/
0 ,
r/l )
қатынастар және тағы төрт өлшемсіз сандар:
0
0
Re
ρlυ lυ η ν =
=
; (13.5.8)
2
0
Fr
υ gl =
; (13.5.9)
0
M
υ c =
; (13.5.10)
0
Sh
υ l
=
(13.5.11)
жатады. Өлшемдіктер ережесіне сәйкес бұлардың біреуі қалғандарының функциясы
болады, мысалы:
0
, Re, Fr, M,Sh
υ l
=
υ r f ,
немесе
0
, Re, Fr, M,Sh .
υ l
=
r υ f (13.5.12)
Қарастырылып отырған екі ағыс үшін айтылған алты өлшемсіз комбинацияларының
бесеуі бірдей болса, алтыншылары да тең болады. Бұл – ағындар ұқсастығының жалпы
заңы, ал
осы заңға бағынатын ағыстар механикалық немесе гидродинамикалық ұқсас деп саналады. Жоғарыдағы (13.5.8) формуламен өрнектелген шама
Рейнольдс саны ,
(13.5.9) –
Фруд саны , (13.5.10) –
Мах саны , (13.5.11) –
Струхал саны деп аталады.
Құрылымына қарағанда Рейнольдс саны сұйық ағыны кинетикалық энергиясының
сол энергияның тұтқырлық күштерінің сипаттаушы ұзындық бойында істеген
жұмысына байланысты жоғалған бөлігіне қатынасымен өрнектеліп отыр. Шынында,
сұйықтың кинетикалық энергиясы
E к
=
2
0
l 3
/ 2; тұтқырлық күшін (13.4.3) қатыстан
табамыз:
h
0
l . Бұл күштің сипаттаушы
l ұзындыққа көбейтіндісі тұтқырлық
күштерінің жұмысын бағалауға мүмкіндік береді:
2
0
~
.
A ηυ l Бұдан
0
~
,
к E ρυ l A η (13.5.13)
ал бұның өзі, (13.5.8)-ға қарағанда, Рейнольдс саны. Демек, Рейнольдс саны ағыс кезінде
инерция мен сұйық тұтқырлығының салыстырмалы ролін анықтайды. Яғни Рейнольдс
санының үлкен мәндерінде инерция, кіші мәндерінде тұтқырлық негізгі роль атқарады.