1 дəріс. Əлеуметтануға кіріспе Жоспар: Əлеуметтануға кіріспе.Əлеуметтанулық қиял

Соңғы жылдары «денені ерекше түрлендіру» айрықша сұранысқа ие болып жатыр. Бүлардың арасында «бүкіл денеге салынатын тату-сурет- тер, ірі пирсингтер, теріге ыстық метал- мен басылған белгілер, үстараның не пышақтың көмегімен соғылған сәндік тыртықтар бар. Сонымен қатар бүл суреттерді бетке, мойынға, сондай-ақ дененің көрінетін басқа да бөліктеріне салғызады.

Әйелдің мойнындағы нәзік көбелек- тің, ер адамның білегіндегі айдаһардың тату-суреті көп сөкеттік тудырмайтын қалыпты көрінюке айналған Алайда денені шектен шыға безендіру эдістері девианттылық деп есептеледі Америка- лықтардың көбі мүндай түрлендіруді тек жағымсыз ғана емес, тіпті жиіркенішті деп санайды. Батыс мәдениетінде дене- дегі сүйықтықтар лас болып саналады жәнетеріні тесіп, қанның не іріңніңсыртқа шығуына мүмкіндік беретін кез келген (медициналық емес) әрекет айыпталады (Pitts-Taylor, 2003). Қоғам әсіресе әйел- дің денесін түрлендіруге қарсы. Өйткені біздің мәдени нормаларымызда әйелдіңтегіс денесі сүлулықтың белгісі болып та- нылған.

Сонда адамдар неге денелерін бүлайша өэгертеді? Бүл дәстүр әсіресе «замауни примитивтер», скейтерлер мен скинхэдтер сияқты субмәдениеттерде жиі кездеседі (Atkinson 2003; Pitts 2003).

Осы субмәдениеттердің аясында де­ нет түрлендіру тартымдылықтың және топқа мүше болудың нышаны саналады. «Заманауи примитивтер» тобыныц бір мүшесі бұл туралы: «Бүл - мақтаныштың, ешкім тартып ала алмас ересектіктің бел- гісі. Татуды сол үшін жақсы көремін. Өзімді осы тайпаның, осы үйірдің өкілі ретінде сезінемін», - деген пікір білдірген (Atkinson & Young, 2001.129-30).

Кейбір адамдар науқастаныгі, химио- терапиядан өтіп, операция жасатқан соң өзін қайга қолға алып, рухын катеру үшін денесін түрлендірудің ауыр процедурасын басынан өткізеді. Мәселен, бір жас әйел зорлыққа үшырағаннан кейін тату-сурет салдырғаны денесін қайта «қалпына кел- тіруге» көмектескенін айтады: «Татуиров­ ка салып жатқанда унемі айқайлаумен болдым Бойымдағы үрей мен жек көру, қасіреттіц бэрі сыртқа шықты. Тәнімді инемен піскілеген сайын сол зорлықтыц дертінен айыққандай болдым. Біреумен каншама үзақ сөйлессем де денемді осы- лайша өзіме қайтаруыма мүмкіндік бере алмас еді. Сол күнді екінші туған күнім және қайта өмір сүруді бастаған күнім деп есептеймін»(Atkinson&Young,2001 129-30).

Сондай-ақ адамдар денені түрлен- діру әдісін саяси мәлімдеменің бір түрі ретінде пайдалана алады. Мәселен, «заманауи примитивтер» полинезия- лық және маорилік татуларды қолдану арқылы қазіргі заман мәдениетін қа- былдамайтынын. өэдерінің бастапқы, табиғи өмір сүру қалпын устанатынын дәлелдегісі келеді.