Заманауи көшбасшылар туралы ойыңызды қортындылаңыз
жүктеу/скачать 20,99 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.3.9. ХХ ғасырға дейінгі ел ішіндегі көшбасшыларды түсіндіріңіз.
|
3.3.10. Заманауи көшбасшылар туралы ойыңызды қортындылаңыз. Көшбасшы сенім ұялата білуі керек. Сенім – көшбасшылықтың құрамдас бөлігі емес, оның тікелей жемісі. Сенім – ешкім де сатып ала алмайтын қасиет. Сенім тек қана еңбек арқылы келеді; заманауи көшбасшылықтың тағы бір қыры – қызығушылық пен батылдық.Көшбасшылар білім алуға құштар, олар қашанда тәуекелге бел буып, ізденіп, жаңалық ашуға бейім. Олар кез келген қателіктен жаңа нәрсе үйреніп, ой түйіп, сәтсіздіктен сабақ алады. Заманауи көшбасшы заманның талабына сай өмір сүріп, жаңа технологияны жетік меңгеріп қана қоймай, әлеммен байланысы, әлемдік ақпараттардан да хабрдар болуы керек. Осы алған ақпараттарды санасына сіңіріп одан қорытынды шығарып отыруы тиіс. Заманауи көшбасшы қателіктер жасаудан қорықпауы керек. Өйткені қателіктен қорқудық өзі – қателік.Қателік жасалса демек алға ұмтылу,табысқа жету бар деген сөз. Осы тұрғысынан заманауи көшбасшыға тағы да мынадай қағидаттарды ұстануы керек. Шындықтың қадірін білу.Өйткені бүгінгі күн тек шындықты талап етеді. Көшбасшы ретінде айналаңыздағылардың тек шындықты бетке айтатынын талап етіңіз. Пікірі қайшы адамды қолдаңыз. Бұл дегенңіз жалған мен ақиқатты адырата алатын «тура билерді» жаныңызға жинау. Оптимист болу. Яғни айналаңызға сенім мен үміт отын шашып жүретін жан болу. Адамдарыңыздан жақсы нәтиже күте біліңіз. Сонда ғана олар жағымпаздық пен жасандылық шекарасынан шығып сізді де өздерін де қуанта алады. Алысқа көз тастаңыз. Міне, заманауи көшбасшы осы қағидаттар мен асыл қасиеттерді бойына сіңіргенде ғана оның заманға сай көшбасшы екені көрінеді. 3.3.9. ХХ ғасырға дейінгі ел ішіндегі көшбасшыларды түсіндіріңіз. 1900-1929 жылдар XX асырдын алгашкы отыз жылындары кешбасшылык тусінігінін аныктамалары баклау мен биліктін орталыктандырылуын жалпы а ортак устемдік такырыбымен ерекшелеп керсетті. Маселен, 1927 жылы еткен кешбасшылык женіндегі конференцияда бул угыма «кешбасшы-нын кол астындарыларды ез ыркына кендіріп, оларды бойсунушылыкка, курметтеуге, адалдыкка жане езара арекеттестікке жетелей білу кабілеті» (Moore, 1927, p. 124) деген аныктама берілді. 1930 жылдар 1930 жылдары тулгалык касиеттер кешбасшылыкты аныктауда басты факторта айналды. Сондай-ак оны устемдік емес, ыкпал етушілік ретінде карастыратын кезкарас пайда болды. Кешбасшылык сонымен бірге тула мен топтын тулеалык касиеттері арасындары езара байланыс турінде де аныкталды; кепшіліктін кезкарасы мен іс-арекетін жаляыз адам езгертуі мумкін бола тура, кепшіліктін де кешбасшы а ыкпал ете алатыны аталды. 1940 жылдар 1940 жылдары кешбасшылык «адамнын топтык іс-арекеттерге же-текшілік ету барысынданы мінез-кулкы» ретінде аныкталан туста топтык устаным бірінші орына шыкты (Hemphill, 1949). Алайда иландыру ар-кылы кешбасшылык ету мажбурлеп кешбасшылык етуден ерекшеленді (Copeland, 1942). 1950 жылдар 1950 жылдары кешбасшылык угымынын аныктамаларында уш та- кырып басым тусті: «Кешбасшынын топ ішіндегі арекеті» ретінде тужырымдайтын топтык теориянын жаласуы. Ортак максаттарды дамытатын карым-катынас ретіндегі кешбас-шылык; бул кешбасшылык турі кешбасшынын мінез-кулкы негізінде аныкталады. Тиімділік; мунда кешбасшылык топтын жалпы тиімділігіне ыкпал ете-тін кабілеті аркылы аныкталды. 1960 жылдар 1960 жылдар халыкаралык істерде карбалас уакыт болганмен, бул кезенде кешбасшылыкты зерттеп жаткан залымдар езара мамілеге кел-ді. Кешбасшылыктын «ортак максаттарта кол жеткізуде адамдара ыкпал етуші мінез-кулык» ретіндегі кеп кездесетін аныктамасын Симэн (1960) атап откен-ді. Ол кешбасшылыкты «адамдардын ортак барыт негізінде баскаларта эсер ететін іс-арекеті» деп сипаттады (р. 53). 1970 жылдар 1970 жылдары топтык негізге барытаушылык уйымдык мінез-кулык устанымына жол берді. Онда кешбасшылык «топтара немесе уйымдарта топтык немесе уйымдык максаттарта жету ушін бастамашылык ету не- месе колдау сипатында карастырыла бастады (Rost, 1991, p. 59). Алайда Берн (1978) усынан аныктама кешбасшылыктын ен басты тужырымда- масы еді: «Кешбасшылык - басеке мен кактырыс жадайында кешбас-шылар мен олардын ізбасарларынын дербес немесе ортак максаттарын жузеге асыру ушін белгілі бір мотивациялары мен кундылыктары бар, артурлі экономикалык, саяси жане баска да ресурска ие адамдарды жу-мылдырудын екіжакты процесі» (р. 425). 1980 жылдар 1980 жылдары кешбасшылыктын сипаты женіндегі гылыми жане кепшілік кауыма арналан енбектер саны курт кебейіп, бул жайт аталган такырыпка галымдар мен карапайым журтшылыктын ерекше назарын аудартты. Натижесінде кешбасшылык угымынын мынадай бірнеше ту- ракты такырыптан туратын жан-жакты аныктамалары пайда болды: Кешбасшынын кенілінен шык. Аныктамалар алі де кебіне «кешбас-шылык ізбасарларды кешбасшы калаан істі жасауга мажбурлейді» деген ойды мензейтін. ыкпал. Кешбасшылыктын 1980 жылдарданы аныктамаларында ен жиі кездескен бул сез эр кырынан карастырылды. Алайда галымдар оны менеджменттен ажырату а тырыса отырып, кешбасшылыкты мажбур- леусіз ыкпал ету деп тужырымдады. Тулгалык касиеттер1) бестселлерінен сон, кешбасшылыкты кемелдік ретінде карастыратын кубылыс кешбасшынын тулгалык касиеттеріне кайтадан назар ау-дартты. Сонын аркасында кеп адамнын кешбасшылык туралы тусінігі адамнын тулалык касиеттеріне негізделген. Трансформация. Бернс (1978) кешбасшылыкты трансформациялык процесс ретінде аныктайтын козгалыстын бастамашысы болды. Онын тужырымы бойынша, «бір немесе бірнеше адамнын баскалармен еза-ра арекеттесуінін натижесінде кешбасшылар мен онын ізбасарлары бір-бірін мотивация мен моральдын алдекайда биік денгейіне кетер- генде кешбасшылык пайда болады» жүктеу/скачать 20,99 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|