Тақырып 14. Бүйректің патологиялық физиологиясы
жүктеу/скачать 16,03 Kb.
|
|
Тақырып 14. Бүйректің патологиялық физиологиясы Сабақтың мақсаты: Бүйректің бөлу қызметінің бұзылуын шақыратын, экстраренальді және ренальді факторларды меңгеру. Несеп шығару жүйесінің органдарының көптеген ауруларының ішінен ветеринарлық практикадағы маңызы зоры этиологиясы әртүрлі бүйрек дистрофиясы - нефроз жэне бүйректің қабынуы - нефрит. 1. Гидронеф роз (бүйрект іц ш еменделуі). Несеп шығару жолдары (несепағар) бойынша несеп қиналып ағатын болса, індет пайда болады. Бұл несепағарға сырттан қысым жасаудан болу мүмкін немесе несепағардың белгілі бір себептердің (ісік, ойық жара, несепағардың қабынуы) нәтижесінде тарылуынан болуы мүмкін. Көбінесе гидронефроз шошқаларда байқалады, мүмкін олардағы несепағардың анатомиялық орналасуына байланысты болар, басқа түрдегі жануарларда сирек кездеседі (сурет 17.1). Әдетте бІр бүйректе викарлы гипертрофия дамыса, екіншісі гидронефрозбен зақымдалады. Ш ошқаларда шамадан тыс толған несепағарлар жамбас сүйегімен толуы мүмкін. Ауру баяу дамиды, бірнеше ай бойы. Бір бүйрек зақымдалғанда клиникальіқ белгілері әлсіз байқалады. Атрофиялық өзгерістер бүйрек лоханкасының кілегей қабығынан басталады. Егер себебі жойылмаған болса, содан соң үрдіс қабықты және милы қабаттарына таралып, бүйректі толықтай атрофияға ұшыратады. Сурет 17.1. Гидронефроз. 123 М акроскопиялық түрғыдан зақымдалған бүйрек беті бос шар тәрізді түзіліске ұқсайды (17.2 сурет). М үшенің капсуласы фиброзды үлғайған. Кесіп қараған кезде, несеп белгілері әлсіз, көп мөлшерде сүйықтық бөлінеді жэне бүйрек бір немесе бірқатар қуыстарға ұқсайды. Препаратты микроскопиялық зерттеу кезінде атрофияланған қабықты қабатының жіңішке жолағын анықтайды. М илы қабаты мен лоханка толықтай жоқ. Иілген каналдар эпителилері атрофияланған немесе дәнді дистрофия жағдайында. Каналдар саңылауының жолдары тарылған, көпшілігінде гиалинді цилиндрлер көрініп тұр. Көзге көрініп тұрған түйіндердің бәрі дерлік дэнекер ұлгіасымен өскен. П репарат дәнекер ұлпасымен және склеротизирленген тамырлармен толған, тек қана қабықты қабатының жолағы сақталып қалған. 2. Нефрит. Бұл ауру көбінесе инфекциялық және токсиндік факторлардың эсерінен пайда болады. Өту барысы бойынша нефритті жіті және созылмалы деп бөледі, таралуы бойынша - диффузды және ошақты, шоғырлануы бойынша - гломерулонефрит және интерстициальді немесе аралық нефрит. Адамға қарағанда жануарларда интерстициальді нефрит жиі кездеседі. Іріңді нефрит метастатикалық болуы мүмкін немесе төмен түспейтін жэне уриногенді, туып жатқан; іріңді қабынудың бірінші реттік ошағының іріңді бактериялардың гематогенді метастаздану нәтижесінде дамиды жэне бүйректің қабықты қабатында көптеген іріңді ошақтардың пайда болуымен еипатталады. Іріңді эмболиялық нефрит. Патология септико-пиемиялық аурулар кезінде, ойық жаралы эндокардит кезінде, іріңді эндометрит кезінде, іріңді маститте дамуы мүмкін. М акроскопиялық тұрғыдан бүйрек көлемі аздап ұлғайған, сұрбалш ықтүсті, қабаттар арасындағы ш екарасытегіс. Қабықты қабатында сүрғылт сары түсті тары дондер сияқты ірінді жаралар анықталған (бастапқы сатыларда) немесе бұршақ тәрізді болады (ірінді жаралардың қосылуынан болады). Ірінді жаралар айналасында қабынған ұлпа сақинасы байқалады, ортасы босаған (жеке дара ірінді жаралардың қосылуынан). М икроскоп астындағы іріңді фокус ортасында инфильтрленген бүйрек денешігі немесе түйіннің тромбталған тамыры 124 көрінеді.Тамыр қабырғасының некрозын, клеткалық инфильтрацияны белгілейміз. Кейіннен олар түйіннің іріңді ыдырауына және қоршап жатқан бүйрек ұлпасыны таралады. Іріңді экссудат іріңді денешіктерден және жергілікті өлі еттенген клетка ұлпаларынан құрылған; өлі еттенген клетка ұлпаларында қабынулық гиперемия анық білінеді. Үрдіс түтіктер арасында интерстициальды ұлпалар бойымен таралуы мүмкін. Сонымен қатар милы қабаттағы бүйрек ұлпасын іріңді ыдыратуын тудырып отырады. Продуктивті өзгерістер әлсіз байқалады және абсцесс шеттері бойымен аралық ұлпасындағы лимфоциттер мен гистиоциттердің шоғырлануына тіркеледі. Бүйрек ұлпасында, эсіресе иілген түтіктерде дистрофиялық өзгерістерді анықтайды: бұлдыр ісінулер және гиалинді цилиндрлер жүктеу/скачать 16,03 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|