Шешім қабылдау қызметі



Дата06.01.2022
өлшемі0,92 Mb.
#13195

Шешім қабылдау қызметі.

Жасаған: Шабанбаев Жасулан ИСМ-19-1

Шешім қабылдау қызметі.

  • Шешім қабылдау қызметі жетекшінің бүкіл іс-әрекетінде орталық буын болып табылады деген ереже басқару теориясында аксиома болып шықты.
  • Бұл қызмет басқарудың басқа қызметтерінен азырақ стандарттануы-мен жэне алгоритмденуімен ерекшеленгендіктен, онда өзіндік субъективті психологиялық факторлардың рөлі зор.
  • Шешім қабылдау қызметі, осыған байланысты басқару теориясында да, психоло-гияда да зерттеу тақырыбы болып табылады, осының нақ өзі басқ'арудың тек ғылым ғана емес, өнер екенін сезінуге мэжбүрлейді.

Шешім қабылдау теориясының тәсілдері.

Нормативтік тәсіл субъективтік жэне психологиялық факторлардан дерексіздене отырып, шешім қабылдаудың ережелерін, идеалдық тэсілдері мен «рецептерін» жасауға бағытталған.

Дискриптивтік тэсіл, керісінше, бұл факторларды негізгілер ретінде ескеруді талап етеді. Бірінші тәсілдің міндеті - шешім қалай қабылданатынын, екіншісінің міндеті - бұл қалай нақты жүзеге асатынын зерттеу.

Басқару мен шешім қабылдау теорияларында қазіргі уақытта екі негізгі - нормативтік және дискриптивтік тәсілдер бар.


Бағыттар


Шешім қабылдау қызметін ұйымдық талдау келесідей негізгі бағыттардан түрады:

1) Баскару іс-әрекетінің жалны құрылымындағы шешім қабылдау процестерінің орны мен рөлін анықтау жэне олардың басқарудың басқа қызметтермен өзара эсерлесуі;

2) Ұйымның осы қызметінің жүзеге асуына әлдеқайда күшті әсер ететін ішкі және сыртқы орталарының негізгі өлшемдерін талдау;

3) Басқару шешімдерін қабылдауды жасау процесінің нормативтік құрылымын сипаттау және оның кезеңдерін анықтау;

4) Басқару шешімдерінің негізгі түрлері мен кластарының сипаттама- лары;

3. Жетекші іс-әрекетінің кез келген кезеңінде сонда шешілетін міндеттер мен мәселелерге қол жету дәрежесін бағалау қажет. Қойылған мақсатқа жету немесе жетпеуге байланысты, жетекші осы кезең аяқталды ма, келесіге әтуге мүмкін бе, сол туралы шешім қабылдайды. Сонымен шешім қабылдау қызметі басқару іс-әрекетінің бір кезеңдері мен сатыла- рЫнан екіншісіне өту рөлін атқарады, сондықтан оны байланыстырушы ретінде анықтайды.

1. Шешім қабылдау қызметі - стратегиялық жоспарлау процесінің маңызды кезеңі, ол стратегиялық балама мен стратегияны жүзеге асыру кезеңдері арасында тұрақтанады. Осы кезде жасалатын шешімдер бүкіл үйымның кызмет етуі үшін үлкен мэнге ие.

2. Ол басқарудың басқа қызметтерін жүзеге асырудың өзіндік механизмі түрінде болады, өйткені олардың қажетті компоненті болып та- былады. Мысалы, үйым мақсаты олардың баламалары ішінен таңдап алу нәтижесінде айқындалады. Үйымдастыру кызметі де оның құрылымын таңдауға байланысты болады. Жоспарлау қызметі дамудың қандай да бір стратегиялық вариантымен ұштаскан.



Шешім қабылдау баскару іс-әрекетінің жалпы құрылымындағы рөлін 3 жағдаймен анықтау.

Басқаруда шешім қабылдау процесінің нормативтік құрылымы

Процессуалдық инвариант - шешім қабылдау кезеңдерінің жалпы гізбектілігі.


Басқару теориясында шешімдер жасаудың нормативтік процесін сипаттаудың бірқатар тәсілдері бар.

Баламалы тұжырымдау - мәселелік жағдайдан жаңа мүмкін шығу- ларды іздеу мен генерациялау.

Мәселелік жағдайды анықтау содан шешім қабылдау қызметін жүзеге асыру арқылы шығуды білдіреді. Бұл - жағдайды айқындау (диагностика), оңың аймақтарын іс-әрекеттің баска жақтарымен өзара байланысын анықтау, оның мазмұнының, басты қарама-кайшылықтарының сипаттамасы жэне сондағы болжау шешімдерінің мақсаттарын қою.

Басқару теориясында шешімдер жасаудың нормативтік процесін сипаттаудың бірқатар тәсілдері бар.

Тәсілдер:

Процессуалдық инвариант - шешім қабылдау кезеңдерінің жалпы гізбектілігі. Ол келесі кезеңдерден тұрады.

Баламалы тұжырымдау - мәселелік жағдайдан жаңа мүмкін шығу- ларды іздеу мен генерациялау.

Баламальі таңдау - басқару шешімінің нормативтік процесс құры- лымындағы неғізгі кезең, ейткені онда басты қадам жасалады, шешім қабылдау жүзеғе асырылады. Оның тиімді шешімдер қабылдау теория- сында тұжырымдалған басты нормативтік принциптерді баламалы үлкен интегралдық «тиімділікпен» таңдау болып табылады.

Қабылдангаи шешімді жүзеге асыру. Бұл іс-әрекеттің ерекшелік сипа- ты - қабылданатын жэне жүзеге асырылатын шешімдердің дэл келмеуі.

Жүктемеге байланысты басқару шешімдері детерминистік жэне ықтималдық болып бөлінеді. Біріншілері қүрылымданған жағдайларда орын алады. Оларды нормативтік процедураларға дайындау кезінде қолдану жэне тәуекел элементтерін олардың процесінен барынша алып тастауға ұмтылу тэн болады. Екіншілері «жұмсақ», жасаудың нормативтік емес процедураларын және интуитивтік құралдарды қолданумен сипатталады, олар тәуекелді шешімнің қажетті өлшемі ретінде қарастырады.



Басқару шешімдерінде жалпы қасиет бар - бұл полиморфизм (басқару шешімдерін қабылдау процесін жүзеге асырудың эртүрлі кластарының, түрлерінің, типтері мен формаларының көптігі). Шешім қабылдау қызметі таңдау процесінің полиморфизмінің арқасында ғана мүмкін болып шығады.

Стресстегі адам, арақ ішіп алған адамға ұқсайды. Яғни, не істеп жатқанына отчет бермейді.

Назарларыңызға рақмет!

Назарларыңызға рақмет!



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет