Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

454

қарекетінің түпкілікті нәтижесі; бұл 

ерекшеліктердің  белгілі  бір  уақыт 

үшін мәнді жай-күйін бағамдау, одан 

әрі дамуын болжау, психодиагности- 

калық  қараудың  міндеттеріне  орай-

лап нұсқамалар белгілеу мақсатымен 

жүргізіледі.

П.д.-дың  пәні  –  қалыпты  күйдегі, 

сондай-ақ  патологиядағы  даралық-

психологиялық  айырмашылықтарды 

анықтау. Педагогикалық диагноздың 

аса маңызды элементі – әрбір нақты 

жағдайда  қаралушының  мінез-құл- 

қында белгілі бір көріністердің нелік-

тен байқалағынын, олардың себепте- 

рі мен салдары қандай қажетті екен-

дігін анықтау. Психодиагиостиканың 

құралдары  арқылы  белгілі  бір  да- 

ралық-психологиялық  ерекшелік-

терді анықтаған зерттеуші дегенмен, 

олардың  себептерін,  жеке  тұлғаның 

құрылымындағы орнын тікелей көр- 

сете алмайды. Бұл деңгейді Л.С. Вы- 

готский  нышандық  (немесе  эмпи- 

риялық) диагноз деп атайды; ол бел- 

гілі бір ерекшеліктерді не нышандар-

ды көрсетумен шектеледі, осылардың 

негізінде тікелей практикалық қоры- 

тындылар жасалады. Выготский мұн- 

дай  диагноздың  анығында  ғылыми 

емес  екенін,  өйткені  нышандарды 

анықтағаннан  диагноз  өздігінен  жа-

салмайтынын атап көрсетті.

Педагогикалық диагноздың дамуын- 

дағы екінші кезең этнологиялық диа-

гноз болып табылады; мұнда тек бір 

тұлғаның  белгілі  бір  ерекшеліктері- 

нің  болуы  ғана  емес,  неден  болған 

себептері  де  ескеріледі.  Ең  жоғары 

деңгей  –  типологиялық  диагноз,  ол 

алынған  мәліметтердің  жеке  тұлға- 

ның тұтас, динамикалық бейнесінде- 

гі орны мен маңызын анықтауға сая- 

ды.  Диагноз  болжамдаумен  ажыра- 

ғысыз  байланысты.  Выготскийше 

болжам  мен  диагиоздың  мазмұны 

ұқсас, алайда болжам даму процесінің 

өздігінен ілгерілеуінің ішкі қисынын 

терең білуге, өткені мен қазіргісінің 

негізінде даму жолын анықтауға жет- 

кізеді.  Болжамды  жекелеген  кезең- 

дерге бөлу, осы арқылы ұзаққа созы- 

латын қайталама бақылаулар жасалу 

ұсынылады. Психологиялық диагноз 

теориясын  дамыту  отандық  психо- 

диагностиканың  маңызды  міндет- 

терінің бірі болып табылады.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: