Өзін-өзі тексерусұрақтары 1. ААЖ құрудың қолданыстағы тәсілдерін және олардың мәнін сипаттаңыз.
2. Ақпараттық модель түсінігін және оларға қойылатын талаптарды анықтаңыз.
3. ААЖ жобалаудың концептуалды деңгейінің мәнін сипаттаңыз.
4. ААЖ жобалаудың логикалық деңгейінің мәнін сипаттаңыз.
5. ААЖ жобалаудың физикалық деңгейінің мәнін сипаттаңыз.
6. Экономикалық-математикалық сипаттағы ААЖ жобалау принциптерінің мәнін сипаттаңыз.
7. Жүйелік сипаттағы ААЖ жобалау принциптерінің мәнін сипаттаңыз.
8. Ұйымдастыру-техникалық сипаттағы ААЖ жобалау принциптерінің мәнін сипаттаңыз.
9. ААЖ жобалаудың жеке принциптерінің мәнін сипаттаңыз.
10. ААЖ ыдырау және ыдырау есептерінің мәнін сипаттаңыз.
11. ААЖ ішкі жүйелерінің құрамын анықтаңыз, тапсырмалардың мақсаты мен мәнін сипаттаңыз.
12. ААЖ интеграциясы түсінігіне анықтама беріңіз және IAIS құрумен байланысты мәселелерді сипаттаңыз.
13. ААЖ күрделілігі мен бейімделгіштігі ұғымдарына анықтама беріңіз.
14. АЖО ұғымдарына анықтама беріңіз. Мысалдардың бірін пайдалана отырып, олардың мәнін сипаттаңыз.
15. Автоматтандырылған жұмыс орнының интерфейсін жобалау принциптері.
16. Ақпараттандыруды өңдеудің техникалық құралдарының классификациясын сипаттаңыз.
1.3 Ақпаратты өңдеудің техникалық құралдарының кешені
Ақпаратты өңдеуге арналған техникалық құралдардың жиынтығы - ақпаратты жинауға, жинақтауға, беруге, өңдеуге және ұсынуға арналған автономды құрылғылардың жиынтығы, сонымен қатар ұйымдастыру техникасы, басқару, жөндеу және техникалық қызмет көрсету және басқалар. Техникалық құралдар кешеніне бірқатар талаптар қойылады:
Ең аз шығындармен, қажетті дәлдікпен және сенімділікпен проблемаларды шешуді қамтамасыз ету
Құрылғылардың техникалық үйлесімділігі, оларды біріктіру мүмкіндігі
Жоғары сенімділікті қамтамасыз ету
Ең аз сатып алу шығындары
Отандық және шетелдік өнеркәсіп ақпаратты өңдеудің техникалық құралдарының кең спектрін шығарады, олар элементтік базасымен, конструкциясымен, әртүрлі сақтау құралдарын пайдалануымен, пайдалану сипаттамаларымен және т.б.
1.4 Ақпаратты өңдеудің техникалық құралдарының классификациясы
Ақпаратты өңдеудің техникалық құралдары екі үлкен топқа бөлінеді. Бұл негізгі және көмекші өңдеу құралдары.
Көмекші құралдар – бұл негізгі қорлардың жұмысқа қабілеттілігін қамтамасыз ететін құрал-жабдықтар, сонымен қатар басқару жұмысын жеңілдететін және ыңғайлы ететін жабдықтар. Ақпаратты өңдеудің көмекші құралдарына кеңсе техникасы мен техникалық қызмет көрсету және жөндеу құралдары жатады. Кеңсе техникасы кеңсе тауарларынан бастап жеткізу, көбейту, сақтау, іздеу және негізгі деректерді жою, әкімшілік және өндірістік коммуникациялар және т.б. құралдарына дейінгі құралдардың өте кең спектрімен ұсынылған, бұл менеджер жұмысын ыңғайлы және ыңғайлы етеді. .
Негізгі қорлар – ақпаратты автоматтандырылған өңдеу құралдары. Белгілі бір процестерді басқару үшін технологиялық процестердің күйі мен параметрлерін, өндірістің, жабдықтаудың, өткізудің, қаржылық қызметтің сандық, өзіндік құны мен еңбек көрсеткіштерін және т.б. сипаттайтын белгілі бір басқару ақпараты қажет екені белгілі. Техникалық өңдеудің негізгі құралдарына мыналар жатады: ақпаратты тіркеу және жинау құралдары, мәліметтерді қабылдау және беру құралдары, мәліметтерді дайындау құралдары, енгізу құралдары, ақпаратты өңдеу құралдары және ақпаратты бейнелеу құралдары. Төменде осы құралдардың барлығы егжей-тегжейлі талқыланады.
Бастапқы ақпаратты алу және тіркеу – көп еңбекті қажет ететін процестердің бірі. Сондықтан мәліметтерді механикаландырылған және автоматтандырылған өлшеуге, жинауға және жазуға арналған құрылғылар кеңінен қолданылады. Бұл қорлардың ауқымы өте кең. Оларға мыналар жатады: электронды таразылар, әртүрлі есептегіштер, таблолар, шығын өлшегіштер, кассалар, банкноттарды санау машиналары, банкоматтар және т.б. Бұған сонымен қатар компьютерлік тасымалдағыштарда бизнес операциялары туралы ақпаратты тіркеуге және жазуға арналған әртүрлі өндірістік жазбалар кіреді.
Ақпаратты қабылдау және беру құралдары. Ақпаратты тасымалдау бір құрылғыдан екінші құрылғыға деректерді (хабарламаларды) тасымалдау процесін білдіреді. Мәліметтерді беруге және өңдеуге арналған құрылғылармен құрылған объектілердің өзара әрекеттесетін жиынтығы желі деп аталады. Ақпаратты беруге және қабылдауға арналған құрылғыларды біріктіру. Олар оның шыққан жері мен оны өңдеу орны арасындағы ақпарат алмасуды қамтамасыз етеді. Мәліметтерді беру құралдары мен әдістерінің құрылымы ақпарат көздері мен мәліметтерді өңдеу құралдарының орналасуымен, мәліметтерді беру көлемі мен уақытымен, байланыс желілерінің түрлерімен және басқа факторлармен анықталады. Мәліметтерді тасымалдау құралдары абоненттік нүктелермен (АП), тарату жабдықтарымен, модемдермен, мультиплексорлармен ұсынылған.
Мәліметтерді дайындау құралдары компьютерлік тасымалдағыштардағы ақпаратты дайындау құрылғыларымен, ақпаратты құжаттардан тасымалдаушыларға тасымалдауға арналған құрылғылармен, соның ішінде компьютерлік құрылғылармен ұсынылған. Бұл құрылғылар сұрыптап, түзете алады.
Енгізу құралдары машиналық тасымалдаушылардан мәліметтерді қабылдау және компьютерлік жүйелерге ақпаратты енгізу үшін қолданылады.
Ақпаратты өңдеу құралдары техникалық ақпаратты өңдеу құралдары кешенінде маңызды орын алады. Компьютерлерді өңдеу құралдары ретінде жіктеуге болады, олар өз кезегінде төрт класқа бөлінеді: микро, шағын (мини); үлкен және суперкомпьютерлер. Микрокомпьютерлер екі түрге бөлінеді: әмбебап және арнайы.
Әмбебап та, мамандандырылған да бірнеше терминалдармен жабдықталған және уақытты бөлісу режимінде жұмыс істейтін қуатты компьютерлер (серверлер) және жұмыстың бір түрін орындауға маманданған бір пайдаланушылық (жұмыс станциялары) болуы мүмкін.
Шағын компьютерлер – уақытты бөлісу және көп тапсырма режимдерінде жұмыс істейді. Олардың оң жағы - сенімділік пен пайдаланудың қарапайымдылығы.
Үлкен компьютерлер – (мейнфреймдер) жадының үлкен көлемімен, ақауларға төзімділігімен және өнімділігімен сипатталады. Сондай-ақ жоғары сенімділікпен және деректерді қорғаумен сипатталады; пайдаланушылардың үлкен санын қосу мүмкіндігі.
Суперкомпьютерлер – секундына 40 миллиард операция жылдамдығы бар қуатты көппроцессорлы компьютерлер.
Сервер – желідегі барлық станциялардың сұраныстарын өңдеуге және осы станцияларға жүйелік ресурстарға қолжетімділікті қамтамасыз етуге және осы ресурстарды таратуға арналған компьютер. Жалпы сервер сервер-бағдарлама деп аталады. Қуатты серверлерді шағын және негізгі компьютерлер деп жіктеуге болады. Қазір көшбасшы Marshall серверлері, сонымен қатар Cray серверлері (64 процессор) бар.
Ақпаратты көрсету құралдары есептеу нәтижелерін, анықтамалық мәліметтерді және бағдарламаларды компьютерде, баспада, экранда және т.б. көрсету үшін қолданылады. Шығару құрылғыларына мониторлар, принтерлер және плоттерлер жатады.
Монитор – пайдаланушы пернетақтадан енгізген немесе компьютерден шығарған ақпаратты көрсетуге арналған құрылғы.
Принтер – мәтіндік және графикалық ақпаратты қағаз шығару құрылғысы.
Плоттер – қағазға үлкен форматтағы сызбалар мен диаграммаларды шығаруға арналған құрылғы.
Технология – еңбек әдістерінде, өндірістің материалдық-техникалық, энергетикалық, еңбек факторларының жиынтығында, белгілі бір талаптарға сай өнім немесе қызмет жасау үшін оларды біріктіру әдістерінде жүзеге асырылатын ғылыми және инженерлік білімдер кешені. Сондықтан технология өндірісті немесе өндірістік еместі, ең алдымен басқару процесін механикаландырумен тығыз байланысты. Басқару технологиялары компьютерлер мен телекоммуникациялық технологияларды пайдалануға негізделген.
ЮНЕСКО қабылдаған анықтама бойынша ақпараттық технология – ақпаратты өңдеу және сақтаумен айналысатын адамдардың еңбегін тиімді ұйымдастыру әдістерін зерттейтін өзара байланысты ғылыми, технологиялық және инженерлік пәндер кешені; есептеу техникасы және адамдармен және өндірістік құрал-жабдықтармен өзара әрекеттесу және ұйымдастыру әдістері. Олардың практикалық қолданылуы, сондай-ақ олармен байланысты әлеуметтік, экономикалық және мәдени проблемалар. Ақпараттық технологияның өзі күрделі дайындықты, жоғары бастапқы шығындарды және жоғары технологияны қажет етеді. Оларды енгізуді бағдарламалық қамтамасыз етуді құрудан, мамандарды даярлау жүйелерінде ақпараттық ағындарды қалыптастырудан бастау керек.
Мысалы, сіз суретте көрсетілген классификацияны ұсына аласыз. 1.13. Нақтырақ айтқанда, ТШО түрлері келесі тарауларда талқыланады. Біз тек CO таңдаған кезде негізгі тактикалық және техникалық сипаттамалар қандай екенін білу керек екенін ескереміз. Мысалы, ерекше маңызды объектілер үшін СО анықтау ықтималдығы 0,98-ге жақын болғаны жөн; жалған дабыл уақыты - 2500 сағ дейін және 3500 ... дейін.
Бірдей нысандағы құжат – RTF құжаттарды қарауға, оларды бағдарламалық өнімдердің әртүрлі нұсқаларында өңдеуге арналған. 2. Құжаттарды құру және өңдеу үшін қолданылатын қазіргі заманғы техникалық құралдар Құжаттарды құру және өңдеу үшін қолданылатын құралдар, өз кезегінде, ақпаратты өңдеу құралдары болып табылады, оларды екі үлкен топқа бөлуге болады. Бұл негізгі ...
Кестелерді анықтау, құру және жою, бар кестелердің анықтамаларын (құрылымдарын, схемаларын) өзгерту, белгілі бір критерийлер бойынша кестелерде мәліметтерді іздеу (сұраныстарды орындау), мәліметтер қорының мазмұны бойынша есептерді құру. Жұмыс істеу үшін ДҚБЖ қол жеткізу 2.0 қажет: IBM PC немесе 386 процессоры немесе одан жоғары DOS 3.3 немесе одан жоғары нұсқасы бар үйлесімді компьютер Microsoft Windows 3.1 немесе одан жоғары Кемінде 6 МБ операциялық ...
Оның көмегімен игергендердің бәрі берілген тіл, өзіне ыңғайлы құрылымдарды өзі жасай алады және оларға қажетті басқару элементтерін енгізе алады. Бағдарламалау қажеттілігі әрқашан шағын бизнесте менеджментте және өндірісте деректер қорын кеңінен қолдануды тежеп отырды. Ірі кәсіпорындар «өздері үшін» мамандандырылған жүйені бағдарламалауға тапсырыс бере алатын. Кішкентай...
Ақпараттық жүйелерде мәліметтерді өңдеудің технологиялық процесі мыналарды қолдану арқылы жүзеге асырылады:
деректерді жинауға және жазуға арналған техникалық құралдар;
телекоммуникация құралдары;
деректерді сақтау, іздеу және іздеу жүйелері;
мәліметтерді өңдеудің есептеу құралдары;
оргтехниканың техникалық құралдары.
Қазіргі ақпараттық жүйелерде мәліметтерді өңдеудің техникалық құралдары кешенді түрде, баға/сапаның арақатынасы мен техникалық құралдардың сенімділігін ескере отырып, оларды пайдаланудың орындылығының техникалық-экономикалық есебінің негізінде қолданылады.