Унитарлы мемлекеттің белгілері: - бҥкіл мемлекет ҥшін бірыңғай жоғарғы атқарушы, заңшығарушы, сот билігі
ҧйымдарының болуы;
- бір конституция, бірыңғай заңшығару жҥйесі, бір азаматтық, бірыңғай қарулы кҥштің
болуы;
- әкімшілік-территориялық бірліктер егемендікке ие емес т.б.
2 Федерация сӛзi латынның
«foedus» деген сӛзiнен шыққан, ол одақ, бiрлестiк деген
мағынаны білдіреді. Федерация – белгілі бір саяси тәуелсіздігі бар бірнеше мемлекеттік
қҧрылымдардың бірігіп одақтық жаңа бір мемлекетті қҧруы.
Федерацияның негізгі белгілері: 1. федерация территориясы оған кіретін мемлекеттер
территориясынан қҧралады; 2. федерация мен оның субъектілері арасындағы ӛкілеттілік
бірыңғай жалпыодақтық конституциямен шектеледі. Федерацияға енген әрбір мемлекет ӛзінің
конституциясын қабылдауға қҧқылы; 3. заңшығарушы, атқарушы, сот биліктерінің екі жҥйесі
болады, федеральді және әрбір федерация субъектісі ҥшін; 4. федерацияның әрбір азаматы
бірыңғай азаматтықа ие болады; 5. федерация бірыңғай қарулы кҥшке, қаржы, салық, ақша
жҥйелеріне ие; 6. халықаралық аренаға тек тҧтас федерация ғана шыға алады.
Конфедерация белгілі бір мақсаттарды (әскери, сыртқы саясаттағы т.б.) жҥзеге асыру
ҥшін біріккен егеменді елдер одағы. Конфедерацияның негізгі белгілері:
1 бірыңғай жоғарғы атқарушы, заңшығарушы, сот билігі ҧйымдарының болмауы;
2 бірыңғай қарулы кҥшке, қаржы, салық жҥйелеріне ие емес;
3 конфедеративті мемлекеттік ҧйымдар бірыңғай ақша жҥйесі, бірыңғай кеден тәртібі,
мемлекетаралық бірыңғай салық саясаты туралы келісімге келуі мҥмкін;
4 ҧзақ ӛмір сҥрмейді.
«Биліктің бӛліну» жҥйесіндегі заң шығарушы, атқарушы және сот жҥйелерінің ӛзара қатынасы. Демократиялық қоғамдарда билiктi тармақтарға бӛлу қолданылады. Оның негiзiн
салушы ағылшын ойшылы Дж. Локк (1632-1704ж.ж.) және француз ғалымы Ш.Л. Монтескье
(1689-1753ж.ж.) болды. Билiк – заңшығарушы, атқарушы және сот билiгi болып ҥш тармаққа
бӛлiнедi.
