазҰПУ-дың 2 жыл ішін-
дегі профессор-оқытушылар құрамының қыз-
метін рейтингтік бағалаудың нəтижелерін сөз 
ететін  мақала  мазмұндылығымен  қызықты. 
Абай  атындағы  ҚазҰПУ-ға  енгізілген  рей-
тинг тік бағалау жүйесі профессор-оқы тушы-
лар  құрамы  қызметінің  сапасын  объективті 
түрде бағалауға мүмкіндік береді, ал алынған 
рейтинг баллдары олардың еңбегінің жинақ-
талған  нəтижелерін  толық  айқындайды. 
Уни верситетте  көрсетілетін  білім  беру  қыз-
меттерінің сапасына əсер етуші жеке фактор-
лар зерттелген. 
Журналымыздың  осы  санында  Ресейдің 
əйгілі  ғалымымен  қазіргі  психологияның 
теориялық-əдіснамалық  мəселелері  бойын-
ша  жүргізілген  сұхбат  бар.  Егеменді  елдер-
дің  қазіргі  даму  кезеңіндегі  ұлттық  тəрбие 
мəселелеріне  баса  назара  аударылады. «Пе-
дагогика,  психология  жəне  білім  берудің 
əдіснамасы  жəне  теориясы»  айдарында 
басқа  ресейлік  ғалымның  ұлттық  тəрбие 
əдіснамасы  жəне  таным  əдіснамасы,  сапаны 
қайта  өңдеу  жəне  бағалау,  ұлттық  тəрбиенің 
құнды мақсаттағы əдіснамасы, ұлттық тəрбие 
инварианттарының  өзара  байланысын  ашу, 
ұлттық тəрбие мамандарын даярлаудың білім 
беру кешенінің мазмұны бойынша көзқарасы 
қарастырылған.  Бұл  кеңінен  қарастырылған 
материалдың  аталған  мəселелерді  зерттеу-
шілер үшін пайдасы зор. 
Мақалалардың  бір  қатары  инклюзивті 
білімді  енгізу  бойынша  педагогикалық  кад-
рларды  даярлау;  аутодеструктивті  (өзін-өзі 
бұзатын)  тəртіптің  мазмұны  мен  себептері; 

ПЕДАГОГИКА ЖƏНЕ ПСИХОЛОГИЯ - ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ
4
сонымен қатар оларды алдын алудың шаралар 
жүйесі;  инновациялық  мектеп  жағдайында 
бала лар  дарындылығының  дамуын  тиімді 
бас қару мəселелеріне арналған.  
Болашақ мұғалімнің кəсіби дайындық жағ-
дайында  зерттеу  қызметіне  даярлау  мəселесі 
бойынша  зерттеушілер  белгілі  бір  ғылыми-
педагогикалық  жəне  əдістемелік  материал 
жинақтаған.  Мақаланың авторлары болашақ 
мұғалімнің  зерттеу  қызметіне  даярлау  бары-
сында бірқатар қиындықтардың бар екендігін 
атап  көрсетеді.  Оның  ішінде  осы  мəселені 
тереңірек  зерттеуді  талап  ететін  мəселенің 
өзінде  белгілі  бір  жүйеліліктің  жоқтығы  ту-
ралы айтылады. Мақалада Қазақ мемлекеттік 
қыздар педагогикалық университетінде білім 
алушылардың  Ғылыми  қауымдастығының 
қол данылып жүрген үлгісі көрсетілген. 
Журналдың осы санында оқытудың қазір-
гі  əдістемелері  мен  технологиялары  кеңі нен 
ашылған.  Атап  айтқанда,  көптеген  мақа-
лаларда  биологияны,  орыс  тілін  шет  тілі 
ретінде  оқыту  барысында  инновациялық, 
интербелсенді  технологияларды  пайдалану, 
шет  тілдерінің  болашақ  мұғалімдеріне  шет 
тілдік  кəсіби-бағытталған  қарым-қатынасты 
оқыту  барысында  коммуникациялық  техно-
логияларды қолдану мəселелері баяндалады.  
Біздің  оқырмандарымыз  шекара  бақы лау-
дың  болашақ  офицерлерінің  кəсіби  этика-
сын,  ықпалдасқан  білімге  жалпы  білім 
бере тін  мектептердің  мұғалімдері  мен  ата-
аналарының  қатынасын,  жоғары  оқу  ор ын -
дарының  болашақ  педагогтарының  психо-
логиялық-эмоционалдық  тұрақтылығын  қа-
лып  тастырудың  психология-педагогикалық 
шарт тарын  қалыптастыру  жағдайын  баға-
лауға  мүмкіндік  беретін  қызықты  зерттеу-
лердің  педагогикалық  тəжірибелерінің  нəти-
же лерімен таныса алады. 
Журналда  жаһандану  үрдісінің  көркемдік 
білімге əсер етуі қарастырылатын жəне Ұлы-
британия  Біріккен  Корольдігінде  жəне  өзге 
де Еуропалық елдерде мектепке дейінгі білім 
беру  мекемелерінде  табысты  қолданылатын 
«Хайскоп»  жəне  «Орман  мектептері»  білім 
беру  бағдарламаларының  Тұжырымдамасы 
жəне  даму  тəжірибесі  талданатын  ағылшын 
тілінде жазылған 2 мақала жарияланып отыр. 
Компьютерлік  тəуелділік  мəселесіне  ар-
нал ған  мақаланың  өзектілігі  дау  тудырмай-
ды.  Бұл  мақалада  аддиктілері  бар  түзету 
бағдарламасын құру негіздері ұсынылып, оны 
жүргізудің  міндеттері,  кезеңдері  мен  нысан-
дары анықталып, студенттердің компьютерлік 
тəуелділігінің  деңгейін  төмендету  бойынша 
авторлық  нəтижелеріне  жасалған  психоло-
гиялық талдау сипатталады.  
Журналды  университетіміздің  мерейтой-
шы-ғалымдары  мен  педагогтарына  арналған 
айдар аяқтайды. 
Редакциялық  кеңес  журналдың  осы  саны 
оқырмандарда  кəсіби  қызығушылық  тудыра -
тындығына  сенім  білдіріп,  келешек те  шы-
ғармашылық ынтымақтастыққа шақырады. 
                                                 
Құрметпен,
бас редактор                               С.Ж. Пірəлиев
             
№1, 2014

5
УВАЖАЕМЫЕ ЧИТАТЕЛИ!
Тематика и проблематика работ, представленных в 
очередном выпуске нашего журнала, как всегда, мно-
гоаспектна и многообразна. Но следует отметить, что 
в них прослеживаются общие тенденции, которые но-
сят концептуальный подход. Курс на компетентност-
ный подход в образовании  четко  прослеживается во 
многих  статьях данного номера.
В рубрике «Современные проблемы образования» 
освещается целый ряд насущных проблем. Среди них 
есть проблемы готовности будущего учителя началь-
ной школы к исследовательской деятельности, анализ 
достижений учащихся,  полученных в результате ис-
следования факторов, влияющих на качество образо-
вания на всех этапах педагогического эксперимента. 
Особый  интерес  представляют  статьи  о  традицион-
ном творчестве современных художников Казахстана 
и  о  значении  иностранных  языков  в  контексте  меж-
культурной  коммуникации.  Интересен  также  мате-
риал, в котором рассматриваются итоги рейтинговой 
оценки  деятельности  профессорско-преподаватель-
ского состава КазНПУ им.Абая за 2 года. Действую-
щая система рейтинговой оценки в КазНПУ им. Абая  
позволяет  достаточно  объективно  оценить  качество 
деятельности  профессорско-преподавательского  со-
става,  а  полученные  рейтинговые  баллы  достаточно 
полно  отражают  совокупные  результаты  их  труда. 
Изучены отдельные факторы, влияющие на качество 
предоставляемых  в  университете  образовательных 
услуг.
В  данном  номере  дается  интервью  с  известным 
ученым из России по актуальным  теоретико-методо-
логическим проблемам  психологии. На современном 
этапе развития суверенных государств проблемам на-
ционального  воспитания  уделяется  большое  внима-
ние.  В  рубрике  «Методология  и  теория  педагогики, 
психологии и образования» Вы найдете точку зрения 
другого  российского  ученого  по  вопросам  методоло-
гии национального воспитания и познания, ценност-
ного  назначения  национального  воспитания,  а  также 
оценки  качества  образовательно-воспитательного 
процесса, раскрытия взаимосвязи инвариантов нацио-
нального воспитания и содержания образовательного 
комплекса при подготовке специалистов. Этот обшир-
ный материал будет полезен исследователям  данной  
проблематики. 
Ряд работ затрагивает такие проблемы современно-
сти, как проблема подготовки педагогических кадров 
к внедрению инклюзивного образования; содержание 
и  причины  аутодеструктивного  (саморазрушающего) 
поведения;  а  также  здесь  описывается  система  мер 
его профилактики. Наряду с этим уделяется серьёзное 
внимание эффективному управлению развитием ода-
ренных детей в условиях школ инновационного типа 
и др.
Накоплен  определенный  научно-педагогический 
и методический материал разработчиками проблемы 
готовности  будущего  учителя  к  исследовательской 
деятельности  в  условиях  профессиональной  подго-
товки. Авторы данной статьи отмечают, что в подго-
товке будущего учителя к исследовательской деятель-
ности существует ряд аспектов недостаточно глубоко 
изученных, в том числе отсутствие системности в ви-
дении  самой  проблемы,  требующей  более  глубокого 
изучения. В статье представлена действующая модель 
научного  сообщества  педагогов  Казахского  государ-
ственного женского педагогического университета.
Современные  методики  и  технологии  обучения 
представлены  широко.  В  частности,  во  многих  ста-
тьях раскрываются принципы и методы  использова-
ния инновационных, интерактивных технологий при 
обучении  биологии,  русскому языку как иностранно-
му, а также проблемы внедрения коммуникационных 
технологий  при  обучении  иноязычному  профессио-
нально-ориентированному общению будущих учите-
лей иностранного языка и др. 
Наши читатели смогут познакомиться с результа-
тами педагогического эксперимента и интересных ис-
следований,  позволяющих  оценить  состояние  сфор-
мированности  профессиональной  этики  будущих 
офицеров  пограничного  контроля  и  психолого-пе-
дагогических  условий  формирования  психоэмоцио-
нальной устойчивости  будущих педагогов вузов, сос-
тояния изученности отношения учителей и родителей 
общеобразовательных школ к интегрированному об-
разованию, и др. 
В журнале опубликованы  2 статьи на английском 
языке,  в  которых  рассматривается  влияние  процесса 
глобализации на художественное образование и ана-
лизируется  Концепция  развития  образовательных 
программ  «Хайскоп»  и  «Лесные  школы»,  успешно 
используемых  в  дошкольных  организациях    Велико-
британии и  в странах Европы. 
Актуальна статья, посвященная проблеме компью-
терной зависимости, в которой представлены основы 
построения  коррекционной программы с аддиктами, 
определены  задачи,  этапы  и  формы  ее  проведения, 
описан  психологический  анализ  авторских  результа-
тов  по снижению уровня компьютерной зависимости  
у  студентов.
Завершает  журнал  рубрика,  посвященная  юбиля-
рам-ученым, педагогам нашего вуза.
Редакционный  совет  выражает  надежду,  что  на-
стоящий выпуск журнала вызовет у читателей живой 
профессиональный интерес и приглашает к дальней-
шему творческому сотрудничеству.
С уважением, 
главный редактор                                С.Ж.Пралиев
    
 
      
 
 

6
Білім берудің бүгінгі мəселелері
Современные проблемы образования
O.T. ABISHEVA 
Kazakh National University named Abay
chair of painting of artly graphic faculty
Almaty city, Kazakhstan
A MATTER OF THE INFLUENCE OF GLOBALIZATION 
ON ART EDUCATION
The article considers the infl uence of globalization process on art education, which plays a 
signifi cant role in the development of modern art.
In today’s globalized world, the aesthetic intervention in the education system, in particular art, 
grows the direct role of not only intellectual patential but also the formation and development of the 
moral and aesthetic culture of young people as a condition for effective adaptation to rapidly changing 
cultural and aesthetic world of reality. The mission of art is defi ned as the aesthetic impact of defi ning 
the cultural assimilation of the environment, only the process of globalization, in which manifests 
itself a new personal identity .
Keywords: globalization, global education, art education, culture.
“Our world has changed. Unsere Welt hat eine Anderung. (German)”.
Goethe
Мақалада  қазіргі  өнердің  дамуы  үшін  өте  маңызды  болып  табылатын  көркемдік  білімге 
жаһандану үдерісінің ықпалы қарастырылады. 
Қазіргі жаһандану, эстетикалық интервенция жағдайында білім беру жүйесінде, соның ішінде 
көркемдік  білім  беру  жүйесінде  қарқынды  түрде  өзгеріп  тұратын  мəдени  жəне  эстетикалық 
əлемдік шынай өмірін тиімді бейімделудің шарты ретінде жастардың тек қана интеллектуал-
ды  əлеуетін  емес,  сонымен  қатар  адамгершілік-эстетикалық  мəдениетін  қалыптастыру  жəне 
даму рөлі арта түседі. Өнер миссиясы мəдени қоршаған ортада жаңа жеке тұлға анықталатын 
жаһандану үрдісімен ғана меңгеруді айқындайтын эстетикалық əсер ету ретінде анықталады. 
Түйін сөздер: жаһандану, жаһандық оқыту, білім беру мəдениеті, мəдениет. 
В статье рассматривается влияние процесса глобализации на художественное образование, 
которое очень значимо для развития современного искусства.
В современных условиях глобализации, эстетической интервенции на систему образования, 
в частности художественного, возрастает непосредственная роль формирования не только ин-
теллектуального потенциала но и формирование и развитие нравственно-эстетической культу-
ры молодежи как условие эффективной адаптации в стремительно изменяющейся культурный 
и эстетической мировой реальности. Миссия искусства определяется как эстетическая воздей-
ствия определяющая усвоение культурной окружающей среды, только процессом глобализа-
ции, в которой проявляется новая личностная идентичность. 
Ключевые слова: глобализация, глобальное обучение, культура образования, культура.

7
Білім берудің бүгінгі мəселелері – Современные проблемы образования
T
he end of the second and the beginning 
of the third millennium has surprisingly 
seen the global transformation of society, and 
transformation of the existing world order. The 
new world order is of high interest to politicians 
and scientists, the evaluations made before (e.g. 
“new industrial society”, “postindustrial society”, 
“communism”, “global village”, “informational 
society”, etc.) being rather vulnerable from the 
point of real course of events. The last decades 
of the XX century has been evaluated as 
“social postmodern”, “a new world order”, and 
“globalism”. These are also partially vulnerable, 
and are deeply criticized.
These days “globalization” is one of the most 
common notions in scientifi c  literature,  fi ction, 
and publicist. Typically, authors give various 
defi nitions to this process, let alone the variety 
of its evaluations and predictions concerning the 
results of its development [1].
The most common defi nition of globalization 
is that “it is a universal and versatile process of 
cultural, ideological and economic integration 
of nations, national associations, national and 
ethnical unities, which represents a concurrent 
phenomenon of the modern civilization. Countries 
and nations of the whole world exist under growing 
interaction. The accelerated speed of development 
of civilization and historic processes have led 
to a matter of necessity in global interaction, its 
deepening, strengthening, and elimination of the 
countries and nations’ isolation.
Eventually, saving riches has led to the idea 
of a selected passing from separate individuals 
to the whole nations, including the thought of 
ontological impunity.
Isolation from the world, isolation in one’s 
own framework was an ideal of society of the 
agrarian type, for modern society is characterized 
by the person who always oversteps the limits 
and gets a new look, who primarily moves along 
with the motives of renovation and change. 
The subsequent historical processes have 
predetermined the increasing rapprochement of 
nations and countries. Similar processes have 
covered more and more space and have caused 
the general historical progress and a new stage of 
internationalization.
The term “culture” is a complex whole which 
in modern understanding includes knowledge, 
art, laws, morals, customs acquired by the person 
in the course of social development. Culture 
unites people in society [3].
Considering the achievements of native and 
foreign scientifi c thought related to art education 
it is possible to rely on scientifi c searches of the 
modern scientists.
Modernization of art education results from 
activity of people and owing to this fact it is a 
product of functioning of globalization and 
development of modernization as a system. 
Changing, it keeps regional problems, succession 
upon transition from one stage of development 
of art education to another. The process of 
globalization of art education is very complex 
and contradictory. In the course of interaction of 
various education systems such situations as non-
equivalent exchange of values leading to mutual 
enrichment and suppression of culture happens 
quite often. The interrelation and interaction has 
existed so far, however today the interaction of 
cultures has gained some specifi c features with an 
information space, with the newest information 
exchange technologies available due to new 
computer means, and with international scientifi c 
organizations.
The problem of preservation of the cultural 
identity, which advanced to the forefront art 
education, has become intensifi ed.
Art education in a globalized society is a 
complex system, where different cultures act as 
elements: ethnic, national, mass, elite...
Modernization of art education is only 
possible when there is a succession of art values 
and ways of art and creative activities. In case 
the link between the past and present state of art 
education is missing, it is impossible to speak of 
artistic progress, for its indispensable condition 
is the presence of “time link”.
Succession keeps the most valuable and 
the most signifi cant of the art legacy of our 
predecessors, which is important for the new 
generation.
Globalization is one of the hallmarks of the 
current stage in the modernization of art education 
and development. This fact has been underlined 

8
ПЕДАГОГИКА ЖƏНЕ ПСИХОЛОГИЯ - ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ
№1, 2014
by almost all researchers, who have emphasized 
that historical epoch at the turn of the century 
is primarily characterized by the expansion and 
deepening of global processes.
The phenomenon of globalization is 
interpreted by both popular and new authors who 
have devoted their works to clarifying the nature 
and characteristics of this process. J. Soros, 
I. Vallerstein and others have written about 
globalization.
Globalization increases the density of the 
“information  fl ow”, gives a chance to different 
cultures to go beyond their ethnic or national 
limitations, and get the dynamics of their own 
development. At the same time, globalization 
leads to changes not only in the art development 
as a science, education, and upbringing, but also 
affects the processes of economics, politics, or 
law society in the most unpredictable way [1].
Globalization clearly contributes to the 
acceleration of the modernization process of art 
education. The time cycle of the production and 
consumption of cultural values is sharply reduced, 
which increases the volume of information 
received by an individual, expands his horizons, 
and enhances his intellectual level.
Due to new information technologies people 
as the part of global society have an opportunity 
to get acquainted with the whole set of artifacts 
which were inaccessible to people of industrial 
and post-industrial society because most of them 
didn’t have an opportunity to go on excursions, 
scientifi c trips to various countries, to travel all 
over the world, to use the services provided by 
well-known storages of cultural values with a 
considerable part of the world heritage.
Virtual museums, libraries, art galleries, 
concert halls in “a world wide web” allow people 
to get acquainted with all that was created by 
the genius of a certain artist, architect, composer 
irrespective of the location of these or those 
masterpieces: Brussels, Washington or Istanbul. 
Storages of the largest libraries of the world, 
including the Congress of the USA, the British 
museum, the Russian state library and many other 
libraries whose funds for centuries had been used 
by a narrow circle of people engaged in teaching 
or scientifi c activity have become available.
Globalization of a certain cultural standard, 
according to which a person  of the information 
society has to know several foreign languages, to 
be able to use a personal computer to communicate 
with representatives of different cultural worlds, 
to understand the trends of modern art, literature, 
philosophy, science, etc. Globalization has 
increased the intensity of scientifi c  exchanges, 
talents, removed the practical limitations of 
moving from country to country of scientifi c and 
artistic professions.
In the end, in the context of globalization the 
results of creativity cease to be the property of a 
nation, and become the property of all mankind. 
Globalization creates prerequisites for the release 
of art education beyond the regional and local 
territorial entities.
Thanks to new information technology, ideas, 
symbols, knowledge and studies accumulated 
by one or another ethnic group, are widely 
distributed, contributing to the formation of 
a more precise idea about what one or another 
culture is in the minds of various nationalities.
In fact there are two understandings of 
globalization: globalization as a objective process, 
which is hand in hand with regionalization 
and dialogue of cultures (two sides of a single 
externally contradictory phenomenon), and 
globalization as unifi cation, which is a process 
imposed to the world as allegedly objective 
to subjective group interests of multinational 
corporations.
The modern civilization has very deep impact 
on little children if only parents consciously don’t 
create other forms of activity; it gives too many 
unilateral external impressions and information, 
but absolutely few impulses for “motility”, will 
and vital feelings. The industrialized school 
with its fl ow of information and a lack of 
communication highly promotes distribution 
of this dangerous tendency. The feeling of 
estrangement and isolation at such schools is 
felt more sharply. The part of an “observer” and 
“controller” instead of “the creator of human 
souls” is even more often assigned to the teacher.
It is obvious that modern attempts to create 
a new humanitarian environment in education 
are natural reaction of society to the steady 

9
Білім берудің бүгінгі мəселелері – Современные проблемы образования
neglect to the personality, which has taken roots 
in mass consciousness, its rejection from moral 
values and classical culture. Humanitarization of 
native education is urged to help to carry out a 
rather necessary turn in the thinking nature of a 
person: a turn from the fragmentary to complete 
perception of the world in a wide cultural context. 
One of the possible ways of implementation of 
this task is a global entity, whose main task is 
formation of a creative personality capable of 
making careful decisions, feeling responsible for 
the present and future of the world.  
Global education focuses on the following:
• actualization of a person, his rights, freedoms 
and ideals to the conditions of existence and 
norms of interaction in the community;
• overcoming the youth nihilism and disbelief, 
the declining interest in education;
• search for the most effective methods 
and techniques of selection and translation of 
knowledge in the course of information revolu-
tion, the rapid accumulation, aging and renewal 
of knowledge, a sharp reduction of terms for 
application of the latest science and technology 
achievements into the educational practices;
• development of a new stage of illiteracy 
elimination, since a change in the criteria of 
literacy – a requirement to be able to understand, 
other than the ability to read and write has sharply 
increased the number of illiterates in all countries 
of the world;
• creation of an effective system of lifelong 
learning as one of the conditions for full usage of 
labor force.
The world, keeping the full range of nationals, 
is becoming more and more common and 
interdependent. It is possible and necessary to 
argue about the correctness of the defi nition 
“global education” itself, but continuing to argue 
about the necessity of the fullest account for 
the modern pedagogical theory and practice of 
explosive dynamism of the world socioeconomic 
processes, continuously growing interdependence 
of the certain countries and nations, more and 
more close interpenetration of their cultures, and 
also requirements to prepare the person for life in 
the conditions of global crises is either senseless 
or harmful.
The aim of global education is to overcome 
the following:
- the division of the world into rival factions, 
as well as social, ethnic and other antagonisms 
that lead to armed confl icts in different regions;
- a rift between a man and nature, threatening 
an environmental disaster;
- splitting of the human mind and soul.
The similar purposes are set by the integrative 
training, which is based on the central problems 
of a survival of the person and cooperation 
of various communities and members of one 
community, and also civilization development 
as a totality of private cultures. Global education 
substitutes or ejects nothing from the native and 
world pedagogics. It is not an ideal, but one of the 
possible options of preparation of the person to 
life in modern conditions. It is possible to claim, 
that it acts as objectively necessary addition to 
any good education.
In our opinion, global education can be defi ned 
as one of the directions of development of the 
modern pedagogical theory and the practice, 
based on the need of preparation of the person 
to life in quickly changing conditions, more and 
more integrated world, accruing global problems 
and crises.
In a joint activity of children and adults, the 
principle of “think globally – act locally”, which 
claims a constructive position in interaction 
with the world and the environment against a 
background of universal problems affecting the 
livelihoods of everyone, is relevant in the work 
in these areas.
Global education is based on the concept 
according to which information in the world 
has to be presented as essential to a survival of 
the person in a community of people and in the 
nature, and the formation of an impartial view of 
the world depends on the selection of the facts 
from different fi elds of knowledge, knowledge 
strategy, involvement of various mental processes 
causing processing and exchange of information.
Having chosen the concept of global education, 
the school should focus its development on a 
holistic knowledge of the world, understanding 
the state of the planet Earth, awareness of the 
processes occurring in the world, a study of 

10
ПЕДАГОГИКА ЖƏНЕ ПСИХОЛОГИЯ - ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ
№1, 2014
different cultures of the world, and problems 
faced by the world community at the beginning 
of the XXI century.
One of the phenomena promoting the birth 
of the direction of global education in the 
pedagogical theory is modern global problems 
of mankind. It is connected with the origin of 
concern for destiny of the terrestrial civilization 
in public consciousness, understanding the 
need in formation of a view of the world as a 
diverse, but a single whole, where wellbeing of 
all depends on actions of everyone.
Nowadays global education is one of the most 
perspective directions of development of the 
pedagogical theory and practice, which allows 
teaching the students to adapt in the diffi cult 
and constantly changing modern world with its 
numerous political, economic, environmental, 
social and other problems. Effi ciency  of 
self-identifi cation of the personality and his 
development as a full member of the world 
community are mainly determined by education 
level, education being understood not only as 
acquisition of knowledge, but also as formation 
of outlook, spirituality, and increase of cross-
cultural literacy. The permanent nature of socio-
cultural changes, which reduces the possibilities 
of traditional forms of culture translation, 
unclaimed state of moral potential of society in 
the course of scientifi c and technical revolution, 
dominance of technocratic and scientism 
representations in the science, which leads to 
the fragmentary perception of reality, actualize 
the search for a new strategy and content of 
education of the person of the third millennium. 
The goal can be achieved only when another 
system for reality acquisition is formed, that 
promotes the formation of a conceptual, complete 
picture of the world in students’ consciousness. 
At the same time, identifi cation and perception 
of cultural universals, which provide for the 
global perspective of the teaching process, are 
well connected with humanization and education 
humanitarization, which serve as a base of a new 
pedagogical thinking.
REFERENCES
1 Christine Daymon and Immy Holloway, 
2011. “Qualitive Research Methods in Public 
Relations and Marketing Communications”.
2 Semenov V.M. National consciousness and 
national culture (methodological problems). – 
M.: Institute of Philosophy, Russian Academy of 
Sciences, 1996.
3 Lebedeva N.M. Strategy of cross-cultural 
interaction of migrants and population of Russia. 
– M.: RUDN, 2009 – 346 p.
4 Parigyn A.D. Social Psychology: Problems 
of Methodology, History and Theory. – M.: 
Psychology, 1999. – 245 p.
5 Ivahnova L.A. Psychology Scientifi c bases 
of art pedagogical education of the art teacher. – 
Almaty, 1996.
6 Semenov V.M. National consciousness and 
national culture (methodological problems). – 
M.: Institute of Philosophy, Russian Academy of 
Sciences, 1996.
7 Agaev A.G. On the theory of nationality. − 
Makhachkala, 1965.
8 Nurmanbetova D.N. Determination of 
human identity. – Almaty: Akylgaby, 1998.

11
Білім берудің бүгінгі мəселелері – Современные проблемы образования
Б.К. ДАМИТОВ, Г.Б. КУЛУМБАЕВА, Г.Т. МАЙШИНОВА
Казахский национальный педагогический университет имени Абая 
Институт анализа качества и стратегии развития
г. Алматы, Казахстан


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   29




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет