Рудементтік-ата тегінен қалған қалдық белгілерін атайды.Қазіргі таңда тегінің бірлігін дәлелдеу үшін даму барысында кейбір дене бөліктері жойылып кету сатысында тұрған рудементтер маңызы зор.Мысалы,аяқсыз кесірткенің иық белдеуін,киттің артқы аяқтары мен жамбас сүйектерін айтуға болады.Жалпы рудементарлық белгілер мен мүшелерге-құйымшақ,соқыршек,құлақ айналасындағы бұлшықеттер,терідегі түктер жатады.Олар бізде аналогиялық мүшелер деп аталады-құрылысы мен шығу тегі басқа мүшелер
Атавизм-арғы ата-тектің белгілеріннің қайталануын атайды,яғни ататегінде бар белгілердің ұрпағында қайталануы,мысалы,кейде адамда көп емшектің,құйрықтың болуы жатады.Жалпы атавизмдік белгілер мен мүшелерге-денесін қалың түк басқан баланың дүниеге келуі де
жатады.Олар бізде гомологиялық мүшелер деп аталады-ұүрылыс мен шығу тегі бір-бірәне сәйкес келетін мүшелер.
13-билет. Бейорганикалық заттар (су, тұздар).
жалпы заттар бізде органикалық және бейорганикалық болып бөлінеді.
Органикалық зат — міндетті құрамбөлігі көміртегі болып табылатын күрделі заттар. Органикалық заттарға нәруыздар, көмірсулар, липидтер және нуклеин қышқылдары жатады.
Бейорганикалық заттар- хим. элементтердің өзара және бір-бірімен байланысуынан шығатын заттар. металдар, бейметалдар, газдар, су,ас тұзы,сода жатады.
СУ-Тіршіліктің негізі болып табылатын су молекуласы жасушаның негізгі бөлігін құрайды. Жер бетіндегі тірі организмдердің пайда болуы,тіршілік етуі және өсіп-өнуі сумен тығыз байланысты. Жасушаның 80%-ы судан тұрады. Су ерітінділерінде барлық тіршілікке қажетті процестер жүреді.Су жер бетіндегі кеңінен таралған бейорганикалық қосылыс.Судың ерекше қасиеті-оның сутек және оттек атомдарынының қосылыстарынан тұруы,Химиялық заңдылығы бойынша су газ тәрізді күйде болуы бірақ ол- сұйық.
Біз өзіміздің күнделікті өмірімізді осы сумен тығыз байланыстырамыз.Себебі,біздің таңертен жуынуымыздан бастап,кешкі жатарға дейін біз суды өте көп қолданамыз:сумен жуынамыз,ішеміз,үй тазалығынада пайдалнамыз,киім жуу,тамақ жасау секілді қарапайым үй тіршілігінде көптеп қолданамыз.
Тұздар- Сумен бірге тұздар да жасушаның бейорганикалық заттарына жатады. Жасушаның тіршілік процестері үшін тұздардың құрамына енетін кальций, натрий, калий, магний, және фосфат иондарының маңызы зор. Жасушаның қалыпты қызмет атқаруы және жасуша ішінде үнемі реакция жүруі үпгін де иондардың маңызы ерекше. Бейорганикалық заттар жасушада, тек еріген күйінде емес, сондай-ақ қатты заттар күйінде де кездеседі. Атап айтқанда, сүйек ұлпасының катты әрі беріктігі кальций фосфатының, ал былқылдақ денелілер бақалшықтарының беріктігі онда кальций карбонатының болуына байланысты. Кальций иондары биологиялық процестердін реттелуіне және канның ұюына да қатысады.