Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Педагогикалық Университеті Тақырыбы: Жарық интерференциясы. Интерферометрлер Орындаған: Әзімхан А Тобы: 1502-19 Қабылдаған: Орманова Ғ
Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім 1) Жарықтың жұқа пленкаларда интерференциялануы. 2) Ньютон сақиналары. 3) Бірдей көлбеулік жолақтары. 4) Бірдей қалыңдық жолақтар. 5) Интерферометрлер. Қорытынды
Жарық толқынының интерференциясы деп жұқа пленка беттерінен шағылған жарық толқындары бірімен-бірі қосылысқанда олардың бірін-бірі күшейтуін немесе әлсіретуін айтамыз.
S
P
S1
n1
n2
S2
Екі когерентті толқын S нүктеден шығады, және Р нүктеде интерференция пайда болады
Интерференцияны әдетте интерференциялық суреттi бiр жарық көзiнен шыққан толқындарды екiге жiктеп, қайтадан қабаттастыра отырып алады.
- оптикалық жол айырымы мен фазалар айырымы арасындағы байланыс
Егер толқындардың оптикалық жол айырымы жарты толқындардың жұп санына тең болса, олар бірдей фазада тербеледі, фазалар айырымы , яғни интерференциялық максимум шартын аламыз:
Егер толқындардың оптикалық жол айырымы жарты толқындардың жұп санына тең болса, олар бірдей фазада тербеледі, фазалар айырымы , яғни интерференциялық максимум шартын аламыз:
Егер толқындардың оптикалық жол айырымы жарты толқындардың тақ санына тең болса, онда олар қарама-қарсы фазада тербеледі, фазалар айырымы , яғни интерференциялық минимум шартын аламыз:
Егер болса, жарты толқын О нүктесінде жоғалады ( ).
Егер болса, жарты толқын С нүктесінде жоғалады ( ).
шағылған жарық үшін р нүктесінде интерференциялық максимум:
шағылған жарық үшін р нүктесінде интерференциялық минимум:
Жұқа пленкадағы жарықтың интерференциясы кезінде келесі екі интерференциялық құбылыс байқалады:
Жұқа пленкадағы жарықтың интерференциясы кезінде келесі екі интерференциялық құбылыс байқалады:
Бірдей көлбеулік жолақтары – Жазық параллель пленкаға шашыраған немесе тоғысатын сәулелер түскенде интерференциялық көрініс бірдей бұрышпен түскен сәулелердің қабаттасуынан болады
2) Бірдей қалыңдық жолақтары – Сына тәріздес мөлдір денеден жарық шағылғанда немесе өткенде интерференциялық көріністер жарық толқындарының бірдей нүктеден шағылған немесе өткінші сәулелердің қабаттасуынан болады.
h
r
R
Ең бірінші интерференция құбылысын зертханалық жағдайда Ньютон бақылаған. Ол жазық дөңес линза мен жазық пластина арасындағы жұқа ауа қабатынан жарық сәулелерінің шағылуы кезінде пайда болған интерференциялық құбылысты бақылады.
Интерференциялық көрініс концентрлі сақиналар түрінде болған, оны Ньютон сақиналары деп атаған. Жарық сақиналардың радиусы:
мұндағы R – жазық дөңес линзаның радиусы, - сақинаның реті, - жарықтың толқын ұзындығы. Өткен жарық үшін сақиналардың радиустарының формулалары керісінше болады.
