1 дәріс Дәріс тақырыбы: Негізгі түсініктемелер. Диэлектрикті материалдардағы физикалық процестер
жүктеу/скачать 1,33 Mb.
|
| Диэлектриктердің ылғалдылық қасиеттері. Электрқшауламалы материалдар үлкен немесе аз дәрежеде гигроскопиялық, яғни қоршаған ортадан өзіне ылғал сіңіруге қабілетті және ылғалөтімді, яғни өзі арқылы су буын өткізе алады.
Ауаның абсалютті ылғалдылығы ауа көлемінің (м3) бірлігінді тұратын су буының массасымен (m) бағаланады. Ауада судың үлкен көлемі бола алмайды, ол шық түрінде жауады. Ауаның қанығуы үшін қажет абсалютті ыоғалдылық, температураның өсуімен тез көтеріледі, яғни су буының қысымы да өседі. Ауаның пайыздық қатынаста өрнектелген қатынасты ылғалдылығы: (9) Су 103 – 104 Ом · м реттегі төменгі меншікті кедергісі бар күшті диполды диэлектрик болып табылады, сондықтан да оның қатты диэлектрик тесіктерінне түсуі олардың электрлі қасиеттерінің төмендеуіне алып келеді. Ылғалдылықтың әсері жоғары температура кезінде (30 – 400 С) және 98-100% жуық, φ жоғары мәндері кезінде ерекше байқалады. Диэлектрикте көлемді ашық тесіктердің немесе тығыз емес структурасы кезінде ылғал материалдың ішіне де түседі. Арнайы ылғалды және қоршаған ортаның температурасы жағдайына қойылған электроқшауламалы материал үлгісі, шектелмеген уақыт өткеннен кейін ылғалдылықтың тепетеңдік жағдайына жетеді. Электроқшауламалы материалдардың ылғалдылығын анықтау берілген материалдың электрлі қасиеттерін сынауды жүргізу шарттарын нақтылау үшін өте маңызды. Текстилді және сол сияқты материалдарға қалыпты жағдайлардағы ауада оның табуы кезінде материалдың тепетеңдік ылғалдылығына сәйкес келетін кондициялық ылғалдылық тағайындалады; сонымен, кабельді қағаз үшін кондициялық ылғалдылық 8 % тең болып қолданылады. Материал ішіндегі ылғал кіретін капилярлы арақашықтық өлшемдері үлкен роль атқарады. Күшті тесік материалдар, соның ішінде түкті материалдар тығыз құрылымды материалдарға қарағанда едәуір гигроскопиялық болады. Гигроскопиялықтан басқа, электроқшаулама материалдарының ылғалөтімділігі үлкен тәжірибелік мәнге ие, яғни өзі арқылы су буын өткізі қабілеті. Бұл сипаттама қаптап қорғау үшін қолданылатын материалдар сапасын бағалау үшін маңызды (кабелдер шлангтері, конденсаторлардың престеу материалдары, компаундты құймалар, детальдардың лакты қабы). Диэлектриктердің механикалық қасиеттері. Электроқшауламалы материалдарының детальдары механикалық жүктеме әсерінде болатындықтан, осы материалдардың механикалық беріктілігінің үлкен мәні бар және олардың механикалық кернеуден деформацияланбайтын қабілеттілігінің үлкен мәні бар. Үзілуге, сығылуға және иілуге беріктілік. Статикалық механикалық жүктемелердің қарапайым түрлері – созатын, қысатын және иілетін – материалдар кедергісі курсынан белгілі элементті заңдылықтар негізінде оқылады. Анизотропты құрылысты (қабатты, түкті және тағы басқа) электроқшаулама материалдары үшін механикалық беріктілік мәні жүктемені беру бағытынан өте тәуелді. Бірқатар диэлектриктер үшін (шыны, керамикалық материалдар, көптеген пластмассалар және тағы басқалар) беріктілік шектігі сығылған кезде, үзілу және иілу кезіне қарағанда едәуір үлкен. Бұзылу кезінде беріктілік және қатынасты деформация шектігін анықтау материалдың механикалық беріктілігі және олардың жүктеме әсерімен (материалдардың пластикалық қасиеттері жайлы) деформациялану қабілеті жайлы қандай да бір ақпарат алуға болады. Сонымен, кейбір материалдар үшін (термопластика ерекшеліктерінде) салыстырмалы аз жүктеменің ұзақ әсері кезінде байқалатын деформация беру қабілеті тән. Бұлматериалдың пластикалық, немесе суық ағымы. Пластикалық ағым өте қажет емес, егер зат эксплуатациялау кезінде ұзақ уақыт бойы формасы мен өлшемін сақтау керек болса. Бір қатар жағдайларда электроқшауламалы материалдарының морттығы, қаттылығы және басқа механикалық сипаттамаларының үлкен тәжиірбелік мәні бар. Морттық. Көптеген материалдар морт, яғни статикалық жүктемеге қатынасы бойынша салыстырмалы жоғары беріктілікке ие бола отырып, сол уақытта динамикалық күштеумен жеңіл бұзылады. Бір қатар жағдайларда электроқшауламалы материалдарды бұзылусыз ұзақ уақытты дірілге төзу қабілетін тексереді, яғни арнайы жиілікті және амплитудалы қайталанатын тербелістер. Мұндай тексерулер көбнесе дайын дайын заттарда орындалады, олар осы мақсатта сәйкес келетін жетек механизімімен берілген режим бойынша дірілге берілетін платформаға қатайтылады. жүктеу/скачать 1,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|