36.Жанжалдың функциялары мен салдары. Қақтығыстардың (жанжал) функциялары деструктивті және конструктивті болып бөлінеді.
Психологиядағы қақтығыстардың конструктивті функциялары: – әлеуметтік өзара әрекеттесу субъектілері арасындағы кернеуді жою;
– байланыс және коммуникативті-ақпараттық;
– әлеуметтік өзгерістерге ынталандыру;
– әлеуметтік тұрғыдан қажетті үйлесімділікті қалыптастыруға жәрдемдесу;
– қабылданған нормалар мен бұрынғы құндылықтарды қайта бағалау;
– белгілі бір құрылымдық бөлімшенің мүшелерінің адалдығын нығайтуға жәрдемдесу.
Психологиядағы жанжалдардың теріс функциялары: – қанағаттанбау, еңбек өнімділігінің төмендеуі
– байланыс жүйесін бұзу, келешекте ынтымақтастық деңгейін төмендету;
– өз қауымдастығына нұқсан келтірмейтін адалдық және басқа топтармен нәтижелі бәсекелестік;
– қарсылас тараптың жау болып көрінуі, бірінші тараптың мақсаттарын оң деп түсінуі және екінші тараптың ниеті – теріс;
– тараптар арасындағы қарама-қайшылықта өзара әрекеттесуді жою;
– қақтығыстың үдерісіне қатысатын тараптар арасындағы қарым-қатынас азайып, өзара қастықтастығын жоғарылату;
–қарсыласудағы жеңіс проблеманың шешілуінен гөрі маңыздырақ;
– қоғамның немесе жеке тұлғаның әлеуметтік тәжірибесінде проблемаларды шешудің зорлық-зомбылық әдістерінің қалыптасуы.
Салдары Негативті салдар 1.Жеке басқа деген жеккөрушіліктің пайда болуы
2.Көңіл-күйге теріс әсер
3.Қарым-қатынастың құлдырауы
4.Реніш
5.Зорлық
6.Шешімге келмеу
7.Жағымсыз тәжірибе
Позитивті салдары 1) жанжал әлеуметтік топта құрылым құруға бағытталған, ол пікірлестердің немесе жалпы топтың бірігуіне ықпал етеді;
2) жанжал жеке тұлға мен жеке тұлғаның дамуын ынталандырады, болашақта жанжалды жағдайдың алдын алу үшін пайдалы жаңа білім береді;
3) жанжал "кішіпейілділік" синдромын жояды, жеке тұлғаларды белсенділікке итермелейді;
4) жанжал ақпараттық функцияны орындайды (жанжал жағдайында қатысушылар көптеген жеке қасиеттер мен ерекшеліктерді ашады,сондықтан олар бір-бірін жақсы таниды);
5) жанжал тұлғааралық қарым-қатынасты жақсарта алады, қызмет сапасына, қатысушы тараптардың мінез-құлқына оң әсер етеді;
6) көзқарастар мен пікірлердің қақтығысы мінез-құлық стратегиясының, жанжалға қатысушылардың дүниетанымдық шекараларының кеңеюіне әкеледі.