Шқму е ү 027-13-03- студенттерге арналған пән силлабусы


«Халық ауыз әдебиеті» пәнін оқыту нәтижесінде студент



бет3/23
Дата04.04.2023
өлшемі0,6 Mb.
#78991
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23
«Халық ауыз әдебиеті» пәнін оқыту нәтижесінде студент

  • Фольклордың өзіндік табиғаты;

  • Қазақ фольклорының қалыптасу, даму кезеңдері;

  • Қазақ фольклорының өзіндік ерекшеліктері, жанрлары;

  • Қазақ фольклорының жекелеген нұсқалары, олардың поэтикасы;

  • Қазақ фольклорының зерттелу тарихы, фольклортану ғылымының тарихы

  • қазіргі фольклортанудың өзекті мәселелері

т.б. жайлы білім алуы керек. Сондай-ақ,

  • Қазақ халық ауыз әдебиеті мұраларының мәтінімен танысып, олардың идеялық-эстетикалық құндылықтары туралы пікір қалыптастырады.

  • Қазақ фольклорының көркемдік ерекшелігі және жазба әдебиеттің қалыптасуына әсер-ықпалын бағамдай білуді;

  • теориялық білімді практикада қолдана білуді;

  • зерттеу жұмысының икем-дағдыларын;

  • кәсіби қарым-қатынас жағдайларын меңгеруі керек.



3. Пәннің пререквизиттері: «Қазақ халық ауыз әдебиеті» пәнін оқу үшін студенттерге қазақ халық ауыз әдебиетінің үлгілері ертегілер, мақал- мәтелдер, аңыз-әңгімелер, эпостық жырлар, тұрмыс-салт жырлары, жұмбақтар, жаңылтпаштар мәтінімен таныс болу қажет. Сонымен қатар конспект жасау, реферат жаза білу, аннотациялай алу және ғылыми еңбектермен жұмыс істей алу дағдысының болуы, тестілеу әдістерін білуі шарт.
4. Пәннің постреквизиттері: Бұл пән бойынша алынған білім кейінгі семестрлерде оқылатын әдебиеттануға кіріспе, әдебиет теориясы, қазақ әдебиетінің тарихы, қазақ әдебиеті сынының тарихы пәндерін меңгеру үшін қажет. Қазақтың халық ауыз әдебиеті мектепте оқылатын әліппе, ана тілі, әдебиет пәндерінің барлық сыныптарға арналған оқу бағдарламасында жүйелі түрде беріліп отырады. Сондықтан студенттің болашақ мамандығына қажетті теориялық және практикалық білім осы пәнді оқу барысында беріледі.
5. Күнтізбелік-тақырыптық жоспар



Пән тақырыптарының аталуы

апта

Дәрісханалық сабақтар

СӨЖ

Тапсырма түрі (сипаттамасы)

Барлығы
(сағ)

Дәріс (сағ.)

Пр. саб
(сағ.)

ОСӨЖ

СОӨЖ

Бақылау түрі

СӨЖ

Бақылау түрі




1

Қазақ ауыз әдебиетінің пән ретіндегі болмыс – бітімі, фольклор табиғаты.

1

1

1

2

2

Тұрмыс-салт жырлары (ТСЖ). ТСЖ мәтінін жаттау

Мәтіндік сынақ

Тұрмыс-салт жырлары (ТСЖ). ТСЖ мәтінін жаттау

Мәтіндік сынақ

6

2

Фольклордың ерекшеліктері

2

1

1

2

2

ММ-ң жанрлық ерекшеліктерінпоэтикасын таныту. М мен М, тұрақты сөз тіркестерін ажырата білуге үйрету.

№2 бақылау жұмысы

ММ-ң жанрлық ерекшеліктерін, поэтикасын таныту. М мен М, тұрақты сөз тіркестерін ажырата білуге үйрету.

№2 бақылау жұмысы

6

3

Фольклорды тегі мен жанрына қарай жіктеу, тарихи зерттеу принциптері

3

1

1

2

2

ШС қатысты теориялық білімді практикамен ұштастыру.

№3 бақылау жұмысы

ШС қатысты теориялық білімді практикамен ұштастыру.

№3
бақылау жұмысы

7

4

Қазақ фольклорының қалыптасып, даму кезеңдері

4

1

2

2

2

Ж-ң жанрлық ерекшеліктерін, поэтикасын таныту.

№4
бақылау жұмысы

Ж-ң жанрлық ерекшеліктерін, поэтикасын таныту.

№4
бақылау жұмысы

7

5

Ертегілер

5

1

1

2

2

Е-ң жанрлық ерекшеліктерінпоэтикасын, ішкі түрлерін таныту.

№5
Бақылау жұмысы

Е-ң жанрлық ерекшеліктерін, поэтикасын, ішкі түрлерін таныту.

№5
бақылау жұмысы

6

6

Аңыздық проза

6

1

1

2

2

АП- жанрлық ерекшеліктеріпоэтикасын, ішкі түрлерін таныту.

№6 бақылау жұмысы

АП- жанрлық ерекшеліктеріпоэтикасын, ішкі түрлерін таныту.

№6 бақылау жұмысы

6

7

Эпостық жырлар

7

1

1

2

2

Белгілі бір ғалымның (төменде ұсынылған) қазақ фольклортану ғылымына қосқан үлесін зерттеу арқылы осы ғылым саласының тарихын меңгерту.

Рефератты ашық қорғау

Белгілі бір ғалымның (төменде ұсынылған) қазақ фольклортану ғылымына қосқан үлесін зерттеу арқылы осы ғылым саласының тарихын меңгерту.

Рефератты ашық қорғау

6

8

Көне эпос

8

1

1

2

2

Көне эпос жанры бойынша алған білімдерін толықтыру, коррекциялау«Мұңлық-Зарлық» жырының мәтінін меңгерту.

Мәтіндік сынақ

Көне эпос жанры бойынша алған білімдерін толықтыру, коррекциялау«Мұңлық-Зарлық» жырының мәтінін меңгерту.



Мәтіндік сынақ

7

9

Батырлар жыры

9

1

1

2

2

Эпостың жанрлық ерекшеліктерін таныту.

Мәтіндік сынақ

Эпостың жанрлық ерекшеліктерін таныту.

Мәтіндік сынақ

6

10

Ғашықтық жырлар

10

1

1

2

2

«Ер Тарғын» жырының сюжеті, тілі, образдар жүйесімен талдау жұмыстарын жүргізу.

№2 бақылау жұмысы

«Ер Тарғын» жырының сюжеті, тілі, образдар жүйесімен талдау жұмыстарын жүргізу.

№2 бақылау жұмысы

6

11

Тарихи жырлар

11

1

1

2

2

«Қобыланды батыр» жырының сюжеті, тілі, образдар жүйесімен талдау жұмыстарын жүргізу.

№3
бақылау жұмысы

«Қобыланды батыр» жырының сюжеті, тілі, образдар жүйесімен талдау жұмыстарын жүргізу.

№3
бақылау жұмысы

6

12

Айтыс

12

1

1

2

2

«Біржан-Сара» айтысының сюжеті, тілі, образдар жүйесімен талдау жұмыстарын жүргізу.

Мәтіндік сынақ

«Біржан-Сара» айтысының сюжеті, тілі, образдар жүйесімен талдау жұмыстарын жүргізу.

Мәтіндік сынақ

6

13

Балалар фольклоры

13

1

1

4

2

«Қозы көрпеш – Баян сұлу» жыр«Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырының нұсқаларымен, образдар жүйесімен, поэтикасымен танысу.

Мәтіндік сынақ

«Қозы көрпеш – Баян сұлу» жыр«Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырының нұсқаларымен, образдар жүйесімен, поэтикасымен танысу.

Мәтіндік сынақ

6

14

Қазақ фольклорының зерттелу тарихы

14-15

1

1

2

2

«Қабанбай батыр»,
«Барақ батыр, Абылай»
«Базар батыр»
«Мырзаш батыр» т.б тарихи жырлардың нұсқаларымен, образдар жүйесімен, поэтикасымен танысу.

№2 бақылау жұмысы

«Қабанбай батыр»,
«Барақ батыр, Абылай»
«Базар батыр»
«Мырзаш батыр» т.б тарихи жырлардың нұсқаларымен, образдар жүйесімен, поэтикасымен танысу.

№2 бақылау жұмысы

7










15

15

30

30













90


Семинар сабақтар:

Тақырыптың реті

Сабақ тақырыптарының атауы

Тақырыптың мазмұны

Барлығы (сағ)



Семестр аптасы

1- тақырып

Қазақ ауыз әдебиетінің пән ретіндегі болмыс – бітімі, Фольклор және фольклортану ғылымы

Пәннің зерттеу нысаны, оқытудың мақсаты, міндеттері, оқу процесіндегі орны. «Фольклор», «халық даналығы», «ауыз әдебиеті», «сөз өнері» ұғымдары. Фольклортану ғылымы. Фольклортанудың әдебиеттану, өнертану, этнография, тілтану, тарих, философия ғылымдарына қатысы.

1

1

2- тақырып

Фольклорды тегі мен жанрына қарай жіктеу, тарихи зерттеу принциптері

Фольклорды жанрларға жіктеу ұстанымдары. Фольклорлық тектер мен түрлер. Фольклордағы жанр теориясы. Қазақ фольклорының жанрлық тұрғыдан зерттелуі.

1

2

3- тақырып

Тұрмыс-салт жырлары

Халық өлеңдерінің зерттелу тарихы мен классификациясы. Ш. Уәлиханов, В. Радловтың халық өлеңдерін жіктеуі. Қазіргі зерттелу жайы және классификациялаудың проблемалары, жанрдың сипаттамасы. ТСЖ үй-іші, шаруашылық, еңбек процестеріндегі түрлі салт-ырым, әдет ғұрып, наным-сенімдермен байланысы. Еңбек кәсіппен байланысты туған өлең жырлардың жанрлық түрлері. Төрт түлік жайындағы жырлар. Аңшылық жырлар. Наным-сенімге байланысты өлеңдер. Үй-іші салтына байланысты өлең түрлері. (Халық лирикасының жанрлық ерекшеліктері мен классификация мәселесі).

1

3

4- тақырып

Лирикалық өлеңдер

Халық лирикасының жанрлық ерекшеліктері. Классификациялау мәселелері.Лирикалық өлеңдердің тұрмыс-салт жырларымен ұқсастығы және айырмашылығы. Қара өлең, ән өлең, тарихи өлеңдер. Идеялық-көркемдік ерекшеліктері мен образдар жүйесі, композициясы. Тарихи өлеңнің тарихи жырлардан өзгешелігі. Лирикалық өлеңдердегі қазақ халқының эстетикалық дүниетанымы.

1

4

5-тақырып

Мақал-мәтелдер

Мақал-мәтелдердің жанрлық белгілері. Классификациялау принциптері. Тақырыптық, логикалық жіктеулер туралы түсінік. ММ ауызекі сөйлеу тілімен байланысы.Құрылыс, ұйқас, ырғақ ерекшеліктері.

1

5

6-тақырып

Жұмбақтар

Жұмбақтың жанрлық белгілері. Классификациялау принциптері. Тақырыптық, логикалық жіктеулер туралы түсінік. Ж. ауызекі сөйлеу тілімен байланысы. Құрылыс, ұйқас, ырғақ ерекшеліктері. Зерттелуі.

1

6

7-тақырып

Шешендік сөздер

Шешендік сөздердің табиғаты, атқарған қызметі мен қоғамдық мәні. Шешендік сөздердің жиналу және зерттелу тарихы. Жанрлық түрлері. Шешендік арнау. Шешендік толғау. Шешендік дау. Шешендік сөздердің аңыз, мақал-мәтелдермен байланысы. Шешендік сөздердің эстетикалық, тәрбиелік мәні-маңызы.

1

7

8- тақырып

Аңыздық проза

Аңыз. Анықтамасы мен жанрлық сипаты. Тарихи, мекендік, күй аңыздары. Әпсана. Анықтамасы, түрлері, аңыздан айырмасы. Хикая. Миф. Мифтік құбылушылық.

1

8

9- тақырып

Эпостық жырлар

Қазақ эпосының жанрлық классификациясы. Көне эпос. Қаһармандық эпос.Лиро-эпос.Тарихи жырлар. Эпос пен тарих.

1

9

10- тақырып

Айтыс

Айтысты мазмұны мен тақырыбына, түріне қарай жіктеу. А-ң әдет-ғұрыппен, салтпен байланысы: бәдік, жар-жар. Сүре айтыс, түре айтыс, қайым айтыс-айтыс формаларының түрлері. Қыз бен жігіт айтысы. Ақындар айтысы. Айтыстың қазіргі сипаты мен дамуы. Айтыстың көркемдік ерекшеліктері.

1

10

11- тақырып

Балалар фольклоры

Б.ф. өзіндік ерекшеліктері мен зерттелу тарихы. Идеялық-көркемдік табиғаты, атқаратын қызметі. Халық педагогикасымен байланысы, жанрлары мен жанрлық түрлері. Бөбектерге арналған өлеңдер. Айтылу себебі мен мезгілі, тақырыбы мен стильдік өрнегі. Балалардың өздері орындайтын жырлар. Ойын өлеңдері. Б.ф. поэтикасы.

1

11

12 – тақырып

Фольклор мен әдебиет

Фольклор мен әдебиеттің бір-бірімен тектес, туыстығы. Фольклордың әдебиетке, әдебиеттің фольклорға әсері. Түркі халықтарына ортақ ежелгі әдебиеттегі (V-ХVғ.ғ) фольклордың әсері. ХV- ХVII ғ.ғ жыраулық поэзия мен фольклордың байланысы. Фольклор және ХІХ-ХХ ғ.ғ. бас кезіндегі қазақ әдебиеті. Фольклор және қазіргі әдебиет.

1

12

13-тақырып

Қазақ фольклоры түркі халықтарының ауыз әдебиеті құрамында

Тарихи-типологиялық зерттеу әдісі. Түркеі халықтарының фольклорындағы ұқсастықтардың себебі. Қыпшақ, оғыз, қарлұқ тілдер тобындағы халықтардың фольклоры. Жанрлық ұқсастықтар мен ортақ белгілер. Түркі халықтары фольклорының жиналу, зерттелу тарихы.

1

13

15 тақырып

Қазақ фольклорының зерттелу тарихы




2

14-15

Барлығы

15

15





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет