1. Химиялық технологияның негізгі ұғымдары мен анықтамаларын сипаттап, мысалдар келтіріңіз. Технология, химиялық технология, шикізат, реагент, мақсатты өнім, жанама өнімдер, қосымша материалдар, қалдықтар. Технология



Pdf көрінісі
бет51/63
Дата09.03.2023
өлшемі1,56 Mb.
#72650
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   63
Элементорганикалық жоғары молекулалық қосылыстарға құрамында көміртек-элемент (титан, қалайы, 
алюминий, бор, кремний жəне т.б.) химиялық байланысы бар қосылыстар жатады. Бұл топтың ішінде кең 
тарағаны кремнийорганикалық полимерлер – негізгі тізбекті бейорганикалық атомдар, ал бүйір тізбекті 
органикалық радикалдар құрайды. 
Жоғары молекулалық қосылыстар жылудың әсеріне қатысты термопластикалық және 
термореактивті деп бөлінеді. 
Термопластикалық полимерлерге көп рет балқытқанда жəне салқындатқанда өзінің балқымалылығын жəне 
ерігіштігін жоғалтпайтын қосылыстар жатады. Термореактивті полимерлерге қыздырғанда кеңістіктік, 
торлы құрылымдар түзетін жəне осы кезде балқитын немесе еритін қабілетін жоғалтатын қосылыстар болып 
табылады. 
Жоғары молекулалы қосылыстарды алудың негізгі әдістері: 
Поликонденсация деп қосымша заттар бөле жүретін төмен молекулалы қосылыстардан жоғары молекулалы 
қосылыстардың түзілу реакциясын айтады. Поликонденсация əдісі бойынша полимер алу үшін əр түрлі 
химиялық реакциялар қолданылады. Олар: этерификациялау, аминдеу, ароматикалық орынбасу жəне т.б. 
Поликонденсация екі функционалдық топтардың əрекеттесуінен жүреді. Поликонденсация реакциясын 
балқымада, ерітіндіде немесе екі фазаның бөліну шекарасында жүргізіледі. Барлық шығарылатын полимердің 
1/4 бөлігі поликонденсация əдісімен алынады.
Полимеризация деп төмен молекулалы заттардың (мономерлердің) қосылып, жоғары молекулалы 
қосылыстарды түзу реакциясын атайды. Реакция нəтижесінде қосалқы заттар бөлінбейді, ал алынған 
полимердің құрамы мономерге сəйкес келеді.Полимеризация процесі кезінде мономерлерде қос байланыстар 
үзіліп немесе циклдер ашылып, топтар арасында химиялық байланыстардың пайда болуынан 
макромолекулалар түзіледі. Өндірілетін барлық полимердің ¾ бөлігі полимеризация əдісі арқылы алынады. 
Медицинада ЖМҚ қолдану.

Медицина саласында полимерлік материалдардан медициналық аспаптар, арнаулы ыдыстар жəне 
дəрілік препараттарды ораушының түрлі көріністерін дайындауда қолданылады.

Хирургияда жүректің қақпақтарын, стоматологиялық протездер мен көз хрустальдарын жасауда 
қолданылады.

Капсулалы дəрілер фармацевтика тəжірибесінде кеңінен қолданылуда.

Дəрінің тыстары жоғары ерітілген полимерден дайындалады. Дəрілік препараттарды орауда 
пайдаланылады. 

Талшықтардан хирургиялық жіптер алынады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   63




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет