1. Орталық нерв жүйесі құрылымының жалпы жоспары, құрылымы, бөлімдері және маңызы мен қызметтері 1
жүктеу/скачать 1,44 Mb. Pdf көрінісі
|
физиология рк 2
- Бұл бет үшін навигация:
- К.Шеррингтон
- 1924 жылы
| Реципрокты иннервациялау механизмі денені үйлесімді қимылдармен қамтамасыз
етеді (жүру, тырнау, көз қимылдары, еңбек қимылдары және т.б.). Реципрокты иннервацияны алғаш рет 1876 жылы И.М.Сеченовтың шәкірті П.А.Спиро ашты және осы терминді енгізген ағылшын физиологы К.Шеррингтон оны егжей-тегжейлі талдады. 11.Доминант, оның анықтамасы және қасиеттері. Орындалған функцияға қарамастан, жүйке орталықтарында оларда орналасқан нейрон және синапстар денелеріне байланысты бірқатар жалпы қасиеттер болады. Орталық жүйке жүйесі де қозу мен тежелу процестерінің тууы мен сөнуін, орталықтардың қарым-қатынасын үздіксіз жөнге келтіріп үйлестіріп отырады. Доминант (латын тілінен аударғанда «үстемдік ету») - басқа рефлекстердің доғаларын бағындыратын уақытша доминантты рефлекс. Доминант басқа қозған орталықтарды өзіне бағындыратын тұрақты қозу фокусы түрінде болады. Доминант гуморальды болуы мүмкін, немесе мидың бір бөлігінің деполяризациясы химиялық немесе электрлік әсерден туындаса, оны жасанды түрде қоздыруға болады. Доминанттың мысалы: Бақа өзін ілгектен алып тастауға тырысуы. Доминантты орталықтың ерекшеліктері: қозудың жоғарылауы, төзімділіктің жоғарылауы (тежеу әсеріне төзімділік), басқа қоздырғыш ошақтарға тежегіш әсері, көрші аудандардың қозуын қорытындылау мүмкіндігі; осы қозған фокустың болу ұзақтығы, инерция, яғни бастапқы қозу аяқталғаннан кейін қозған күйді ұзақ уақыт ұстап тұру және ингибиторлық әрекетке төзімділік. 22 Доминантты 1924 жылы көрнекті орыс физиологы Н.Е. Введенскийдің студенті атақты орыс ғалымы, физиологы А.А. Ухтомский ашты. Бұл құбылыстың мәні мынада: егер қозуға ие болатын басым фокус болса, онда кез келген басқа қозу осы ерекше фокустың реакциясын күшейтеді. Рефлекторлық жауап тітіркендіргішке емес, басым фокусқа (доминантты жүйке орталығы) дәл сәйкес келеді. Доминант классикалық шартты және шартсыз рефлекстердің жүрісін бұзады деп айтуға болады. Сонымен қатар, басым фокус барлық басқа орталықтарды тежейді және олардың қозуын басады. Осылайша, доминант әртүрлі қайнар көздерден болатын қозуды сүзеді. барлық қажет емес бөгде импульстарды тежейді. 1960 жылдары В.С. Русинов ми қыртысының 6-шы қабатының әлсіз электрлік тітіркенуі арқылы жасанды доминант алды. Кейде доминант лабильділіктің төмендеуіне негізделген (жүйке процестерінің қозғалғыштығы). жүктеу/скачать 1,44 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|