Сана және саналанбайтын психикалық процестер



Дата08.02.2023
өлшемі1,6 Mb.
#66252
түріСабақ

Практикалық сабақ 3. Сана және саналанбайтын психикалық процестер.

Орындаған: Ақан Аяжан Тексерген: Сәлмеке С. А.

Абдыкаим Жансая

ИРК211 топ

Сана - анықтау

  • Сана - бұл мидың ең жоғары функциясы, адамдарға ғана тән және шындықты көрсете отырып, онымен ақыл-ойдың психикалық құрылысы арқылы өзара әрекеттесу, нәтижелерді алдын ала есептеу және сыртқы әлемде жүзеге асыру. Сана сөйлеу мен ойлаумен тығыз байланысты. Философиядағы сананың құрылымы әлеуметтік тұрғыдан тығыз байланысты, психологияда пайда болатын жеке санаға көп көңіл бөлініп, әлеуметтік санадан бөлініп шықты.

Психологиядағы сана дегеніміз не?

  • Психолог тұрғысынан адамның санасы қандай? Психологиядағы түсінік - бұл адамның өзі, оның қызметі және онда болған шындықты бейнелеуі, - деп түсіндірді Л. Выготский. Француз психологтары Хальбвахс және Дюркхейм сана-сезімін ұғымдар мен тұжырымдамалары бар ұшақ ретінде көрді. В. Джеймс ақыл-ойды осы тақырыппен жүретін ақыл-ой процестерінің шебері ретінде анықтады.

Саналанбайтын психикалық процестер

  • Адамның жан дүниесінде санадан тыс атқарылатын әрекет. Саналанбайтын әрекетке адам мән бере қоймайтын, қашан, қалай болғаны жөнінде есеп бере алмайтын әрекеттер жатады. Санасыз әрекеттің қарапайым мысалына адамның ой жүгіртпей істелетін дағдылы әрекеттері, түс көру, кейбір мәселенің шешімін кенеттен аян бергендей табуы, т.б. жатады. Санасыз әрекет туралы ойлар Г. Лейбниц, В. Вундт, З. Фревд. т.б. ғалымдардың еңбектерінде кездеседі. Санасыз әуестік — белгілі бір уақытта адамның өзі түсінбейтін, бірақ оның психологиясы мен қылығына әсер ететін адамның ішкі түрткілері, қажеттіліктері, қылық себептері.

Санасыздың санадан айырмашылығы: санасыздықты ырықты бақылау және ондай әрекеттерді бағалау мүмкін емес. Санасыздықта өткен, қазіргі және болашақ жай бірігіп бір психикалық актіде іске асады (мысалы, түс көруде). Санасыздық балада ертеректе болатын (таным әрекетінде): ойлауында, интуициясында, аффектісінде, үрейленгенде, түстерінде, гипноздықжағдайда көрініс береді. Санасыздық құбылыстарды психоанализ бағытымен түсіндіруге әрекеттеніп 3. Фрейд "санасыздықты динамикалық ығыстыру" терминін ғылымға енгізді. Ол санасыздықта әлеуметтік нормалардың талабына байланысты іске аспаған әуесқойлықпен құштарлықтар болады деп түсінген. Психологияда санасыздықты зерттеуге қазіргі кезде көп көңіл бөлінуде.

Санасыздың санадан айырмашылығы: санасыздықты ырықты бақылау және ондай әрекеттерді бағалау мүмкін емес. Санасыздықта өткен, қазіргі және болашақ жай бірігіп бір психикалық актіде іске асады (мысалы, түс көруде). Санасыздық балада ертеректе болатын (таным әрекетінде): ойлауында, интуициясында, аффектісінде, үрейленгенде, түстерінде, гипноздықжағдайда көрініс береді. Санасыздық құбылыстарды психоанализ бағытымен түсіндіруге әрекеттеніп 3. Фрейд "санасыздықты динамикалық ығыстыру" терминін ғылымға енгізді. Ол санасыздықта әлеуметтік нормалардың талабына байланысты іске аспаған әуесқойлықпен құштарлықтар болады деп түсінген. Психологияда санасыздықты зерттеуге қазіргі кезде көп көңіл бөлінуде.

Назарларыңызға рахмет!



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет