Қ. Т. Сапаров г.ғ. д., С. Торайғыров ат

 
48 
Нивелир  –  өлшеу  жұмыстарында  өте  жиі  қолданылатын  аспап. 
Нивелирдің негізгі құрылысы: 
– орнықтыру табаны; 
– нысаналау түтікшесі; 
– цилиндрлік деңгейлегіш. 
бөліктерінен тұрады. Нивелирмен жұмыстарды жүргізбес бұрын, 
оны алдын ала дөңгелек деңгейлегіш арқылы әзірлікке келтіреді.  
Өндірісте  нивелирдің  мынадай  түрлері  жасалып  шығарылды: 
Н -3, Н- 05, Н – 31, Н – 10, 2Н – 10Л, Н – 10К, Н – 10КЛ техникалық 
нивелирлер. 
 
2-сурет. Нивелирлеу
 
 
 
Нивелир орындалу тәсілдеріне қарай: 

 
геометриялық нивелир; 

 
тригонометриялық нивелир; 

 
барометрлік нивелир; 
Нивелирлеу процесі: 
Нивелирлеу мыналармен жүргізіледі: 
1) нивелирмен – топографиялық немесе геометриялық нивелирлеу; 
2) бұрыш  өлшеуіш  аспаппен  –  геодезиялық  немесе  тригоно-
метриялық нивелирлеу; 
3) барометрдің көмегімен – барометрлік нивелирлеу. 
 
11.1 Геометриялық нивелирлеу 
Жер  бетіндегі  нүктелердің  биіктік  айырмашылығын  (өзара 
биіктікті)  горизонтальдық  көздеу  арқылы  анықтайтын  тәсіл. 
Геометриялық нивелирлеу нивелир және рейканың (қаданың) көмегімен 
орындалады. Нивелирді орналастыруға байланысты.  
 

 
49 

жүктеу/скачать 5,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: