34. Жоғары өнімді жануарларды диспансерлеу (негізгі) Малды ішкі аурулардан жалпы сақтандырудың негізі диспансеризация болып табылады. Диспансеризация дегеніміз - жоғары өнімді, дене бітімі мықты және зат алмасу процесі жоғары сапалы мал өсіруге арналған сақтандыру және емдеу жұмыстарының жоспарланған жүйесі. Онда үйір-үйір дені сау малға клиникалық-биохимиялық зерттеулер жүргізіледі және зат алмасу процестері бұзылғанда емдеу және сақтандыру жұмыстарын ұйымдастырады. Диспансерлеуді негізгі және ағымды деп бөледі. Негізгіні жылына бір рет (қаңтар-ақпан), ағымдыны тоқсанына бір рет өткізеді. Негізгі диспансерлеуге мал шаруашылығы мен ветеринария бойынша өндірістік көрсеткіштер талдауы, жануарларды ветеринарлық қарау, бақылау топтарын клиникалық зерттеу, олардың қанын, зәрін, сүтін зерттеу; малдардың азықтандырылуы мен ұсталуын талдау, алынған талдауға қорытынды жасау және ұсыныстар беру, алдын алу және терапия бойынша шаралар кіреді.
35. Ингаляция әдістеріИнгаляция-бұл тыныс алу жолдарына су буын немесе дәрілік заттардың буларын енгізу. Ингаляция ветеринарлық тәжірибеде тыныс алу жүйесінің әртүрлі ауруларында жиі қолданылады және жақсы емдік әсер береді, өйткені ингаляциялық дәрілік заттардың булары альвеолаларға өкпе арқылы оңай жетеді. Ингаляция тыныс алу жолдарынан қақырықты көп шығару үшін қолданылады. Ингаляция үшін әртүрлі дәрілік заттарды қолдануға болады (сода, скипидар, креолин және т.б. заттар). Кейбір Ұшпа дәрілік заттарды жылытусыз қолдануға болады, ал басқаларын аздап сумен бірге міндетті түрде жылыту керек. Осы мақсатта. жануардың түріне байланысты ұзындығы 30-дан 70 см-ге дейін қап қолданылады. Қапты резеңкеленген матадан (клеенкадан) жасауға болады немесе кәдімгі матадан жасалған қапты қолдануға болады. Қаптың жоғарғы жағында қапшықтың жоғарғы бөлігін жақсы бекіту үшін кисет тігісі жасалады және қапты бастың желке бөлігіне бекіту үшін екі таспаны тігеді. Буға пісірілген үгінділер қаптың түбіне салынып, дәрілік зат қосылады (мысалы, скипидар 1-3 мл). Үгінділер тыныс алу жолына енбеуі үшін оларды дәкемен жабады. Қапты жануардың тұмсығына жануардың тұмсығынан үгінділерге дейінгі қашықтық 20 см болатындай етіп киіңіз, бекітіңіз және осы күйде 10-20 минут қалдырыңыз . Ингаляция жылы бөлмеде жүзеге асырылады. Ингаляциядан кейін жануарды 1,5 сағаттан ерте емес суық ауаға шығаруға болады. Ұшпа дәрілік заттарды жылытусыз ингаляциялау шағын бөлмеде, бұрын дәрілік затты ашық ыдысқа құйып немесе дәрілік затқа мата бөліктерін сулап, оларды бөлмеде іліп қою арқылы жүзеге асырылады. Кішкентай жануарларға (иттерге, мысықтарға) маскамен ингаляция жасауға болады, Қолданылады: ринит, фарингит, ларингит, трахеит, өкпедегі абсцесс.