1 Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі



Pdf көрінісі
бет51/236
Дата25.09.2022
өлшемі6,3 Mb.
#40212
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   236
Байланысты:
1 - filosofiya keste t r nde (1)

 
 
 
 


149 
87 - кесте 
ОНТОЛОГИЯНЫҢ НЕГІЗГІ МӘСЕЛЕСІ
 
 
 
ОНТОЛОГИЯ 
БОЛМЫСТЫҢ ШЫҒУЫ МЕН ҰЗАҚТЫҒЫ (ШЕКАРАЛАРЫ) 
БОЛМЫСТЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫ (ТҮРЛЕРІ, ФОРМАЛАРЫ, 
ҚАТЫНАСТАРЫ) 
БОЛМЫСТЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ МЕН ДАМУЫ 
БОЛМЫС СУБСТАНЦИЯСЫ 
БОЛМЫСТЫҢ БАСТАПҚЫ (ФУНДАМЕНТАЛЬДІ) ЗАҢДАРЫ 
РУХ – ДЕГЕНІМІЗ НЕ? 
МАТЕРИЯ – ДЕГЕНІМІЗ НЕ? 
 
ӨМІР – ДЕГЕНІМІЗ НЕ? 
САНА ЖӘНЕ ОЙ – ДЕГЕНІМІЗ НЕ? 
БОЛМЫСТЫҢ МӘНІ НЕДЕ? 
ОНТОЛОГИЯ 
 


150 
88 - кесте 
 
БОЛМЫСТЫҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
БОЛМЫС 
 
 
 
Шынайы табиғи заттар мен
үрдістердің болмысы 
 
 
 
 
Қоғамның болмысы
саналы дүниелердің
бірлігі ретінде 
 
 
 
 
Саналы жанның ішкі дүниесіндегі-
субъективті психикалық шынайылық 
тұрғысындағы болмыс 
 
 
 
Электронды кибер-кеңістіктегі жасанды 
компьютерлік шынайылық 
тұрғысындағы болмыс 
 
 
 
 
ТАБИҒИ 
БОЛМЫС 
 
 
 

ӘЛЕУМЕТТІК 
БОЛМЫС 
 
 
 
 
 
РУХАНИ 
БОЛМЫС 
 
 
 
 
КОМПЬЮТЕРЛІК 
БОЛМЫС 
 
 
 
БОЛМЫС 
 
ТАБИҒИ 
БОЛМЫС 
 
 
 
 
 
ӘЛЕУМЕТТІК 
БОЛМЫС 
 
 
 
 
 
РУХАНИ 
БОЛМЫС 
 
 
 
 
 
 
КОМПЬЮТЕРЛІК 
БОЛМЫС 
 
 
 
 
Электронды кибер-кеңістіктегі 
жасанды компьютерлік шынайылық 
тұрғысындағы болмыс 
 
 
 
 
 
 
Саналы жанның ішкі дүниесіндегі-
субъективті психикалық шынайылық 
тұрғысындағы болмыс 
 
 
 
 
 
 
 
Қоғамның болмысы 
саналы дүниелердің 
бірлігі ретінде 
 
 
 
 
 
Шынайы табиғи заттар мен
үрдістердің болмысы 
 
 
 
 
 
 
 


151 
89 - кесте 
 
БОЛМЫСТЫ ТҮСІНУДІҢ ЕКІ ТҮРІ 
__________________________________________________ 
 
 
ӨЗГЕРМЕЛІ, 
ЖАНАМАЛЫ, 
ТҰРАҚТЫ 
ҚАЛЫПТАСУ 
(ГЕРАКЛИТ ШЕҢБЕРІ) 
БОЛМЫС 
 
 
 
 
ӨЗГЕРІССІЗ, 
ТҰТАС, 
ҚОЗҒАЛЫССЫЗ, 
ӨЗІНДІК БЕЙНЕЛІ 
(ПАРМЕНИД 
ШЕҢБЕРІ) 


152 
90 - кесте 
 
ТАБИҒИ БОЛМЫСТЫҢ БАСТЫ АТРИБУТТАРЫ 
__________________________________________________________________ 
 
 
 
 
 
 
СУБСТАНЦИЯ (СУБСТАНЦИАЛДЫҚ) 
ҚОЗҒАЛЫС 
ДАМУ 
ДЕТЕРМЕНИЗМ 
ЗАҢДЫЛЫҚ 
ҰЙЫМШЫЛДЫҚ 
ҚҰРЫЛЫМДЫҚ 
КӨПЖАҚТЫЛЫҚ 
БАЙЛАНЫС 
ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫЛЫҚ 
ӨМІР 
САНА 
ТАБИҒИ БОЛМЫСТЫҢ АТРИБУТТАРЫ 
 
 
 
 
 
 


153 
91 - кесте 
 
СУБСТАНЦИЯ ЖӨНІНДЕГІ ФИЛОСОФИЯЛЫҚ ТҮСІНІКТЕР 
 
 
 
Субстанция 
мәселелерін 
шешудің 
түрлері 
 
 
 
Әртүрлілік 
 
Суб
ста
нц. 
cа-
ны 
 
 
 
Субстанцияның 
АСТАРЫНДА 
НЕ ЖАТЫР? 
 
 
 
ӨКІЛДЕРІ 
 
 
 
 
 
 
 
СУБСТАН 
- ЦИЯЛЫ 
МОНИЗМ 
МАТЕРИА 
- ЛИСТІК 
МОНИЗМ 

 
 
МАТЕРИЯ 
Л.Фейербах,
Карл Маркс, 
Фридрих Энгельс, 
Чернышевский 
ИДЕАЛИС 
- ТІК 
МОНИЗМ 

 
ИДЕАЛДЫҚ 
БАСТАУЛАР 
(Құдай, Идея, 
Логос, Рух, Сана 
Ғарыштық сана) 
Аристотель, 
Платон, Шанкара, 
А.Августин, 
Фома Аквинский, 
Георг Гегель 
ПАНТЕИС 
- ТІК 
МОНИЗМ 

 
ҚҰДАЙ 
ТАБИҒАТТЫ 
ЖАРЫЛҚАУШЫ 
РЕТІНДЕ 
Н.Кузанский, 
Н.Коперник, 
Дж.Бруно, 
Б.Спиноза 
 
ДУАЛИЗМ 
СУБСТАН 
- ЦИЯ 

 
МАТЕРИЯ
(табиғат) және 
рух (сана) 
Капила, 
Патаджали, 
Вьяса, Р.Декарт 
 
ПЛЮРА 
- ЛИЗМ 
СУБСТАН 
- ЦИЯ 
 
Көп 
 
МОНАДТАР 
(элементтер- 
рухани бірліктер) 
В.Г.Лейбниц 
 


154 
92 - кесте 
 
МАТЕРИЯНЫҢ ҚОЗҒАЛЫСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ 
___________________________________________________ 
 
 
 
 
 
Қозғалыс 
 
 
ӘРТҮРЛІЛІК 
 
МЫСАЛДАР 
 
 
 
 
 
 
 
 
Қозғалыс- 
материяның 
өзгеруі 
және өзара 
қатысы 
 
МЕХАНИКАЛЫҚ 
ҚОЗҒАЛЫС 
 
 
ТЕГІСТІКТЕГІ 
ДӨҢГЕЛЕКТІҢ 
ҚОЗҒАЛУЫ 
 
ФИЗИКАЛЫҚ ҚОЗҒАЛЫС 
 
 
ЯДРОЛЫҚ РЕАКЦИЯ 
 
 
ХИМИЯЛЫҚ ҚОЗҒАЛЫС 
 
 
 
ҚЫШҚЫЛДАНУДЫҢ 
ХИМИЯЛЫҚ 
РЕАКЦИЯСЫ 
 
 
БИОЛОГИЯЛЫҚ 
ҚОЗҒАЛЫС 
 
 
КЛЕТКАЛАРДЫҢ 
БӨЛІНУІ 
 
ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ 
ҚОЗҒАЛЫС 
 
 
СЕЗІНУ НЕМЕСЕ 
ОЙЛАУ 
 
ӘЛЕУМЕТТІК ҚОЗҒАЛЫС 
 
 
ӘЛЕУМЕТТІК-САЯСИ 
РЕВОЛЮЦИЯ 
 
 
 
ҒАРЫШТЫҚ ҚОЗҒАЛЫС 
 
 
ӘЛЕМДЕГІ 
ГАЛАКТИКААРАЛЫҚ 
КЕҢІСТІКТІҢ КЕҢЕЮІ 
 
 
 
 
 


155 
93 - кесте 
 
ДАМУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ 
__________________________________________________________________ 
 
ДАМУ 
(күрделі жүйелі объектілердің бағыттық, сапалық
және т.б. өзгерістері) 
ӘР ТҮРЛІЛІКТЕР 
Өзгерістік үрдістері 
бағыттары бойынша 
Өзгерістік үрдістерінің 
сапасы мен жылдамдығы
бойынша 
 
 
ПРОГРЕСС 
 
РЕГРЕСС 
 
БІРЖАҚТЫ ДАМУ 
 
ЦИКЛДІК ДАМУ 
ЭВОЛЮЦИЯ-
ИНВОЛЮЦИЯ 
РЕВОЛЮЦИЯ 
ДАМУ 
(күрделі жүйелі объектілердің бағыттық, сапалық
және т.б. өзгерістері) 
 


156 
94 - кесте 
ДИАЛЕКТИКАНЫҢ БАСТЫ ЗАҢДАРЫ МЕН ИДЕЯЛАРЫ 
__________________________________________________________________ 
 
 
ИДЕЯЛАРЫ 
ЗАҢДАРЫ
 
ДАМУ КӨЗІ 
(СЕБЕПТЕРІ) 
 
Табиғаттағының 
барлығы 
өзгерістерге 
ұшырайды және 
даму үстінде болады 
 
Бірліктің және 
қарама-
қайшылықтардың 
заңдары 
 
Қарама-
қарсылықтардң 
өзара қайшылықты 
қозғалыстары 
 
Табиғаттағының 
барлығы полярлық 
және қайшылықта 
болады 
 
Саннан сапалық 
өзгеруге ауысудың 
заңы 
 
Табиғатта бір-
бірімен байланысты 
және бір-біріне 
ықпал ету заңы бар 
 
Мойындамау 
заңы 
ДАМУ КӨЗІ 
(СЕБЕПТЕРІ) 
 
ЗАҢДАРЫ
 
ИДЕЯЛАРЫ 
 
ДИАЛЕКТИКА 
(даму және қарама–қарсылықтар туралы философиялық ілім) 
 
 


157 
95 - кесте 
 
ДИАЛЕКТИКАНЫҢ КАТЕГОРИЯЛАРЫ 
___________________________________________________________ 
 
ДИАЛЕКТИКАНЫҢ КАТЕГОРИЯЛАРЫ
 
МӘН 
Сущность 
ҚҰБЫЛЫС 
Явление 
МАЗМҰН 
Содержание 
ПІШІН 
Форма 
СЕБЕП 
Причина 
САЛДАР 
Следствие 
ҚАЖЕТТІЛІК 
Необходимость 
КЕЗДЕЙСОҚТЫҚ 
Случайность 
МҮМКІНДІК 
Возможность 
ШЫНДЫҚ 
Действительность 
БӨЛІК 
Часть 
БҮТІН 
Целое 
ЖЕКЕ
 
Единичное 
ЕРЕКШЕ
 
Особенное 
ЖАЛПЫ 
Общее


158 
96 - кесте 
ДЕТЕРМЕНИЗМ, ОНЫҢ ҚАҒИДАЛАРЫ ЖӘНЕ ТҮРЛЕРІ 
_________________________________________________________________ 

 
 
 
 
 
 
 
ДЕТЕРМЕНИЗМ 
(философиялық тұжырымдама) 
 
СЕБЕПТІК 
 ҚАҒИДА 
ЗАҢДЫЛЫҚ
ҚАҒИДА 
ТЕОЛОГИЯЛЫҚ 
ДЕТЕРМЕНИЗМ 
МЕХАНИКАЛЫҚ 
ДЕТЕРМЕНИЗМ 
КАРМИКАЛЫҚ 
ДЕТЕРМЕНИЗМ 
СТАТИСТИКАЛЫҚ 
ДЕТЕРМЕНИЗМ 

ДЕТЕРМЕНИЗМНІҢ 
ФУНДАМЕНТАЛЬДІ 
ҚАҒИДАЛАРЫ 
 
 
 
ДЕТЕРМЕНИЗМ 
-НІҢ ТҮРЛЕРІ 


159 
97 - кесте 
 
ГЕОРГ ГЕГЕЛЬДІҢ ДИАЛЕКТИКАСЫНА СӘЙКЕС 
БОЛМЫСТЫҢ ОНТОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫ 
____________________________________________________ 
 
 
 
 
ӨЗ–ӨЗІНДІК АБСОЛЮТТІК 
ИДЕЯ 
( ӘЛЕМДІК ОЙ=ҚҰДАЙ ) 
 
Абсолюттік идеяның
дамуындағы 
ЛОГИКАЛЫҚ ДЕҢГЕЙ 
 
ТАБИҒАТ АБСОЛЮТТІК
ИДЕЯНЫҢ 
БОЛМЫСТАН ТЫС РЕТІНДЕ 
 
 
Абсолюттік идеяның
дамуындағы 
ТАБИҒИ ДЕҢГЕЙ 
 
АДАМЗАТТЫҚ РУХ
АБСОЛЮТТІК 
ИДЕЯНЫҢ КӨТЕРІЛУІ
РЕТІНДЕ 
 
Абсолюттік идеяның
дамуындағы 
АДАМИ ДЕҢГЕЙ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


160 
98 - кесте 
 
САНАНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫНЫҢ БАСТЫ 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   236




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет