Радиоактивті заттар — құрамында радиоактивті изотоптар бар, жасанды немесе табиғи заттар. Тұрақтылығы аздау кейбір элементтер атомдары ядроларының неғұрлым тұрақты энергетикалық күйге өтуі нәтижесінде радиоактивті құлдырау, яғни атомдарда іштей қайта құрылу процесі жүреді.
Радиоактивті материалдар адамның қолы болуы мүмкін. Қоршаған ортаны радионуклидтермен ластауға болатын түрлі көздер бар:
Радиоактивті материалдар адамның қолы болуы мүмкін. Қоршаған ортаны радионуклидтермен ластауға болатын түрлі көздер бар:
Бұл мұнай өндіруде пайдаланылатын ядролық жарылыстар.
Әскери дайындық алаңдарында тестілеу.
Ядролық отын циклінің кәсіпорындары.
Атом электр станцияларындағы апаттар.
Сондай-ақ атом бомбалары мен қабықшаларын пайдаланатын күрделі қауіп-қатерлер де бар.
Радиоактивті заттарды көму.
Техникалық құрылғылардың әртүрлі түрлерін қажетсіз пайдалану.
Радиоактивті материалдарды тасымалдау «Атом энергиясы туралы» Федералдық заңмен бекітілген арнайы ережелерге сәйкес жүзеге асырылады. Көптеген кәсіпорындар үшін олардың тасымалы барлық қызметтің ажырамас бөлігі болып табылады. Бұл заттарды тасымалдау үшін арнайы қауіпсіздік жүйесі бар.
Радиоактивті материалдарды тасымалдау «Атом энергиясы туралы» Федералдық заңмен бекітілген арнайы ережелерге сәйкес жүзеге асырылады. Көптеген кәсіпорындар үшін олардың тасымалы барлық қызметтің ажырамас бөлігі болып табылады. Бұл заттарды тасымалдау үшін арнайы қауіпсіздік жүйесі бар.
Бөлінетін заттар - нейтрондарды басып алған кезде ядролары бөле бастайтын заттар. Тек олардың ядролары құлап, сонымен бірге энергия босатылады. Бөлінетін заттардың үлгілері уран-235, уран-233, плутоний-239 және басқалары бола алады. Физикалық және радиоактивті материалдарды кедендік рәсімдеу арқылы тасымалдауға тыйым салынады. Кедендік бақылау арқылы олардың шекарасы арқылы тасымалдау тоқтатылды.
Бөлінетін заттар - нейтрондарды басып алған кезде ядролары бөле бастайтын заттар. Тек олардың ядролары құлап, сонымен бірге энергия босатылады. Бөлінетін заттардың үлгілері уран-235, уран-233, плутоний-239 және басқалары бола алады. Физикалық және радиоактивті материалдарды кедендік рәсімдеу арқылы тасымалдауға тыйым салынады. Кедендік бақылау арқылы олардың шекарасы арқылы тасымалдау тоқтатылды.
Радиоактивті залалдануды өлшеу — ядролық жарылыстан жеке құрамның залалданудәрежесін, әр түрлі объектілердің радиоактивті өнімдермен залалдануын гамма-сәулеленуібойынша анықтау. Радиоактивті залалданудыөлшеу сағатына миниренттенмен (мР/сағатына), яғни зақымдануды өлшейтін рентгенсағатына (1 Р сағ. = 1000 мР/сағат) шыққан өлшем бірліктерімен жүргізіледі.
Радиация деңгейi — радиоактивті сәулелердің қарқындылығы, зақымданған өңірде болған уақыт өлшемі ішінде адамның алуы мүмкін мөлшер шамасы. Жердің радиоактивті заттармен зақымдануы ренттен сағатпен ("Р/с") өлшенеді. Заттардың, техниканың, адам терісінің радиоактивтік заттармен зақымдануы миллиренттен/сағатпен ("мР/с") әлшенеді. Гамма-сәулелер дозасын өлшеу үшін дозиметрлік және ренттенометрлік аспаптарқолданылады.
