№1 дəрісбаян тақырыбы: Психология пəні, оның міндеттері мен əдістері


§ 4. Тұлға теориясындағы гуманистік бағыт



Pdf көрінісі
бет34/120
Дата01.02.2023
өлшемі10,08 Mb.
#64288
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   120
Байланысты:
Снимок экрана 2022—11—28 в 17.15.15

§ 4. Тұлға теориясындағы гуманистік бағыт
Тұлға 
теориясындағы 
гуманистік 
бағыт 
бойынша 
екіге 
бағытталған.
Біріншісі:ңклиникалықң американ психологы К.Роджерс көзқарасымен, екіншісі:
ңмотивациялықң өкілі Маслоу. Осы екі бағыттың арасындағы кейбір айырмашылыққа
қарамастан оларды көптеген ортақтақтар біріктіреді.
Гуманистік бағыт бойынша адам өзінің табиғатында жақсы жəне өзін-өзі жетілдіруге
ұмтылады. Адамның туа берілген табиғаты онша тұрақты дамуға творчествоға, өзін-өзі
жетілдіруге, өзін-өзі жүзеге асыруға ұмтылады.
Маслоу теориясының негізгі тезистерінің бірі- ол индивидтің тұтастығы.
1. Бұл бағыт бойынша əр адамды уникалды ұйымдасқан тұтас жүйе ретінде қарастыру
қажет. Уникалды –ешқашан қайталанып келмейтін деген сөз.
2. Адамның ішкі табиғатында позитивті өсу мен өзін-өзі жетілдіру потенциялы бар.
3. Творчестволық потенциал адамның неғұрлым универсалды сипаты,барлық адамға тəн.
Маслоу психология ғылымының неғұрлым универсалды негізі ретінде психикалық ешқандай
ауытқуы жоқ, өзін-өзі өзектендіру адамды зерттеу керек дейді.Маслоу болжамы бойынша
орташа адам өз қажеттіліктерін мынадай ретке қанағаттандырады.
Иерархия- бір-біріне бағынышты белгісі байынша бір ретке орналастыру. Қажеттіліктердің
осы барлық дəрежеде меңгерген адам, толық өзін-өзі жетілдірген болып саналды.
Иерархиядағы қажеттіліктерінің кезектесуі адам мотивациясы ұйымдасқанның негізгі


принципі болып табылады. Дəл осындай иерархия кейбір адамда сақталуы мүмкін.
1. Физиологиялық қажеттілік: тамаққа, ауаға физиологиялық белсенділікке, сенсорлық
стимуляцияғ деген қажетіліктер.
2. Қорғанысқа деген қажеттілік: қорғанысқа, тұрақтылыққа, белгілі бір дəрежеде тəртіп
пен реттілікке белгілі бір жүйенің, заңның болуына деген қажеттіліктер.
3.Қарым-қатынас қажеттілік: белгілі бір əлеуметтік топқа жату, қарым-қатынас, достық,
махаббат деген қажеттілік. Достыққа, махаббатқа деген қажеттілікті екі топқа бөлінеді.
4.Өзін-өзі сыйлау қажеттілік- өзін-өзі сыйлау, басқалардың өзін сыйлауын қажетсіну.Бұған
кіретін жетістік, сенімділік,біліктілік, тəуелсіздік, еркіндік, түсініктер, өзін-өзі сыйлаудың
қалыптары.
5.Өзін-өзі өзектерндіру деңгейіндегі қажеттіліктер, метақажеттіліктер деп аталады.
Метақажеттілікті сипаттайтын негізгі түсініктер.: тұрақтылық, тұрақты даму, бейсаналы
жетілу, қарапайымдыолық, эстетикалық, сезімдердің болуы.
Маслоу өзін-өзі өзектендіруші тұлғаға тəн мынадай сипаттарды көрсетеді.
Реалдылықты неғұрлым эффективті қабылдау. Адамның өзін-өзі басқаларды жалпы
табиғаты солай, сол күйінде қабылдауы.Тəуелсіздік белгілі бір дəрежеде іс-əрекетті
пікірлердің тəуелсіз болуы.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   120




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет