Философия мен ғылымның өзара байланысы

Ал философияда жалпы процесс, бақылау мәліметтерін зерттеуге және сол арқылы ой қорытуға көбірек бағытталған. Философияда адамдар байқаған нәрселеріне сүйене отырып дәлелдер келтіре алады. Бұл бүкіл дүниежүзілік жүйенің дамуына әкелетін аргументтерге түсініктеме беру арқылы көрініс табады. Философия белгілі бір заттың мағынасын іздеу мен түсінуге негізделеді. Мысалы, біреу адам уақыттың қанша болғандығын сұрайтын болса, көптеген жауаптар болуы мүмкін.

Жоғарыда айтылғандардан басқа, ғылым философиясы Карл Поппердің көзқарасы бойынша ғылым және жалған ғылым тұрғысынан да талқыланады. Карл Поппер - Лондон университетінің логика және ғылыми әдістер кафедрасының профессоры. Ол теорияны эксперименталды түрде тексеруге болатын қағидасы болса, оны ғылыми деп жіктеуге болады деген пікір айтты. Поппер ғылымды псевдологиядан қалай ажыратуға болатынын анықтады. Маңызды айырмашылық, қай тәсіл білім туралы тұжырымдардың ең жақсы логикалық негіздемесін беретіндігінде. Ғылыми тұжырымдар жалған, ал жалған ғылыми тұжырымдар жоқ.

Ғылым бұрмалауды іздейді. Егер бірдеңе болған болса, гипотеза мен дәлел бар, ол ғылым деп саналады. Егер принципі жоқ және эксперименттермен дәлелденбейтін ғылыми көзқарастар болса, мұны жалған ғылым деп атайды. Псевдология тек растауды іздейді.

Көптеген философтар мен ғалымдар ғылым философиясын зерттеуге қатысады.Олардың арасында Аристотель мен Карл Поппер де бар. Аристотель өзі үшін физика, астрономия, биология, гносеология және математика сияқты тақырыптарды ашты. Карл Поппер теріске шығарушылық ғылыми теориялардың айрықша белгісі және ол ғалымдардың қолдануы үшін дұрыс әдістеме болады дегеп санаған. Ол барлық ғалымдар теорияны жоққа шығаруға мүмкіндік іздеуі керек деп тұжырымдады.

Поппер мен Аристотельден басқа Фрэнсис Бэкон ғылыми әдісті де насихаттайды, онда ғалымдар өздерінің бақылаулары мен тәжірибелерінен табиғаттағы заңдылықтар туралы индуктивті тұжырымдар жасау үшін көптеген фактілерді жинайды. Сонымен бірге, Пол Фейерабенд ғылыми әдіс жоқ деп тұжырымдады. Ол рационалды қағидаларға қарамастан, ғалымдар жаңа идеяларды ұсыну үшін және басқалардың оларды қабылдауына ықпал ету үшін бәрін жасайды деп айтты.

Қорыта келгенде, ғылым мен философияның бір-бірімен байланысты екендігін көруге болады. Философиясыз ғылымды жетілдіру мүмкін емес. Ғалымдар өз тәжірибелерінен алған мәліметтерді бақылайтын болса, философтар оларды және олардың көмегімен ақыл-ойды зерттейді. Ғылым әлемдік технологиялардың дамуына ықпал етеді, ал философия әлемдік жүйені дамытады.