1. Атмосфера туралы түсінік, оның құрамы
Судың маңызы. Су қорларының ластануы
жүктеу/скачать 310,08 Kb.
|
| 7. Судың маңызы. Су қорларының ластануы
Судың ластануы - судың физикалық, химиялық және бактериологиялық қасиеттерінің бейорганикалық заттардың (қатты, сұйық, газ тәрізді), органикалық, радиоактивті немесе, сайып келгенде, жылу әсерінен болатын теріс өзгерістері, олар су ресурстарын ауыз су мен шаруашылық мақсаттарда пайдалануды шектейді немесе кедергі келтіреді. Судың ластануы елеулі экологиялық проблема болып табылады және су ресурстарында ластаушы заттардың болуымен айқындалады. Экологиялық ғылым тұрғысынан ластаушы өсімдіктер немесе жануарлар сияқты тірі организмдерге қауіп төндіреді. Ластаушы заттар адам қызметінің нәтижесі болуы мүмкін, мысалы, өнеркәсіптің жанама өнімі немесе радиоактивті изотоптар, жауын-шашын немесе жануарлардың қалдықтары сияқты табиғи түрде пайда болуы мүмкін. Ластану ұғымы қаншалықты кең болғандықтан, ластанған сулар адамзаттың теріс әрекеті пайда болғанға дейін де болған деп болжауға болады. Алайда, ластанған сулардың саны халық санының, ауыл шаруашылығы қызметінің және өнеркәсіптің дамуының жылдам қарқынына байланысты артып келеді. Ластанған сулардың құрамы Судың ластануы негізінен химиялық заттардан, бактериялардан, сондай-ақ табиғи суларда көп мөлшерде кездесетін басқа микроорганизмдерден болады. Химиялық, органикалық және бейорганикалық (минералды) заттар ерітінділер, коллоидты ерітінділер және суспензиялар түрінде кездеседі. Ластаушы заттардың химиялық құрамы табиғи факторлармен, мысалы, топырақ пен тау жыныстарындағы заттардың ыдырауымен, су организмдерінің дамуы мен өлімімен, сондай-ақ антропогендік факторлармен анықталады.Жер үсті суларының антропогендік ластағыштарына пестицидтер, беттік-белсенді заттар, мұнай көмірсутектері, фенолдар, бифенил хлор туындылары және ауыр металдар жатады: қорғасын (Pb), мыс (Cu), хром (Cr), кадмий (Cd), сынап (Hg) және мырыш (Zn), сондай-ақ баяу ағатын немесе тоқтап тұрған суы бар жер үсті суларына өте қауіпті қыздырылған сулар (жылу ластануы). Барлық дерлік антропогендік су ластағыштары су ағзалары үшін улы болып табылады. Ластаушы заттардың көпшілігі ағынды сулармен бірге суға түседі. Суды ластаудың басқа көздері-су және жер үсті көлігі, пестицидтер мен тыңайтқыштарды пайдалану, коммуналдық және өндірістік қалдықтар. Су ресурстары эвтрофикация арқылы да ластанады. Табиғаттағы су циклі ормандардың жойылуына, ауыл шаруашылығының монокультурасына, дұрыс емес және шамадан тыс егіншілікке, урбанизацияға байланысты бұзылады. Адам суды барлық басқа тірі организмдерге қарағанда ластайды деп айта аламыз. Судың ластануының салдары бүкіл қоршаған ортаға теріс әсер етеді. Күн сайын адамның су ортасына келтіретін зияны тек жаһандық апатпен салыстырылады.Сондықтан гидросфераны ластауға болмайды, ал су ортасының ластану проблемасын шешу басты міндет болып табылады. Адам өміріндегі су Судың адам өміріндегі рөлі де маңызды. Және бұл оңай дәлелдеуге арналған бастауыш мысалында. Судан қанша адам тұратынын сұрау жеткілікті. Сандар таңқаларлық болады: әрқайсымыздың денемізде шамамен 70-80% су бар. Бұл барлық жерде: мидан бастап бұлшықет тініне дейін.Су мен адам бір-бірімен тығыз байланысты. Онсыз адамдар аман қалмас еді. 8. Табиғи судың кермектілігі Су кермектіліігі термині табиғи су кен орындарында бар еріген және ерімеген тұздардың санын білдіреді. Суы тым жұмсақ немесе тым қатты болуы мүмкін. Екі параметр де зиянды. Тұздардың жетіспеушілігі организмдегі су-сілтілік тепе-теңдікті бұзады, артық болу маңызды органдардың: жүректің, бүйректің, терінің, бауырдың бірнеше ауруларын тудырады. Тұздар артық болған кезде сұйық ащы-металл дәмі бар, бұлтты, әр түрлі түсті реңктері болады. Қатаң ауыз су нормасын сақтау тұтынушылар үшін өте маңызды. Тұздар улауы мүмкін, олар асқазан дымқылдап, тері қатпарларын сарқылу, басқа да ақаулар тудырады. Қатты тұздардың жоғары шоғырлануы тұрмыстық техниканың жұмысына кері әсерін тигізеді – қоспалар қатты тазалыққа төзімді, тасты әк шөгінділерін құрайды. Олардың салдарынан сумен жабдықтау жүйесінде, тұрмыстық/өнеркәсіптік аспаптарда, слесарлық, гидравликалық жабдықтарда шлактартүзіліп, ( тез істен шығады. жүктеу/скачать 310,08 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|