Қ. Жарықбаев о. СаңҒылбаев

519

арқылы көрініс табады. Ол қоғамдық 

орындар мен жеке топтарда, отбасы 

бірлестіктерінде іске асырылады.

Тәртіпсіз  ешбір  қоғамның  нәтиже- 

лерге қол жеткізуі мүмкін емес. Тәр- 

тіпті  сақтау  саналы  түрде  іске  асы- 

рылғанда  ғана  іс  нәтижелі,  жемісті 

болады. Зорлау, күштеу арқылы орна- 

тылған  тәртіп  іштей  ыза,  кек  туғы- 

зып, жұмыста тиісті нәтиже бермей- 

ді. Ол өнімнің сапасына да кері әсер 

етуі  мүмкін.  Т.-лік  тұлғаның  ұстам- 

дылығын,  іштей  ұйымдасқандығын, 

жауапкершілігін,  өз  мақсаттарына 

бағыну (өзіндік тәртіп) мен қоғамдық 

нұсқауларға  (заңдар,  нормалар, 

принциптер)  бағынуға  әзірлігі  мен 

дағдысын  қамтиды.  Қоғамдық  Т. 

адамдардың мінез-құлқы мен жүріс-

тұрысына  үйлесімді,  жөн-жосықты 

сипат  береді,  ұжымдық  іс-әрекеттің 

өнімді  болуының,  әлеуметтік  инс-

титуттар  мен  ұйымдардың  қалыпты 

қызмет  атқаруының,  тұлғааралық 

қарым-қатынастардың  дұрыс  бо- 

луының  алғышарты  болып  табыла-

ды.  Тәртіптілік  –  адамның  адамгер- 

шілік бағыттылығын, өз тәртібін ой- 

ша  жобалау  қабілетін  және  өзіндік 

күнделікті әрекетін қамтитын тәртіп- 

ке, ұйымшылдыққа әдеттенуі.

Т.  –  адамдардың  қоғамдық  ортада 

белгілі  бір  тәртіп  жүйесін  сақтауын 

және олардың игеруге міндетті нор- 

маларды (құқықтық, моральдық, сая- 

си-этностық)  берік  сақтауын  талап 

ететін  жүйе.  Осы  жүйені  орындау 

арқылы  адамның  қоғамдағы  қарым- 

қатынасы,  еңбекке  қатысы  айқын- 

далады.  Т.  нормалары  әдет-ғұрып, 

дәстүр,  қоғамдық  дағдылар  арқылы 

көрініс  табады.  Ол  қоғамдық  орын- 

дар  мен  жеке  топтарда,  отбасы  бір- 

лестіктерінде  іске  асырылады.  Тәр- 

тіпсіз  ешбір  қоғамның  нәтижелерге 

қол  жеткізуі  мүмкін  емес.  Тәртіпті 

сақтау саналы түрде іске асырылған- 

да ғана іс нәтижелі, жемісті болады. 

Зорлау,  күштеу  арқылы  орнатылған 

тәртіп  іштей  ыза,  кек  туғызып,  жұ- 

мыста  тиісті  нәтиже  бермейді.  Ол 

өнімнің  сапасына  да  кері  әсер  етуі 

мүмкін.

жүктеу/скачать 11,21 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: