Генотип. Фенотип.
1909 жылы Дат биологы және генетигі Вильгельм Иогансен генотип пен фенотип ұғымдарын енгізді. Осы терминдерді білместен генетиканы зерттеу мүмкін емес.
Генотип - белгілі бір ағзаға тән Гендер жиынтығы. Гендер ата-анадан мұра болып, жеке генотипті қалыптастыру арқылы бір-біріне әсер етеді.
Фенотип-онтогенез (жеке даму) процесінде алынған дененің сыртқы және ішкі белгілерінің, қасиеттерінің, ерекшеліктерінің жиынтығы.
Фенотип тұқым қуаламайды, тек барлық жинақталған мутациялары бар генотип мұра болады.
6-билет.
Жасушаның компоненттері.
Барлық жасушалардың негізгі компоненті-су (70%). Қалғаны-макромолекулалар (ақуыздар, нуклеин қышқылдары, полисахаридтер), ұсақ органикалық молекулалар және бейорганикалық иондар. Макромолекулалардың ең көп кездесетіні-бұл жасушаның құрғақ салмағының 55% құрайтын ақуыздар.
Сперматогенез.
Сперматогенез (грек, sperma — шәует, genesis — шығу тек) — еркек жануарлардың жыныс безінде жүреді. Бұл процесс кезегімен өтетін төрт кезеңнен: көбею, өсу, жетілу және қалыптасу кезеңдерінен тұрады.[1]
Сперматогенездің көбею кезеңіңце гаметобласттардан жетілген жас жыныс жасушалары — сперматогониялар еннің ирек тұқымдық өзекшелері қабырғаларында, өздерін қоршаған тіректік торшалардан (сустентоциттерден) тиісті қоректік заттарды қабылдап, митоз арқылы бөлініп үздіксіз көбейеді.
Олар дөңгелекше келген ұсақ ядролы шағын жасушалар. Сперматогония ядросында хроматинге бай хромосомалардың дигогоидты (2п) жиынтығы болады. Сперматогенездің өсу кезеңінде сперматогониялар өсіп, терфазаның S кезеңіндегі қорлану процесіне сәйкес ДНК, мен протеиндердің мөлшері екі есе көбейіп, олар көлемі жағынан ұлғаяды. Сперматогониялардың біріншілік сперматоциттерге айналуы кезінде, олардың ядроларындағы хромосомалар мейоздың ең ұзак бірінші кезеңі — профазадағы лептотен, зиготен, пахитен және диплотен сатылардан өтіп, олардың құрылысында күрделі кұрылымдық өзгерістер жүреді.
Достарыңызбен бөлісу: |
