мономолекулярлы: А
В + С - реакции изомеризация реакциясы, термиялық ыдырау:
o
бутан
изобутан
бимолекулярлы: А + В
С
ең кең таралған реакция типі
o
Н2 + Вг2 = 2НВг
тримолекулярлы: А + 2В
С, 3А
В
өте сирек кездеседі
o NO + NO+ O2 = 2NO2
Реакцияның тәртібі
Реакцияның тәртібі реакцияның кинетикалық теңдеуімен анықталады жəне осы теңдеудегі
концентрациялардағы көрсеткіштердің қосындысына тең.
Реакциялар 1-ші, 2-ші, 3-ші, сонымен қатар бөлшек немесе нөлдік тəртіпте болуы мүмкін.
Реакция
Кинетикалық теңдеу түрі
Реакция
тәртібі
А → В + Д
υ = - dC/dt = КСА
1
А +В → Д
υ = - dC/dt = К·СА·СВ
2
А +В + С → Д
υ = - dC/dt = К·СА·СВ·СС
3
Химиялық реакциялар
қайтымды жəне
қайтымсыз болып бөлінеді. Көптеген өнеркəсіптік химиялық
реакциялар қайтымды. Бұл кезде химиялық өзгеру үдерісі екі бағытта жүреді. Бастапқы заттар арасында
химиялық əрекеттесулермен қатар (тура реакция) өнімдер арасында əрекеттесулер (кері реакция) жүреді.
Үдерістің жүру барысында тура реакцияның жылдамдығы кемиді, кері реакцияның жылдамдығы артады.
Бұл реакцияның жылдамдықтары теңескенде
химиялық тепе-теңдік орнайды.
Химиялық реакцияның тепе-теңдігіне əсер ететін параметрлер:
Температура;
Қысым;
реакцияға түскен заттардың концентрациясы.
Осы параметрлерді өзгерте отырып іс жүзінде тепе-теңдікті қалаған жағымызға ығыстыруға болады.
Тепе-теңдіктегі мына теңдеуді қарастырайық
Достарыңызбен бөлісу: