Ң азаматтық іс жүргізу қҰҚЫҒЫ


Ерекше іс жүргізу ұғымы және мәні



бет53/63
Дата18.12.2023
өлшемі2,26 Mb.
#140494
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   63
12.2 Ерекше іс жүргізу ұғымы және мәні

Ерекше іс жүргізу - азаматтық сот ісін жүргізудің түрі, оның негізгі ерекшелігі құқық туралы даудың болмауы болып табылады, тиісінше қарама-қарсы көзқараспен қарайтын дауласушы тараптар да жоқ. Ерекше өндірісті іздеу емес, бір жақты өндіріс ретінде сипаттауға болады.


Ерекше іс жүргізуде азаматтардың жеке немесе мүліктік емес құқықтарының туындауы, өзгеруі немесе тоқтатылуы тәуелді болатын заңдық фактілердің немесе мән-жайлардың бар-жоғын сот тәртібімен растау қажет істер қаралады. Сондай-ақ ерекше іс жүргізу барысында арыз берушіге даусыз құқықтың бар-жоғын растау, азаматтың құқықтық мәртебесін растау қажет істер қаралады.
ҚР АПК 302 бабы сот ерекше іс жүргізу тәртібімен қарайтын істерді қарастырады.
Сот ерекше іс жүргізу тәртібімен қарайтын істерге:
1) заңдық маңызы бар фактілерді анықтау туралы;
2) бала асырап алу туралы арыздар бойынша;
3) азаматты хабарсыз кетті деп тану туралы және азаматты қайтыс болды деп жариялау туралы;
4) азаматтың әрекет қабілетін шектеу туралы, азаматты әрекетке қабілетсіз деп тану туралы, он төрттен он сегіз жасқа дейінгі кәмелетке толмағанды өз табысына өз бетінше билік ету құқығын шектеу туралы немесе одан айыру туралы;
5) кәмелетке толмағанды әрекетке толық қабілетті деп жариялау (эмансипация) туралы;
6) кәмелетке толмағандарды девиантты мiнез-құлықты балаларға арналған арнаулы білім беру ұйымдарына немесе ерекше режимде ұстайтын ұйымдарға жіберу туралы;
7) азаматты заңда көзделген негіздер бойынша психиатриялық стационарға мәжбүрлеп жатқызу туралы;
8) азаматты туберкулезден, алкоголизмнен, нашақорлықтан, уытқұмарлықтан мәжбүрлеп емдеуге жіберу туралы;
9) қаржы ұйымдарын, және банк конгломератына бас ұйым ретінде кiретiн және қаржы ұйымдары болып табылмайтын ұйымдарды қайта құрылымдау туралы;
10) астық қабылдау кәсіпорнын немесе мақта өңдеу ұйымын уақытша басқаруды енгізу, мерзімінен бұрын аяқтау және оның мерзімін ұзарту туралы;
11) оңалту және банкроттық туралы;
12) жылжымалы затты иесіз деп тану және жылжымайтын мүлікке коммуналдық меншік құқығын тану туралы;
13) азаматтық хал актілері жазбаларының дұрыс еместігін анықтау туралы;
14) нотариаттық әрекеттерге немесе оларды жасаудан бас тартуға берілген шағымдар бойынша;
15) бағалы қағаздарды көрсетуші тұлғаның жоғалған бағалы қағаздар және ордерлік бағалы қағаздар (шақырту ісін жүргізу) бойынша құқықтарын қалпына келтіру туралы;
16) Қазақстан Республикасының және (немесе) басқа мемлекеттің аумағында экстремизмді немесе террористік әрекетті жүзеге асыратын ұйымды экстремистік немесе террористік деп тану туралы, оның ішінде оның өз атауын өзгерткенін анықтау туралы, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін, онда басып шығарылатын, әзірленетін және (немесе) таратылатын ақпараттық материалдарды экстремистік немесе террористік деп тану туралы;
17) интернет-казиноны, Қазақстан Республикасының аумағында таратылатын, Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келетін ақпаратты қамтитын шетелдік бұқаралық ақпарат құралының өнімін заңсыз деп тану туралы;
18) шетелдікті немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзғаны үшін Қазақстан Республикасының шегінен тыс шығарып жіберу туралы арыздар бойынша істер жатады.
Заңда ерекше іс жүргізу тәртібімен басқа да істерді қарау көзделуі мүмкін [1].

Әдебиет:
1 ҚР Азаматтық Процестік Кодексі 2015 жылы 31 қазанда қабылданған (21 қаңтар 2019 ж. өзгерістер мен толықтырулармен) // http://online.zakon.kz




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   63




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет