01 Метафора дегеніміз не? Оның қандай түрлері бар?
“Метафора табиғатында жұмбақтылық бар”
жүктеу/скачать 0,99 Mb.
|
лексикология СОЖ
- Бұл бет үшін навигация:
- «Жоқ әлде әбден тұл бола ма
“Метафора табиғатында жұмбақтылық бар”“Метафора табиғатында жұмбақтылық бар”АристотельСағи поэтикалық метафорадан хабарың бар ма? поэтикалық метафора туралы білгің келсе Б.Хасанов кітабын оқысаң түсінікті болады Поэтикалық метафора деп- бір қаламгер шығармашылығында өмір сүретін метафораларды айтсақ болады. Және поэтикалық метафораларды контекстік метафора деп айтсақ да болады. Мұндай метафоралар бір контекст ішінде барлық мағынаны ашып көрсете алады. Тілдік метафоралар. Тілдік метафора- бұл кәдімгі қолданыста жүрген дәстүрлі метафораларды жатқызсақ болады. Мысалы көктем көңіл, таусылған төзім деген секілді. Мұндай метафоралар сөз арасында тұрақты сөз айшығы секілді жұмсалады. Газет-журналдарда кеңінен қолданылатын , қара алтын-мұнай, сары алтынды-бидай деп түсінеміз, сол секілді бұл сөздер жалпыхалықтық сипат болады. Біз мұндай метафораларды тұрақты метафора деп атаймыз. Когнитивті метафораның түпкі негізінде тағы бір нәрсе жатады: ол – когнитивті модель. А.Б.Әмірбекова концептілік жүйе мен когнитивті модельдің тығыз байланысынан концептінің құрамдас бөліктері туындайды деп санайды.
Мен жаңалық аштым !!!
«Жоқ әлде әбден тұл бола ма,Тағы да сол таз әулекі, соқыр әнгі кезең кеп», - деп өз өлең жолдарында осы когнитивті метафралармен жағымсыз тұжырым жасап тұр . Метафоралар: тұл,таз әуелкі,соқыр әңкі.Қазақ әдебиетіндегі көрнекті тұлғалар шығармашылығындағы метафораларға тоқталсақ Дәстүрлі метафоралар әдетте тіл коллективті көпшілігіне жақсы таныс нәрселер мен құбылыстарды салыстыру арқылы пайда болады, сондықтан да олар сол тілде сөйлейтін бүкіл халыққа жалпылама белгі болады. Мысалы: Абайдың өлеңдеріндегі мына дәстүрлі метафораларды түсінбеушілер аз болар: «Көңілге жұбаныш Сен едің базарым Өмір сүрген кісіге Дәулет- қызық, бала-бал» Мұндағы ,баланы базарға балау, баланы балға салыстыру- дәстүрлі метафоралар. Абай өлеңіне қараған сәтте қазақ мақал-мәтелдеріндегі: «Балалы үй -базар, Баласыз үй-қу мазар»-,дейді. Бұл тіркестен сол бағанағы айтылған күнделікті өмірде қолданылатын метафораларды байқаймыз. жүктеу/скачать 0,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|