Сөз саптау тәсілдері



бет1/3
Дата18.11.2022
өлшемі120,61 Kb.
#50993
  1   2   3

Сөз саптау тәсілдері

Сөз саптау тәсілдері

БӘріміздің Санамызда Орныққан Тілді Қолдана Білу Дағдымыз – Сөз Саптау. Сөз саптауымыз дұрыс болу үшін, алдымен, бүлдіршін жастан-ақ тілдің сөз байлығы, грамматикалық құрылымы мен дыбыстық жүйесі адам санасында мықтап орнығуға тиіс. Бұндай жерде, ең алдымен, халық әдебиетінің үлгілері – ертегі, өлең-жыр, аңыз-әңгіме және көр­кем әдебиет тілі арқылы орнығады.

Нұргелді Уәли


Сөз саптау тәсілдері
Пайымдау
Сипаттау
Баяндау
Пайымдау мәтіні белгілі бір пікірді түсіндіреді, дәлелдейді және не үшін? Сұрағына жауап береді.
Сипаттау мәтіні бір нәрсені, затты сипаттайды және қандай?
сұрағына жауап береді.
Баяндау мәтіні қандай да бір оқиғаны баяндап, не істеді?
сұрағына жауап береді.

Баяндау мәтіні

Баяндау – Тақырып + 1-оқиға + 2-оқиға + 3-оқиға … + Қорытынды

Әбдірахман мектепті бітіргенде дыбысы жер жарды. Өте зерек болған ғой, учительдері де мақтаса керек. Дуандағы нәшәндік «тілмаш» бол деп өтінген екен, болмай елге келді. Нақ сол кезде болыстың песірі өліп песірсіз тұр еді. Әбдірахманға песір бол деп жабысты, оған да болмады. Жамантік болысындағы бір байдың школына барып бала оқытты. Содан бері қыс сонда бала оқытып, жаз елде болады. Сол жылы июньнің бас кезінде келіп еді. Содан бері Әбдірахманды көргенім. Маған: «Маған көріспейсің бе» деп қалжыңдады. Әзілдесіп үйге кірдік. Төр алдында Қажыбай әңгімені көсілтіп отыр екен, бізді көрген соң жым болды.

Б.Майлин «Шұғаның белгісі»

Баяндау мәтінінің тілдік құрылымы

Кіріспе бөлімде: бірінші сөйлемде тақырып,

не туралы екендігі айтылады: әрекеттің уақыты,

баяндаушының мақсаты/себебі және т.б.

Нысаны: Аам әрекеті, заттың тарихы, бүгіні,

табиғат құбылысы т.б.

Негізгі бөлім: әрекеттің барысы баяндалады.

Оқиғаның дамуы жүйелі, бір-бірімен сабақтастықта



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет