* Книга предоставлена исключительно в образовательных целях

47
Ақын­қан­дай­шы­ғар­ма­лар­жаз­ды?
1938 жы лы тұң ғыш өлең дер жи на ғы «Өмір сы ры» де ген ат пен жа рық кө ре ді.
1939–1941 жыл дар ара сын да жа зыл ған «Нар тәуе кел», « Дау ыл», «Көк-
ше тау», «Ора мал», «Зау ла, зау ла, Түрк сиб», «Сұл тан мах мұт ту ра лы бал ла да» 
си яқ ты өлең де рі ақынның шы ғар ма шы лық дәу ірі нің бас тал ға нын ай ғақ тай-
ды. Бұ дан соң оның «Ақын», «Чер ны ше вс кий ге», «Хан тә ңі рі», «Ақын со ты», 
«Дү ние ге жар», «Қа һар ман», «Дү ние қан дай жап-жа рық», «Са қып жа мал», 
«Күйім та сып ба ра ды, күйім та сып», «Кү ле мін де жы лай мын», «Ғаб дол ға», 
«Қа пан ға», «Ел ге хат», «Нұр лы дү ние», «Өзім ту ра лы» си яқ ты өлең де рі дү ние-
ге кел ді.
Ақын шы ғар ма шы лы ғы жан-жақ ты, көп са ла лы. Қа сым Аман жо лов – со-
ғыс тан кей ін гі қа зақ әде бие ті нің да муы на ай тар лық тай үлес қос қан ХХ ға-
сыр да ғы қа зақ поэ зия сы ның көр нек ті қай рат кер ле рі нің бі рі, со ны мен қа тар 
жур на лист, ком по зи тор, ау дар ма шы.
Ли ри ка лық өлең де рі мен қа тар кең кө лем ді «Жам был той ын да», «Құ пия 
қыз», «Біз дің дас тан», «Би кеш», «Бо ран», «Ақын өлі мі ту ра лы аңыз» ат ты 
поэма ла ры да бар.
Қ.Аман жо лов қа ла мы нан со нет, бал ла да лар («Отан кү зе тін де», «Бай кал», 
«Март бек», «Сырт тан», «Сұл тан мах мұт ту ра лы бал ла да»), өлең мен жа зыл ған 
очерк («Бей се кеш тің бес ұлы»), фельетон дар («Се мей дің театрын да», «Па на сыз 
ке ме лер, ұқып сыз тө ре лер» т.б.) да ту ды. «Да ри ға, сол қыз», «Өзім ту ра лы» 
ән де рі ел ара сы на ке ңі нен та рал ды.
1941 жы лы май дан ға алы нып, со ғыс аяқ тал ған ша бас қа жау ын гер лер мен 
бір ге жау ға қар сы ер лік пен кү рес ке нін мы на шы ғар ма ла ры нан бі ле міз: «Ел ге 
хат» (бес бө лім нен тұ ра тын ұзақ тол ғау), «Ұлы кү тіс», «Үс тім де сұр ши не лім», 
«Под пол ков ник Әл пин ге», «Қа пан ға», «Сә бит ке», «Ға ли ға жау ап», «Қыз ғал-
дақ», «Сен фа шис сің, мен қа зақ пын». Ақын шы ғар ма шы лы ғы ның шы ңы, қа зақ 
поэ зия сы ның ал тын қо ры на қо сыл ған қас тер лі мұ ра сы – «Ақын өлі мі ту ра лы 
аңыз» поэма сы да со ғыс ке зін де туа ды. Поэма да ғы бас ты кей іп кер – ақын ның 
до сы Аб дол ла Жұ ма ға лиев. Осын дай аяу лы до сы ның өлі мі ақын ды қат ты те-
бі ре нт ке ні сөз сіз. Өмір мен өлім бет пе-бет кел ген қан май дан да, мил лион да ған 
адам ның тағ ды ры қыл кө пір де тұр ған шақ ты су рет теу де ақын ның те бі ре ні сі 
ора сан қу ат пен кө рін ген.
Қа­сым­–­мәң­гі­лік.­Хал­қы­бар­жер­де­Қа­сым­бар.­Оның­өлең­де­рі­әлі­талай­жү­рек­
тер­ді­жау­лап,­тү­лек­тер­ді­бау­лып­қа­нат­тан­ды­ра­ды.­На­ғыз­өлең,­на­ғыз­жыр­пе­ріш­те­
нің­үні­де­сек,­со­ның­бір­мы­са­лы­–­Қа­сым.­Уа­қыт­өт­кен­сай­ын­би­ік­теп­ас­қақ­тай­ды,­
құ­пия­сы­ры­одан­сай­ын­кө­рі­ніп­ай­қын­да­ла­ды.­Те­рең­ге­көз­сал­ған­ұр­пақ­тар­те­ле­гей­
те­ңіз­поэ­зия­құ­ді­ре­тін­аң­ға­рып­сүйі­не­рі­ақи­қат.­Оның­дау­ысы­бү­гін­гі­тәу­ел­сіз­дік­пен­
үн­де­сіп­тұр.­Бә­рін­алыс­тан­бол­жа­ға­ны,­дү­ние­ге­әлі­талай­Қа­сым­дар­дың­ке­ле­ті­нін­
әулие­лік­түй­сік­пен­біл­ге­ні­қан­дай­ке­ре­мет!­На­ғыз­ақын­ды­еш­нәр­се­тұ­са­май­ды,­тұн­
шық­ты­ра­да­ал­май­тыны­ақи­қат.
Қа­сым­поэма­сы­май­дан­нан­соқ­қан­жа­ңа­леп­си­яқ­ты...­Алыс­та­оты­рып,­со­ғыс­тың­
өзін­көр­ген­дей­бо­ла­сың.
Ға­бит­Мү­сі­ре­пов

жүктеу/скачать 3,65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: