131. Ғылым қызметтің нақты формасы ретінде. Ғылымның генезисі. Ғылым белгілі бір қызмет түрі ретінде табиғат, қоғам және адам туралы жаңа білім алуға бағытталған, жүйелі және объективті қызмет болып табылады. Ол келесі белгілермен сипатталады:
Фокус - ғылым жаңа білім алу, құбылыстарды түсіндіру, жаңа технологияларды дамыту сияқты белгілі бір мақсаттарға жетуге бағытталған.
Жүйелілік - ғылым ұғымдардың, әдістер мен принциптердің белгілі бір жүйесіне сүйенеді.
Объективтілік - ғылым зерттеушінің субъективті идеяларына қарамастан шынайы білім алуға ұмтылады.
Ғылым генезисі-ғылымның пайда болуы мен даму процесі. Оны келесі кезеңдерге бөлуге болады:
Ғылымға дейінгі кезең - бұл кезеңде ғылыми танымның алғашқы элементтері пайда болады. Олар мифологияда, дінде, философияда көрінеді.
Ғылымның пайда болу кезеңі - бұл кезеңде математика, астрономия, медицина сияқты алғашқы ғылыми пәндер пайда болады.
Ғылымның даму кезеңі - осы кезеңде ғылым қоғамдық сананың тәуелсіз формасына айналады. Ол белсенді дамып келеді, жаңа ғылыми пәндер, әдістер мен теориялар пайда болады.
Қазіргі кезең - бұл кезеңде ғылым күрделене түседі және сараланады. Ол қоғам мен мәдениеттің дамуында маңызды рөл атқарады.
Ғылымның пайда болуы мен дамуына ықпал еткен негізгі факторлар:
Өндіргіш күштердің дамуы - өндірістің дамуы табиғат, қоғам және адам туралы жаңа білім алуды талап етті.
Мәдениеттің даму - философияның, математиканың және басқа ғылымдардың дамуы ғылыми дүниетанымның қалыптасуына ықпал етті.
Әлеуметтік-экономикалық жағдайлар - қоғам мен мемлекеттің дамуы ғылымның дамуына жағдай жасады.
Осылайша, ғылым белгілі бір қызмет түрі ретінде қоғам мен мәдениеттің дамуына үлкен әсер ететін күрделі және динамикалық процесті білдіреді.