СөЖ №3 Факультеті: «География және табиғатты пайдалану» Кафедрасы: «Кадастр» Тақырыбы: Геодезия мен топографияда қолданылатын координаталар жүйелері туралы түсінік Орындаған: Өтеген Ж. А
жүктеу/скачать 176,89 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы: Геодезия мен топографияда қолданылатын координаталар жүйелері туралы түсінік Орындаған: Өтеген Ж.А. Қабылдаған: Куттыбаев А.Е.
|
ҚР Білім және Ғылым министрлігі Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті СӨЖ №3 Факультеті: «География және табиғатты пайдалану» Кафедрасы: «Кадастр» Тақырыбы: Геодезия мен топографияда қолданылатын координаталар жүйелері туралы түсінік Орындаған: Өтеген Ж.А. Қабылдаған: Куттыбаев А.Е. Алматы – 2021ж Мазмұны:
Кіріспе: Геодезия мен топографияда қолданылатын координаталар жүйелері. Негізгі бөлім: Кеңістік координаттар жүйесі Геодезиялык бойлық Географиялық координаталар жүйесі Жазық координаталар жүйелері Тік бұрышты жазық координаталар жүйесі. Зоналық тік бұрышты жазық координаталар жүйесі Жазық полярлық координаталар жүйесі. Топографияда қолданылатын координаталар жүйелері Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер Кіріспе: Координаттар-бұл қабылданған координаттар жүйесіндегі кез-келген нүктенің бетіндегі немесе кеңістіктегі орнын анықтайтын шамалар. Координаталар жүйесі қажетті шамаларды есептеу үшін бастапқы (бастапқы) нүктелерді, сызықтарды немесе жазықтықтарды – координаталар мен оларды есептеу бірліктерін есептеудің басталуын белгілейді. Топография мен геодезияда географиялық, тікбұрышты, полярлы және биполярлы координаттар жүйелері кеңінен қолданылды. Географиялық координаттары жер беті нүктелерінің эллипсоидтағы (шардағы) орнын анықтау үшін қолданылады. Бұл координаттар жүйесінде бастапқы меридианның жазықтығы және экватордың жазықтығы бастапқы болып табылады. Меридиан-бұл эллипсоидтың көлденең сызығы, берілген нүкте мен Жердің айналу осі арқылы өтетін жазықтық. Параллельмен түйіскен жерінде орналасқан атайды желі қимасының эллипсоида жазықтығы арқылы өтетін осы нүктені және перпендикулярную жер осі. Жазықтығы эллипсоидтың ортасынан өтетін Параллель экватор деп аталады. Жер шарының бетінде орналасқан әр нүкте арқылы тек бір меридиан мен бір параллель сызуға болады. Негізгі бөлім: Кеңістік координаттар жүйесі Координаттардың кеңістіктік жүйесі. Аумақтың жазықтығындағы нүктелердің жай-күйі оның координаттарына, яғни салыстырмалы түрде бастапқы жазықтықтардың ізденетін орындарын анықтайтын шамаларға, сондай-ақ алынған орналасу тұжырымдамасының бағыттарына сәйкес белгіленеді. Барлық тұжырымдамалар геодезияда қолданылатын барлық координаталар жүйелері кеңістік және жазыктық жүйелері болып екіге бөлінеді. Координаталардың кеңістік жүйелерінің ішінде көпшілікке танымалысы-географиялык координаталар жүйесі. Бұл жүйеде нүктенің жер бетіндегі орны жалпы дүниежүзілік масштабта анықталады. Оларды географиялық ендік- және географиялық бойлық-λ дейді. Геодезиялык (φ) экватор жазықтығы мен бекітілген Р нүктесі арқылы өтетін тіктеуіш сызық арасындағы бұрыш. Ендік экватордан бастап, берілген нүктеге дейінгі географиялык меридианның доғасымен өлшенеді де, экватордан екі жаққа солтүстікке қарай 0° тан 90°-қа дейін өзгеріп отырады. Геодезиялык бойлық Геодезиялык бойлық (λ) бастапқы меридиан жазықтығы мен берілген нүкте арқылы өтетін меридиан жазықтығы арасындағы бұрыш. Бойлық бастапқы меридиан батысқа (батыс бойлық) және шығысқа (шығыс бойлық) қарай 0°-тан 180°-қа дейін салынады. Географиялық координаталар жүйесі Географиялық тұжырымдама орналасқан жер жалпы ұзын доптың мақсатымен біртұтас болып саналады, сонымен қатар олар астрономияда, сфералық геометрияда, картографияда және ғарыштық мәселелерді шешуде жиі қолданылады. жүктеу/скачать 176,89 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|