1. Химиялық технологияның негізгі ұғымдары мен анықтамаларын сипаттап, мысалдар келтіріңіз. Технология, химиялық технология, шикізат, реагент, мақсатты өнім, жанама өнімдер, қосымша материалдар, қалдықтар. Технология


Химиялық шикізатты тиімді пайдаланудың негізгі бағыттарына мыналар жатады



Pdf көрінісі
бет15/63
Дата09.03.2023
өлшемі1,56 Mb.
#72650
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   63
Химиялық шикізатты тиімді пайдаланудың негізгі бағыттарына мыналар жатады: 
- арзанырақ шикізатты пайдалану (мүмкіндігінше жергілікті шикізатты); 
- екінші материалдық қорларды пайдалану (қалдыкдар, жанама өнімдер жэне т.б.); 
- концентрациясы төменірек шикізатты пайдалану; 
- шикізатты кешенді түрде пайдалану, яғни шикізат қүрамындағы барлық қүнды компоненттерді ең жоғарғы 
дəрежеде бөліп алу жэне оларды пайдалану; 
- тағамдық шикізатты тағам еместікке ауыстыру; 
-төменгі РПИ(«резервтердің пайдалану индексі» ) көрсеткіші бар шикізаттардан жасалған альтернативті 
материалдарды қолдану; 
- шикізаттың рециркуляциясы, яғни бұйымдарды пайдалану мерзімі өткеннен соң, істен шыққан немесе 
моральдық ескіруге үшыраганнан кейін қайта өңдеу.
Шикізатты кешенді пайдалану қазіргі химиялық технологияның маңызды міндеттерінің бірін шешуге жол 
ашады, шикізатты жəне өндіріс қалдықтарын толықтай пайдалануға жақындатады. Бұл шикізат қорын 
кеңейтуге, шығаратын өнім көлемін ұлғайтуға, шикізат пен энергия шығынын азайтуға жəне сондай-ақ 
қоршаған ортаны өндірістік қалдықтармен ластауды да азайтады.
Шикізатты кешенді пйдалану өндіріске жұмсалатын күрделі қаржы мөлшерін азайтады, өнімнің өзіндік 
құнын төмендетеді жəне өндірістің техника-экономикалық көрсеткіштерін жақсартады. ШКП-дың 
экономикалық тиімділігін былайша есептеуге болады: 


9. Шикізатты дайындау және байыту. Дайындау сатылары мен байыту процестерін көрсетіңіз. 
Шикізат – өндіріс өнімдерін өндіруге пайдаланатын табиғи заттар жəне жартылай өнімдер. 
Шикізатты дайындау - байыту процесінің бөлігі болып табылады. Технологиялық өндірістің негізгі 
кезеңінен бұрын, технологияның негізгі материалы шикізатты дайындау,өңдеу сатысы жүрелі. Шикізаттың 
дұрыс жəне толық өңделіп дайындалуы технологиялық процесстің өнімділігі мен сапасына тікелей əсер етеді. 
Шикізатты алдын ала өңдеу механикалық өңдеулер жатады: 
1) Іріктеу - минералдарды ортақ химиялық немесе физикалық қасиеттеріне байланысты бөлу. 
2) Шикізатты ұсақтау. Өндірісте кен кесектерінің белгілі өлшемдерін қажет етеді, сондықтан үлкен 
кесектерді ұсатады, не ұсақ бөлшектерді престеп немесе қосу арқылы кесектетеді. 
3) Кесектеуді өте ұсақ немесе шаң тəріздес шикізаттарды кесектеп , престеп жасаса-брикеттеу деп атайды. 
Егер шикізатты брикеттен үлкейтсе, агломерация деп атайды, алынған кесектерді агломерат дейді. 
4) Сусыздандыру - шикізаттан суды жоғалту процесі. 
5) Байыту -пайдалы шикізаттың концентрациясы артады. Шикізатты дайындау- байыту процесінің бөлігі 
болып табылады. 
Шикізаттың агрегаттық күйі негізінен оның тасымалдану жəне өңдеуге дайындау əдістерін анықтайды. Жер 
қыртысынан өндірілетін шикізат құрамында мақсатты компоненттен басқа пайдасыз (бос жыныс) жəне 
зияндыбөгде заттар болады. Көп жағдайда зиянды бөгде заттардың мөлшері жоғары болғандықтан, 
шикізатты байыту үдерісі жүргізіледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   63




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет