39. Қарым-қатынастағы дамыту категориясын анықтаңыз Жеке адамдар арасындағы қарым-қатынас тиімділігін арттыру үшін мынадай жайттар ұсынылады:
- мұқият тыңдай білуге дағдылану;
- өз идеяңды айтпас бұрын айқындап алу;
- потенциалдық семантикалық проблемаларды қабылдй білу;
- өзіңнің дене тұрысыңа, қимылыңа, дауыс ырғағыңа зер салу;
- эмпатияға және ашық жарқын әңгімеге көңіл бөлу. Эмпатия - бұл басқа адамның сезіміне көңіл аудару, әрі өзара пікірлескенде, хабар алмасқанда қолдау, көңілді әңгімелесу; - кері байланыс орнатуға тырысу.
Адамдар арасындағы тиімді коммуникацияны жүзеге асыру үшін қарым-қатынастың белгілі бір бірқатар ережелері әзірленді. Психологтар әдетте ережелердің бұл жиынтығын тиімді коммуникация техниктері деп атайды
1-ереже Әріптеспен оның тілінде сөйлесіңіз-содан кейін сіз бір-бірін түсінесіз.
2-ереже. Сұхбаттасушыға құрметпен қарайтыныңызды атап өтуге тырысыңыз.
3-ереже. Әңгімелесушіңізбен ортақ нәрсе бар екенін атап өтуге тырысыңыз – бұл сіздің қарым-қатынасыңызды жылы және сенімді етеді.
4-ереже. Сұхбаттасушының мәселелеріне қызығушылық танытыңыз.
5-ереже. Әңгімелесушіге сөгіс беріңіз.
6-ереже. " Эмоциялық жағдайды вербализациялау " техникасын пайдаланыңыз - сіз сезінетін нәрсені және сіздің әңгімелесушіңіздің сезінетін нәрсені дауыстап айтыңыз.
7-ереже. Қалыптасқан жағдайдан нақты шығуды ұсыныңыз.
8-ереже. Сұхбаттасушымен " тең " позициясын алуға тырысыңыз.
9-ереже. Тыңдау техникасын пайдаланыңыз.
10-ереже. Ережеге сәйкес әрекет етіңіз
Жүріс-тұрыс қателерін болдырмау үшін кеңестерді тыңдаңыз : Асығыс қорытындылар жасамаңыз. Дауда өзіңді " ұстап " бермеңіз. Тым көп сұрақтар қоймаңыз. Сұхбаттасушыға ешқашан : "Мен сіздің сезімдеріңізді жақсы түсінемін"деп айтпаңыз.
Тыныштық Күшін пайдаланыңыз. Тыныштық-адамдар әдетте пайдалануды ұмытатын күшті қару. Жиі ол жүздеген сөзден артық айта алады.Тыныштықтың көмегімен сұхбаттасушының ашуын өтеуге, таңқалуға, тіпті күлімсіреуге болады. Сондай — ақ тыныштықтың бір түрі бар. Оны да қолдануға болады. Мысалы, әңгімелесуші бірдеңе айтпай тұрғаның сезінесіз. Шағын үзіліс алып, сіз оған бұл туралы ойлауға мүмкіндік бересіз. Сондықтан ол шындықты айтады.
