1)Комптон эффектісі
Комптон құбылысы(Комптон эффектісі) дегеніміз рентген сәулесі шашыраған кезде олардың толқындар ұзындығының өзгеруі.Фотонның энергиясы да, импульсі де азаяды, олай болса жиілігі де азаяды, демек толқын ұзындығы арта түседі.
Жарықтың корпускулалық қасиетінің айқын болуын, яғни рентген сәулелерінің жеңіл атомдармен соқтығысқан кезде оның толқын ұзындығының ұзаруын бірінші рет 1924ж. американ физигі А.Комптон зерттеп, ашты.
(1892-1962)
Комптон эффектісі фотонның импульсі мен еркін электрондардың соғылысу нәтижесі. Бұл соғылысу серпімді болғандықтан фотон мен электрон соғылысқанда оның энергиясы мен
импульс өзгереді, себебі электрон соғылысудың нәтижесінде импульс және кинетикалық энергия алады.
Комптон өзінің тәжірибесінде пайдаланғанфотондар энергиясы 17,5 кэВ рентген сәулелері болды. Міне осындай
энергияның шамасы ғана электрондардың атомдармен байланысын бұза алады.
Комптон эффектісіндегі
толқын ұзындығы:
мұндағы: – түскен жарықтың толқын ұзындығы,
– шашырағын жарықтың толқын ұзындығы, – толқындар айырмасы, ол , толқын ұзындықтарына байланысты емес, шашырау бұрышымен анықталады. – комптондық толқын ұзындық деп аталады.
Достарыңызбен бөлісу: |