Сабақ тақырыбы: §



бет40/102
Дата28.11.2022
өлшемі18,15 Mb.
#53300
түріСабақ
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   102
ІІІ. Жаңа сабақ.
Линзалар деп екі сфералық немесе бір сфералық және бір жазықтықпен шектелген мөлдір шыны денелерді атайды. Линзалардың екі түрі бар: жинағыш және шашыратқыш.
Сыну беттерінің пішініне қарай бөлінетін линзалар түрлері:


линзаның оптикалық центрі;
сфералық беттердің қисықтық радиустары;
линзаның сфералық беттерінің қисықтық центрлері;
О1, О 2 центрлері арқылы арқылы өтетін түзу линзаның
бас оптикалық осі;
қосымша осьтер;



және нүктелері линзаның төбелері;
Линзаның төбелерінің ара қашықтығы линзаның қалыңдығы;


Линзада кескін шығарып алу:
d –нәрседен линзаға дейінгі қашықтық,
f –линзадан кескінге дейінгі қашықтық.
1.

.
Кескін шын , төңкерілген және кішірейтілген.
2.


Кескін шын, төңкерілген және өлшемдері нәрсенің өлшемдеріне тең.
3.

Кескін жоғалып кетеді.
4.

Кескін тура, үлкейтілген,жалған .


Жұқа линзада нәрсенің кескінін алу үшін сәулелердің мынадай қасиеттері пайдалануға болады:

  • Оптикалық бас оське параллель сәуле линзада сынғаннан кейін линзаның Ғ фокусы арқылы өтеді.

  • Линзаның оптикалық центрі О арқылы өткен сәуле одан сынбай шығады.

  • Линзаның А фокусы арқылы өтетін сәуле сынғаннан кейін оның бас оптикалық осіне параллель жүреді.

Жұқа линза формуласы:

жарық көзі; нүктенің кескіні; түскен сәуле;
Линза арқылы өтетін сәуле; линзаның бас фокусы;
линзаның фокальдік жазықтығы; О-линзаның оптикалық центрі;
ОВ-линзаның қосымша осі; В –линзаның қосымша фокусы;
нәрседен линзаның оптикалық центріне дейінгі қашықтық;
линзаның ортикалық центрінен кескінге дейінгі ара қашықтық.




Бұл формуланың ерекшеліктері:

  1. Жинағыш линза нақты кескін берсе, , және . Онда

  2. Жинағыш линза жорамал кескін берсе, , және . Онда

  3. Шашыратқыш линза әр уақытта жорамал кескін берді, яғни , және . Онда

Линза затының сыну көрсеткіші ескеріп жазылған жұқа линза формуласы:

  1. Зат линзадан шексіз қашықтықта орналасқан. Онда формула немесе түріне келеді. Демек, кескін линзаның артқы бас фокусы деп аталатын қайсыбір нүктесінде болады.

  2. Линза кескінді шексіздікте береді дейік, яғни онда формула түріне келеді. Бұл нүктесі линзаның алдыңғы бас фокусы деп аталады.

Линзаның оптикалық күші деп бас фокус ара қашықтығына кері шаманы айтады; линзаның оптикалық күшінің физикалық мағынасы жарық сәулелерінің линзадан өткендегі сыну дәрежесін сипаттаудан тұрады: немесе

Кескін өлшемінің h (биіктік) нәрсе өлшеміне Н (биіктікке) қатынасын сызықтық үлкейту Г деп атайды.


.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   36   37   38   39   40   41   42   43   ...   102




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет