Семинар 15 сағат Оқытушының жетекшілігімен студенттің өзіндік жұмысы (ожсөЖ) 30сағат СӨЖ 30 сағат



Pdf көрінісі
бет1/5
Дата03.03.2017
өлшемі460,92 Kb.
#6726
түріСеминар
  1   2   3   4   5

 

1

М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті 

 

Қазақ филологиясы кафедрасы 

 

050117 «Қазақ тілі мен əдебиеті» мамандықтары бойынша қашықтан оқыту 

жүйесінде оқитын студенттерге арналған 

  

 «Қазақ əдеби тіл тарихы» 



 

 

пəннің оқу-əдістемелік кешені 

 

Курс – 3 

Семестр –  6 

Кредит саны – 2  

Дəріс – 15 сағат 

Семинар – 15 сағат 

Оқытушының жетекшілігімен  

студенттің өзіндік жұмысы (ОЖСӨЖ) –  30сағат 

СӨЖ – 30 сағат 

Емтихан – 6-семестрде 

Барлығы –  90 сағат 

 

 



  

 

                          



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

                         



                                                     Орал 2011ж.  

 


 

2

      Курс  бағдарламасы  Абай  атындағы  Қазақ  Ұлттық  педагогикалық 



университеті  Жалпы  тіл  білімі  жəне  қазақ  тілі  тарихы  кафедрасының 

профессоры,  ф.ғ.д.  Б.Шалабай  жасаған  типтік  оқу  бағдарламасы  негізінде 

жасалды. Бағдарлама ҚР БжҒм 11.05.2005, №289 бұйрығы бойынша бекітілген 

жəне пайдалануға рұқсат етілген. 

 

     Құрастырған  магистр,  оқытушы    Б.Е.Өмірзақов  (Қазақ  филологиясы 



кафедрасы,  409-ауд., №1 ғимарат)  

 

«Қазақ филологиясы» кафедрасының отырысында қарастырылды. 



05.09.2011 ж. №  1 хаттама. 

 

Филологиялық  факультеттің оқу-əдістемелік кеңесінің отырысында бекітілді. 



07.09.2011  ж.  № 1  хаттама. 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

3

1. 



Оқытушы туралы мəлімет 

 

Өмірзақов  Бауыржан  Есенжолұлы  –  Қазақ  филологиясы  кафедрасының 

оқытушысы, қазақ тілі магистрі 

 

Офис: қазақ филологиясы кафедрасы, қашықтан оқыту бөлімі 

Толық мекен-жайы: №1, Достық даңғылы, 162, 4-қабат, 409-аудитория 

№8 ғимарат, Студенческая, 1, 3-қабат, 313-кабинет 

Жұмыс телефоны: 

Үй телефоны: 214104 

Элнектронды пошта адресі:  

 

 

2. 



Пəн туралы мəлімет 

Оқу тоқсаны 15 оқу аптасынан жəне 2 сынақ аптасынан тұрады. 

 2 кредит-сағат жоспарланады, оның əрбір кредит-сағат бір байланыс сағатынан 

( дəріс, практика) жəне оқытушының басқарумен жүретін студенттердің өзіндік 

жұмысынан (ОЖСӨЖ, СӨЖ) тұрады.  

 

 



Сабақт

ар 

Өткізілу 

уақыты 

Сабақтар 

Өткізіл

у 

уақыты 

Сабақт

ар 

Өткізіл

у 

уақыты 

Сабақт

ар 

Өткізіл

у 

уақыты 

Байланы


с  сағаты 

1  (дəріс 

1) 

50 мин. 


Практикал

ық  сабақ  1 

сағат 

50  мин.  СМЖӨ



Ж 

1 сағат 


50 мин. 

СӨЖ  


1 сағат 

50+50 


мин. 

 

 



Оқу жоспарынан көшірме: 

 

 

Кур


с 

Семест


р 

Креди


т 

саны 


Дəрісте

р 

Семинарл



ар 

ОЖСӨ


Ж 

СӨ

Ж 



Барлығ

ы 

Бақыла



у  

түрі 


ІІІ 



15 

15 


15 

15 


45 

Емтиха

н  

 

  

 

 



 

 

 



 

 

 



 

4

Кіріспе 

«Қазақ    əдеби    тілінің   тарихы»    пəні   бойынша   бағдарлама.  2011 – 2012 оқу 

жылы. 6-семестр. 2 кредит. 



 

       Курстың қысқаша сипаттамасы: «Филология: қазақ тілі» мамандығының 

3-курс студенттері үшін кредиттік оқыту технологиясы бойынша «Қазақ  əдеби  

тілінің    тарихы»  пəнінен  оқу-əдістемелік  кешен.  2007ж  Абай  атындағы    Қазақ  

ұлттық  педагогикалық  университетінің қазақ   тілі мен  əдебиеті   мамандығы  

бойынша        мемлекеттік    жалпыға    міндетті    білім    стандартына  сəйкес  

жасалды.  



       Курстың  мақсаты:  «Қазақ  əдеби  тілінің  тарихы»  курсының  мақсаты  – 

студенттерге  қазақ  əдеби  тілінің  дамуы,  қалыптасуы  жайынан  түсінік  беру; 

қазақ əдеби тілінің нормалары мен стильдерімен, қызметімен таныстыру. 

       Курсты  оқыту  барысында  қазақ  əдеби  тілін  қалыптасырудағы  көне  түркі 

ескерткіштерінің рөлі айқындалып, əртүрлі жазба мұралардың, əр кезеңге өмір 

сүрген  жыраулық  поэзия  өкілдерінің  тілі  талданып,  Абай,  Ыбырай  бастаған 

ағартушы ақындардың əдеби тілімізді жаңа бағытта дамытуға жасаған ықпалы 

сөз болады.  

      «Қазақ    əдеби  тілінің  тарихы»  пəні  жоғары  оқу  орындарының  филология 

факультеттерінде  қазақ  тілі  жəне  əдебиет  мамандарын  дайындауда  тұрақты 

түрде оқытылып келеді. Қазіргі əдеби тілге тəн қасиет – оның белгілі дəрежеде 

қалыптасқан  нормалары  бар,  жеке  стильдік  тармақтарға  сараланған  жəне 

қоғамдық қызметі кең.    Қоғамның дамуына байланысты əдеби тіл де үздіксіз 

даму,  өзгеру,  жетілу  үстінде  болады.  Осыған  орай,  əдеби  тілдің  тарихи 

кезеңдерде  қалыптасу  дəрежесі,    сипаты  өзгеріп,  саны  мен  сапасы  жағынан, 

құрылымы тұрғысынан өзгеріске түсіп отырады. 

      Курстың  міндеттері:  Аталған  пəн    студенттерге      қазақ  əдеби  тілі 

тарихының  қалыптасу  жəне  даму  кезеңдері,  қазақ  əдеби  тілі  нормалары  мен 

оның  түрлері  жөнінде  ғылыми  тұрғыдан  жүйелі  білім  беру  мақсаты  мен 

міндетін көздейді. 

      «Қазақ  əдеби тілінің тарихы» пəні болашақ филолог  мамандарға ұлт тілінің 

ең  жоғары  даму    көрсеткіші  -  əдеби  тіл  мен  оның  жалпыхалықтық  тілмен, 

ауызекі  сөйлеу  тілімен  арақатынасы  сияқты  мəселелердің  теориялық-

практикалық  негізін  ұғындыруда  аса  маңызды  болып  табылады.  Осы  орайда 

студент жоғары кəсіби  білім берудің мемлекеттік міндетті  стандартына сəйкес 

аталған пəн бойынша төмендегідей білім - дағдысын меңгеруі тиіс: 

    - əдеби тіл ұғымы, сипаты, қоғамдық қызметі, түрлері; 

   - əдеби тілдің нормалары; 

   - əдеби тілдің көркем əдебиетімен, функционалдық стильдермен              

       ара-қатынасы; 

   -   қазақ əдеби тілінің қалыптасуы жəне даму кезеңдері жөніндегі       

       ғылыми көзқарастар; 

-    қазақ əдеби тілінің қалыптасуына негіз болған тарихи арналар; 

тарихи арналар мен қазақ əдеби тіліндегі тілдік дəстүр жалғастығы; 



қазақ əдеби тілінің қалыптасуында халықтық дəуір; 

қазақ əдеби тілінің қалыптасуында ұлттық  дəуір; 



 

5



қазақ əдеби тілінің даму кезеңдері; 

қазақ  əдеби  тілінің  əрбір  даму  кезеңіндегі    əдеби  тілдің  сипаты,  өзгерісі, 



дамуы, нормалары; 

   Қазақ  тіл  білімінде    өткен  ғасырдың  50-60  жылдарынан  бастап  қазақ  əдеби 

тілінің  статусын  айқындау  жəне  оның  қалыптасуы,  даму  кезеңдері  жөнінде 

ғылыми  зерттеулер  талдау    көзделеді.    Əдеби  тілді  тарихи  кезеңдерге  бөлу 

принциптері,  қалыптасу  негізі,  нормалық  белгілері  сияқты  мəселелер      əрбір 

кезеңге тəн əдеби тіл үлгілері жан-жақты оқытылады.   



Оқыту əдістемесі:  түсіндіру,  баяндау,  сұрақ- жауап.  

      Пререквизиттер: 

Жалпы орта білім беретін мектептерде оқытылатын қазақ тілі пəні. 

Нормативті қазақ тілі. 

Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы. 

Қазіргі қазақ тілінің лексикологиясы. 

Қазіргі қазақ тілінің сөзжасамы. 



   Постреквизиттер: 

Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі. 

Қазақ тілін оқыту əдістемесі. 

Студент білу керек:  

Курстың теориялық білімін 

Қосымша мəліметтерді 

Курс бойынша негізгі əдебиеттерді 



 Студент орындау керек: 

Курс бойынша берілген практикалық жұмыстарды 

Курс бойынша берілген өзіндік жұмыстарды 

Курс бойынша берілген шығармашылық жұмыстарды 

Курс бойынша берілген тест тапсырмаларын 

 

     3. «Қазақ əдеби тіл тарихы» курсы бойынша жұмыс бағдарламасы 

1 жұма:  

№ 1 - дəріс 

Тақырыбы:   

1. «Қазақ əдеби тілінің тарихы» пəнінің зерттеу  обьектілері, мақсат-міндеттері,   

зерттеу əдістері. 

2.Əдеби тілдің сипаты.  Əдеби тіл  туралы жалпы мəлімет. Ол жайындағы түрлі 

көзқарастар, анықтамалар.  

3.Əдеби тілдің нормалық белгілері, түрлері.                                       

№ 1 семинар 

Тақырыбы:    1.Қазақ  əдеби  тілінің  тарихы  мақсат-міндеттері,  мəселелері, 

зерттеу əдістері. 

2.Əдеби тілдің сипаты.  Əдеби тіл  туралы жалпы мəлімет. Ол жайындағы түрлі 

көзқарастар, анықтамалар.  

3. Əдеби тілдің нормалық белгілері, түрлері. Əдеби тіл нормаларының əр түрлі 

тарихи кезеңдерде тұрақтылық  дəрежесі мен талаптардың бірдей еместігі. 

 4. Əдеби тіл  жəне   көркем əдебиет тілі, функционалдық стильдер. 

 № 1 ОЖСӨЖ  



 

6

Тақырыбы:    

1.Əдеби тілдің нормалық белгілері, түрлері.   

2. Əдеби тіл  жəне   көркем əдебиет тілі, функционалдық стильдер.     



№ 1 СӨЖ  

Тақырыбы:  Қазақ əдеби тілі дамытуда Ы.Алтынсаринның орны.   

1. 


Əдебиеттер:  1.  Сыздық  Р.  Абай  жəне  қазақтың  ұлттық  əдеби  тілі. 

Алматы, 2004 ж. 

2. 

Исаев С. Қазақ əдеби тілінің тарихы. Алматы, 1989,1996 ж ж. 



3. 

Қалиев  Ғ,Боранбаев  Г.  Қазақ    əдеби  тілінің  тарихы.  Практикалық  курс. 

Алматы, 2001 ж. 

4. 


Мұхамбет-Кəрім  Х.  Диалектология  мен  қазақ  əдеби  тіл  тарихы 

мəселелері. Алматы, 2001 ж. 



№ 2 - дəріс  

Тақырыбы:     

  1. Əдеби тіл  жəне   көркем əдебиет тілі, функционалдық стильдер. 

  2.  Əдеби тіл  мен ауызекі сөйлеу тілінің өзара байланысы. Сөйлеу тіліне тəн 

ерекшеліктер.  Сөздердің  сөйлеу  тіліндегі  синтаксистік,  морфологиялық  жəне 

фонетикалық өзгешеліктері. 

  3.  Əдеби  тілдегі  сөздік  қор  мен  ауызекі  сөйлеу  тіліне  тəн  сөз  байлығы. 

Диалектизм  мен  қарапайым  сөздердің  өзара  айырмашылығы  жəне  олардың 

əдеби тілге қатысты, стильдік қызметі. Диалектизм мен дублет сөздер.   Əдеби 

тіл  нормаларының  əр  түрлі  тарихи  кезеңдерде  тұрақтылық    дəрежесі  мен 

талаптары.  



№ 2 семинар  

Тақырыбы:    

    1. Əдеби тіл  мен ауызекі сөйлеу тілінің өзара байланысы. Сөйлеу тіліне тəн 

ерекшеліктер.  Сөздердің  сөйлеу  тіліндегі  синтаксистік,  морфологиялық  жəне 

фонетикалық өзгешеліктері. 

     2. Əдеби тілдегі сөздік қор мен ауызекі сөйлеу тіліне тəн сөз байлығының бір 

еместігі.  Диалектизм  мен  қарапайым  сөздердің  өзара  айырмашылығы  жəне 

олардың əдеби тілге қатысты, стильдік қызметі. Диалектизм мен дублет сөздер.   

      3. Қазақ əдеби тілінің тарихи негіздері мен даму кезеңдері.              

№ 2 ОЖСӨЖ 

Тақырыбы:  

    1.Əдеби  тіл    мен  ауызекі  сөйлеу  тілінің  өзара  байланысы.  Сөйлеу  тіліне  тəн 

ерекшеліктер.  Сөздердің  сөйлеу  тіліндегі  синтаксистік,  морфологиялық  жəне 

фонетикалық өзгешеліктері. 

     2. Əдеби тілдегі сөздік қор мен ауызекі сөйлеу тіліне тəн сөз байлығының бір 

еместігі.  Диалектизм  мен  қарапайым  сөздердің  өзара  айырмашылығы  жəне 

олардың əдеби тілге қатысты, стильдік қызметі. Диалектизм мен дублет сөздер.   

№ 2 СӨЖ 

Тақырыбы:   

 Абай жəне жаңа дəуірдегі қазақ əдеби тілі.   

1. 

Əдебиеттер:  1.Айдаров  Ғ,  Құрышжанов  Ə,  Томанов  М.  Көне  түркі  жазба 

ескерткіштері тілі. Алматы, 1970 ж. 



 

7

2. 



Аманжолов  С.А.  Вопросы  диаклектологии  и  истории  казахского  языка. 

Алма-Ата, 1959, 1997 ж. 

3. 

Аманжолов  С.А.  Вопросы  диаклектологии  и  истории  казахского  языка. 



Алма-Ата, 1959, 1997 ж. 

4. 


Əуезов М. Қазақтың əдеби тілі туралы. //Əдебиет жəне искусство. 1951, № 

4. 


 № 3 - дəріс 

Тақырыбы

1. Қазақ əдеби тілінің тарихи негіздері мен даму кезеңдері. 

   а)  Қазақ  халқы  –  ежелгі  түркі  тайпалардың  ұрпағы.    Түркі  тайпаларының   

ауызша түрде сақталып келген туындылары.   

   ə)  Ежелгі  түркі  тілдері  ескерткіштері  (Орхон-Енесей  жазу  нұсқалары)  мен 

ұйғыр жазу ескерткіштерінің тілі. 

   б)  Орта  ғасыр  (Х-ХҮ  ғасырлар)  түркі  ескерткіштері,  батыс  түркі  тілдерінің 

ескерткіштері:   



№ 3 семинар 

Тақырыбы:     

    1. Қазақ халқы – ежелгі түркі тайпалардың ұрпағы. Ауызша сақталып келген 

туындылардың түркі халықтарына  ортақтығы.    

    2.Ежелгі  түкі  тілдері  ескерткіштері  (Орхон-Енесей  жазу  нұсқалары)  мен 

ұйғыр жазу ескерткіштерінің тілі. 

№3 ОЖСӨЖ 

Тақырыбы

   1Қазақ əдеби тілінің тарихи негіздері мен даму кезеңдері. 

   2.  Қазақ  халқы  –  ежелгі  түркі  тайпалардың  ұрпағы.  Сондықтан  түркі 

тайпаларының  арасында  туып,  ғасырлар  бойы  ауызша  түрде  сақталып  келген 

туындылар  түркі  халықтарының  көпшілігіне,  оның  ішінде  қазақ  халқына  да 

ортақ екендігі.                     



№3 СӨЖ 

Тақырыбы:  1.Өткен  ғасырдың  2  жартысында  күн  тəртібіне  қойылған  қазақ 

жазуы  (əліпби)  мəселесі.  Ол  жөніндегі  пікірлер.  Орыс  графикасын  пайдалану 

жөніндегі əрекеттер. Орыс графикасымен шыққан əдебиеттер. 

Əдебиеттер:  

1. Балақаев М, Сыздықов Р, Жанпейісов Е Қазақ əдеби тілінің тарихы. Алматы, 

1968 ж. 

2. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөнінде зерттеулер. Алматы, 1966 ж. 

3.  Жұбанов Е. Қазақтың  ауызекі көркем тілі. Алматы, 1996 ж. 

4. Жанпейісов Е, М.Əуезовтің «Абай жолы» эпопеясының тілі. Алматы, 1976 ж.         



№ 4 - дəріс 

Тақырыбы:  

    1.Қазіргі  қазақ  əдеби  тілін  қалыптастырудың  алғашқы  лабораториясы  - 

қазақтың бай ауыз əдебиеті.  

    а)  Ауыз    əдебиеті  үлгілерінің  тілін,      олардың  пайда  болу  дəуірлеріне  қарай 

бөліп сипаттау;    

    ə) Олардың жанрлық классификациясына қарай бөлінуі;   



 

8

    б)  Ауыз    əдебиетінің  лексикалық,  морфологиялық  сипаттамасы,  көркемдеу 



тəсілдері,  сөз  тіркестіру  амалдары;  проза  бөліктерінде  сөздердің  сөйлем 

ішіндегі орын тəртібі, құрамалас сөйлемдердің берілуі т.б.  

     в)  Халық  ауыз  əдебиеті  нұсқаларындағы  көне  түркі  элементтері  мен  оғыз, 

қарлұқ тілдерінің элементтері (лексикасы мен грамматикасы).  



№ 4 семинар 

Тақырыбы:  

     1.Ежелгі  түкі  тілдері  ескерткіштері  (Орхон-Енесей  жазу  нұсқалары)  мен 

ұйғыр жазу ескерткіштерінің тілі. 

      а) «Кодекс Куманикустың тілі:  

      ə)  Қыпшақ  тілдері  (мамлюк  қыпшақтарының  тілі;  армян  қыпшақтарының 

тілі;  


      б)Қожа  Ахмет  Иассауыдің  «Хикмет»  өлеңдер  жинағының  тілі,  оның  қазақ 

тіліне қатысты;  



№ 4 ОЖСӨЖ 

Тақырыбы

      1.  Орта  ғасыр  (Х-ХҮ  ғасырлар)  түркі  ескерткіштері,  батыс  түркі  тілдерінің 

ескерткіштері:   

    1) «Кодекс Куманикустың тілі:  

    2)  Қыпшақ  тілдері  (мамлюк  қыпшақтарының  тілі;  армян  қыпшақтарының 

тілі;  Қожа  Ахмет  Иассауыдің  «Хикмет»  өлеңдер  жинағының  тілі,  оның  қазақ 

тіліне қатысты; шығыс түркі ескерткіштері;  

    1) Қараханидтер түріктерінің тілі;  

    2) Хоризм түріктерінің тілі;  

    3)  Шағатай  түріктерінің  тіліндегі  ескерткіштер.  Олардың  фонетикалық, 

лексикалық жəне грамматикалық сипаты. 

  № 4 СӨЖ 



Тақырыбы:   

Қазақ əдеби тілі лексикасының нормалану процесі   

 Əдебиеттер: 1.ХХ ғасырдағы қазақ əдеби тілі. Астана: Елорда 2000 ж. 

2. 


Ибатов А. ХІҮ ғасырдағы хандар жарлықтарының тілі. Алматы, 1997 ж. 

3. 


Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы, 1998 ж. 

4. 


Мусабаев Г.Г. Становление  и развитие казахского литературного языка и 

вопросы казахской диалектологии. Алма-Ата, 1952 ж. 



№ 5 - дəріс 

Тақырыбы:  

 Қазақ тілі тарихын дəуірлеу.    

     а)  Қазақ  халқының  ұлттық  кезеңге  дейінгі  əдеби  тілі.  ХҮ-ХІХғ.  екінші 

жартысы;  

      ə) Қазақ халқының ұлт болып қалыптасқан кезеңіндегі əдеби тілі.  

      б) ХІХғ. екінші жартысынан қазіргі кезеңге дейін бөліну принциптері. Қазақ 

əдеби тілінің бастамасы мен дəуірлерге бөлінуі туралы зерттеушілердің əр түрлі 

көзқарастары.         

2. Əдеби тіліміздің даму кезеңдері. Бұл жөніндегі көзқарастар.  



№ 5 семинар 

Тақырыбы:   

 

9

1. Шығыс түркі ескерткіштері;  



1) Қараханидтер түріктерінің тілі;  

2) Хоризм түріктерінің тілі;  

3)  Шағатай  түріктерінің  тіліндегі  ескерткіштер.  Олардың  фонетикалық, 

лексикалық жəне грамматикалық сипаты. 



 Əдебиеттер:  

   1.  Айдаров  Ғ,  Құрышжанов  Ə,  Томанов  М.  Көне  түркі  жазба  ескерткіштері 

тілі. Алматы, 1970 ж. 

  2.  Аманжолов  С.А.  Вопросы  диаклектологии  и  истории  казахского  языка. 

Алма-Ата, 1959, 1997 ж. 

3. 


Аманжолов  С.А.  Вопросы  диаклектологии  и  истории  казахского  языка. 

Алма-Ата, 1959, 1997 ж. 

4. 

Əуезов М. Қазақтың əдеби тілі туралы. //Əдебиет жəне искусство. 1951, № 



4. 

№ 5 ОЖСӨЖ 

Тақырыбы:   

1.Орта  ғасыр  (Х-ХҮ  ғасырлар)  түркі  ескерткіштері,  батыс  түркі  тілдерінің 

ескерткіштері:   

1) «Кодекс Куманикустың тілі:   

 Əдебиеттер

1. Сыздық Р. Абай жəне қазақтың ұлттық əдеби тілі. Алматы, 2004 ж. 

2. Исаев С. Қазақ əдеби тілінің тарихы. Алматы, 1989,1996 ж ж. 

3.  Қалиев  Ғ,Боранбаев  Г.  Қазақ    əдеби  тілінің  тарихы.  Практикалық  курс. 

Алматы, 2001 ж. 

4.  Мұхамбет-Кəрім  Х.  Диалектология  мен  қазақ  əдеби  тіл  тарихы  мəселелері. 

Алматы, 2001 ж. 

 № 5 СӨЖ 



Тақырыбы:   

1.Қазақ даласындағы «кітаби» əдебиеттің шығуы, таралуы, мазмұны, оның тілі 

- «кітаби тіл» туралы мағлұмат.   

Əдебиеттер:  

1. Сыздық Р. Абай жəне қазақтың ұлттық əдеби тілі. Алматы, 2004 ж. 

2. Исаев С. Қазақ əдеби тілінің тарихы. Алматы, 1989,1996 ж ж. 

3.  Қалиев  Ғ,Боранбаев  Г.  Қазақ    əдеби  тілінің  тарихы.  Практикалық  курс. 

Алматы, 2001 ж. 

4.  Мұхамбет-Кəрім  Х.  Диалектология  мен  қазақ  əдеби  тіл  тарихы  мəселелері. 

Алматы, 2001 ж. 

№ 6 дəріс 

Тақырыбы:    

ХҮ-ХҮІІ ғасырлардығы қазақ əдеби  тілі. 

ХҮ-ХҮІІ ғасырлардағы  қазақ тілін танытатын үлгілер: а) халықтың сөйлеу тілі 

негізіндегі;  б)  жазба  əдеби  тілі  дəстүріндегі  нұсқалар.      Қазтуған  Сүйіншіұлы, 

Сыпыра  жырау  Сұрғалтайұлы,  Асанқайғы,    Доспамбет,  Шалкиіз  Тіленшіұлы, 

Жиембет,  Марғасқа,  Шонан  жыраулардың  өлең  –  толғау,  жырларының 

лексикалық,  граматикалық    сипаты.  Олардың  сөз  қолданысын,  көркемдегіш-


 

10

бейнелеу  тəсілдерін  ауыз  əдебиеті  үлгілерімен  байланыстырып,  ұқсастықтары 



мен айырмашылықтарын көрсету.                

№ 6 семинар 

Тақырыбы:   

   1.  Қазіргі  қазақ  əдеби  тілін  қалыптастырудың  алғашқы  лабораториясы 

қазақтың бай ауыз əдебиеті.  

   2.  Ауыз    əдебиеті үлгілерінің  тілін,  біріншіден,  олардың  пайда болу  дəуініне 

қарай  бөліп  сипаттау,  екіншіден  олардың  жанрлық  классификациясына  қарай 

айырылып 

көрсету. 

Ауыз 


 

əдебиетінің 

лексикалық, 

морфологиялық 

сипаттамасы, көркемдеу тəсілдері, сөз тіркестіру амалдары; проза бөліктерінде 

сөздердің  сөйлем  ішіндегі  орын  тəртібі,  құрамалас  сөйлемдердің  берілуі  т.б. 

Халық ауыз əдебиеті нұсқаларындағы көне түркі элементтері мен оғыз, қарлұқ 

тілдері элементтері (лексикасы мен грамматикасы). 

 № 6 ОЖСӨЖ 

Тақырыбы:    

1.Қыпшақ  тілдері  (мамлюк  қыпшақтарының  тілі;  армян  қыпшақтарының  тілі; 

Қожа Ахмет Иассауыдің «Хикмет» өлеңдер жинағының тілі, оның қазақ тіліне 

қатысты; шығыс түркі ескерткіштері.                         



№ 6 СӨЖ 

Тақырыбы

1.А.Байтұрсынов  пен  М.Дулатовтың  «Қазақ»,  «Қазақстан»,«Дұрыстық  жол», 

«Серке» 

тəрізді 


газеттер 

мен 


«Айқап», 

«Абай» 


журналдары.     

Публицистикалық стильдің жан-жақты дамуы.  



Əдебиеттер

1..ХХ ғасырдағы қазақ əдеби тілі. Астана: Елорда 2000 ж. 

2. Ибатов А. ХІҮ ғасырдағы хандар жарлықтарының тілі. Алматы, 1997 ж. 

3..Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы, 1998 ж. 

4. Ысқақов А.Абай жəне қазақтың əдеби тілі. // Абай тілі сөздегі. Алматы, 1968 

ж. 



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет