Тербелмелі-станок-– пирамида, редуктор, электрқозғалтқыштың барлық элементтері-бетон іргетаста бекітілген Бірыңғай рамаға бекітіледі (сурет. 99). Сонымен қатар, барлық СК теңгергішті және қисықшиптерді кез келген берілген жағдайда ұстап тұру үшін қажетті тежегіш құрылғымен жабдықталған. Қисықшиппен шатунды біріктіру нүктесі қисықшип саусағының айналу ортасына қатысты өз ара қашықтығын бірнеше тесікке ауыстыра алады. Сонымен, теңдестірдің тербелу амплитудасының сатылы өзгеруіне, яғни штанганың жүрісінің ұзындығына қол жеткізіледі.
Сурет 99 - Штангалық сорғы қондырғысының жалпы схемасы
Жер үсті жабдығына 9 электр қозғалтқышынан, 7 қисықшиптен, 8 шатуннан, 6 балансирден, 5 сағалық тығыздамадан, 4 сағалық байламнан және үштіктен тұратын станок-тербелме (СК) кіреді.
Өйткені редуктор тұрақты беріліс саны, онда жиілігін өзгерту качаний ғана қол жеткізіледі өзгеруіне беру санының клиноременной трансмиссия және ауыстырумен шкив білік электр қозғалтқышының үлкен немесе аз диаметрі.
Өнеркәсіпте штангалық қондырғылармен (ШСН) жабдықтауға тура келетін ұңғымалардың тереңдігі мен дебиттерінің кең ауқымына сәйкес теңгерірдің басында жүк көтергіштігі 10-нан 200 кН-ге дейінгі түрлі типтік өлшемдегі (қалыпты қатар деп аталатын) станоктардың үлкен саны шығарылады.
СК типтік өлшемдері және олардың негізгі параметрлері мемлекеттік стандарттармен регламенттеледі.
Негізі тербелмелі теңгеруші болып табылатын сипатталған жетектен басқа, шетелде теңгергіш жетектерінсіз бірнеше конструкция жасалды және қолданылады. Бұл жетектердің артықшылығы жетектің жалпы габаритін азайту, Қызмет көрсету шарттарын жақсарту және металл сыйымдылығын төмендету, тасымалдылықты арттыру және қабілеттілікті монтаждау болып табылады.
Теңгерімсіз барлық СК-ның принципті ерекшелігі-тербелмелі теңгерімнің болмауы.
Теңдестірілген механикалық жетексіз мысал-бұл келесі дизайн. Ол тірек жебеден тұрады, оның жоғарғы соңында қосарланған тізбекті доңғалақ және роликті тізбектер орналасқан. Шынжырлардың ұштары траверске бекітіледі. Соңғысына шатундар қосылған. Редуктордың электр қозғалтқышынан жетегі бар. Редуктор білігіне шатундарды бекітуге арналған кеуектері бар V-тәрізді формалар бекітілген. Диск айналасына қарсы салмақ орнатылады.
Штангалық ұңғымалық сорғы қандай да бір құрылымды ұзын (2 - 4 м) цилиндрден тұрады. Цилиндрдің төменгі соңында қозғалмайтын сору клапаны бекітілген. Цилиндр құбырларға ілінеді. Онда ұзын (1-1,5 м) тегіс өңделген құбыр түрінде жасалған, айдау клапаны бар, сондай - ақ жоғары ашылатын поршень-плунжер қозғалады. Плунжер штангаға ілінеді. Плунжер жоғары қозғалғанда сору клапаны арқылы сұйықтық сорғыны қабылдаудағы қысымның әсерінен цилиндрдің ішкі қуысын толтырады. Плунжер кезінде төмен сору клапаны жабылады, плунжер астындағы сұйықтық қысылады және айдау клапанын ашады. Осылайша, ашық клапаны бар плунжер сұйықтыққа батырылады. Кезекті жоғары өту кезінде плунжердің үстіндегі сұйықтықтың қысымымен айдау клапаны жабылады. Плунжер поршеньге айналады және сұйықтықты жүріс ұзындығына тең биіктікке көтереді (0,6 - 6 м). Плунжердің үстіне жиналған сұйықтық ұңғыманың аузына жетеді және үштік арқылы мұнай жинау желісіне түседі.
Плунжерді жоғары жылжыту кезінде оның жүріс шамасына SN сұйықтықтың көлемі ығыстырылады
(178)
мұнда F - плунжердің (немесе сорғы цилиндрінің) қимасының ауданы);
f - штангалар қимасының ауданы.
Плунжерді сол шамаға төмен жылжытқанда Ѕп сұйықтықтың қосымша көлемі ығыстырылады.
, (179)
Плунжердің толық (екі) жүрісі үшін сорғыны беру жоғары және төмен жүріске берілетін сомаға тең:
, (180)
Егер плунжер минутына N жүрсе, онда минут беру (qn) тең болады. Тәулігіне минут санына көбейтіп, көлемді бірліктерде тәуліктік беруді аламыз
, (181)
Плунжер мен штангаларды ілу нүктесінің, яғни плунжерге қайтарымды-үдемелі қозғалыс берілетін балансирдің басы арасында штанганың ұзын бағанасы болады, оны серпімді өзек ретінде қарастыру қажет. Сондықтан плунжердің амплитудасы бойынша да, фаза бойынша да қозғалысы аспа нүктесінің қозғалысымен сәйкес келмейді. Басқа сөзбен айтқанда, ѕп плунжердің жүрісі аспа нүктесінің жүрісіне тең емес. Өлшеу нүктесінің жүрісі өлшеуге беріледі және станоктың паспорттық сипаттамасынан белгілі болады.
Сондықтан (181) формулаға Ѕп орнына S қояды, сонымен қатар ШСН теориялық беру деп аталады
, (182)
Плунжер мен штангаларды ілу нүктесінің, яғни плунжерге қайтарымды-үдемелі қозғалыс берілетін балансирдің басы арасында штанганың ұзын бағанасы болады, оны серпімді өзек ретінде қарастыру қажет. Сондықтан плунжердің амплитудасы бойынша да, фаза бойынша да қозғалысы аспа нүктесінің қозғалысымен сәйкес келмейді. Басқа сөзбен айтқанда, ѕп плунжердің жүрісі аспа нүктесінің жүрісіне тең емес. Өлшеу нүктесінің жүрісі өлшеуге беріледі және станоктың паспорттық сипаттамасынан белгілі болады.
Сондықтан (181) формулаға Ѕп орнына S қояды, сонымен қатар ШСН теориялық беру деп аталады
, (183)
Әрбір нақты ұңғыманың шамасы белгілі шамада жабдықты таңдау және қондырғыны сору режимінің дұрыстығын көрсетеді. Қалыпты деп саналады, егер h >0,6 – 0,65.
Алайда, беру коэффициенттерінің осы мәндерін ала алмаған жағдайлар (үлкен газ факторлары, төмен динамикалық деңгейлер) болады, және де ШСН көмегімен сұйықтықты сору пайдаланудың ең тиімді тәсілі болып қалуы мүмкін.
ШСН беру коэффициентіне тұрақты және айнымалы факторлар әсер етеді.
Тұрақты факторларға жатқызуға болады:
- соратын қоспада еркін газдың әсері;
- сорғы штангалары мен құбырлардың серпімді деформациясы есебінен штангаларды ілу нүктесінің жүрісімен салыстырғанда плунжердің пайдалы жүрісін азайту;
- сепарациялық құрылғыларда газсыздандыру және үстіңгі бетінде салқындату нәтижесінде сорылатын сұйықтық көлемінің азаюы (шөгуі).
Уақыт өзгеретін айнымалы факторларға сіз оны жатқызуға болады:
- сорғының тозу дәрежесіне және сорылатын сұйықтықта абразивті қоспалардың болуына байланысты цилиндр мен плунжер арасындағы ағып кету;
- сорғының клапандарындағы ағулар, олардың жылдам жабылуына және ашылуына байланысты және, негізінен, олардың тозуы мен коррозиясына байланысты;
- барлық уақытта ауыспалы жүктемелерге ұшырайтын СКҚ муфталық қосылыстарындағы тығыз емес арқылы ағулар
Әр түрлі ағып кететін айнымалы факторлар уақыт бойынша өзгереді, сондықтан плунжер мен цилиндр арасындағы саңылаулар арқылы ағып кетуді қоспағанда, оларды есептеу жолымен анықтау қиын. Бұл ұңғымаға жаңадан түсірілген сорғыны беру коэффициенті плунжердің жұмыс істеу нәтижесінде бастапқы кезеңде аз ғана төмендегеннен кейін тұрақтанады және ұзақ уақыт іс жүзінде тұрақты болып қала береді. Содан кейін ол клапандардың үдемелі тозуы, олардың ершігі және плунжер мен цилиндрдің арасындағы саңылаудың ұлғаюы нәтижесінде айтарлықтай төмендее бастайды. Сонымен қатар, сорғылардың төлкелерін, бұрауларды және муфталардағы тығыздықтардың ығысуы нәтижесінде беру коэффициентінің күрт төмендеуі де орын алуы мүмкін.
Осылайша, сорғыны берудің нәтижелік коэффициентін әр түрлі факторлардың берілуіне әсерін ескеретін бірнеше коэффициенттердің көбейтіндісі ретінде ұсынуға болады:
, (184)
мұнда η1 - еркін газдың әсерін ескеретін сорғы цилиндрін сұйықтықпен толтыру коэффициенті; η2 - плунжер жүрісінің азаю әсерін ескеретін коэффициент; η3 - сорғының жұмысы кезінде сұйықтықтың сөзсіз кемуін ескеретін кему коэффициенті; η4 жер беті сыйымдылықтарға жеткен кезде сұйықтық көлемінің азаюын ескеретін шөгу коэффициенті.
Достарыңызбен бөлісу: |