1. Орталық нерв жүйесі құрылымының жалпы жоспары, құрылымы, бөлімдері және маңызы мен қызметтері
Бейімделудің келесі кезеңі өтпелі кезең
жүктеу/скачать 218,56 Kb.
|
1. Îðòàëû? íåðâ æ?éåñ³ ??ðûëûìûíû? æàëïû æîñïàðû, ??ðûëûìû, á?ë³
- Бұл бет үшін навигация:
- Бейімделістің тиянақты кезі
- Дизадаптация
- Реадаптация.
- Бейімделу синдромы
- Г.Селье стрессті жалпы бейімделу синдромы деп жариялады. Бұл синдром үш кезеңде өтеді: Үрей кезеңі
| Бейімделудің келесі кезеңі өтпелі кезең Мұнда орталық жүйке жүйесі қозғыштық төмендейді, гормондардың белсенділігі төмендейді, бастапқы әсерге қатысатын жүйелердің жұмысы бұзылады.Бұл жағдайда дененің бейімделу әрекеттеріне бүйрек үсті безінің қыртысының "адаптивті гормондары"әсер етеді.
Бейімделістің тиянақты кезі - организмнің және оның құрамына енетін ағзалардың, жүйелердің жаңа жағдайларға мұқият икемделу сәтін көрсетеді.Олардың қызметі үйлесімді келеді. Организмнің бейарнамалы төзімділігі көтеріледі және әркелкі арнайы бейімделістің тетіктері дамиды. Бұл кез физиологиялық құбылыстарды үнемді атқарады және энергия шығындарын азайтады және имундық қасиетін көтереді.Бейімделістің бұл кезін үдайы түрақты, өзгермейтін жағдай деп қарауға болмайды. Организмде оның ауытқулары, тербелістері жиі болуы ықтимал.Өйткені оған әр алуан қосымша жанама түрткілер әсер еткенде, ол өзінің тіршілік күйінің шығыны мен қайта қалыптасуына байланысты туатын гомеостаздың жаңа деңгейін үнемі сақтауға тиіс. Сондықтан бүкіл тірліктік әрекеттер зор күш салу арқылы жүзеге асырылады. Ол организімнің энергия шығынын үлғайтады, иммундық жөне гормондық қосалқы қорын азайтып,ақыры бейімделістің бұзылуына - дизадаптацияға әкеліп соғады. Дизадаптация уақыты дененің белсенділік қорларының сарқылуына немесе нейрогормон жүйесі мен метаболизмнің өзара байланысының бұзылуына байланысты туындайды. Бұл жағдайда бейімделудің бастапқы кезеңіндегі сияқты тұрақты қызмет көрсеткіштерінің ауытқулары бар. Олар әдеттегі тітіркендіргіштер ұзақ уақыт бойы шамадан тыс немесе кездейсоқ жанасуға ұшыраған кезде пайда болады. Реадаптация. Егер ағза бейімделуден туындаған әсерлерден құтылса, нәтижесінде пайда болатын әртүрлі құрылымдық және БЕЛСЕНДІЛІК ерекшеліктерінен біртіндеп арылады. Алайда,егер бұл бейімделгіш соққылар қайтадан әсер етсе, оның жойылған икемділік әсерлері қайтадан пайда болуы мүмкін. Бейімделу синдромы - ағзадағы бір-бірімен байланысты және кез-келген экстремалды немесе патологиялық ынталандырудың әсерінен тізбекте пайда болатын және ағзаның төзімділігін арттыруға бағытталған өзгерістер жиынтығы; бейімделу синдромының дамуында гипофиз-бүйрек үсті жүйесі маңызды рөл атқарады. Г.Сельенің пікірінше, кез-келген стресс алдыңғы гипофизге әсер етеді, ондағы кортикотропиннің түзілуін күшейтеді. Ол бүйрек үсті бездерінің сыртқы қабатына әсер етеді, глюкокортикоидты гормондардың өндірісін арттырады. Осыдан дененің қолайсыз әсерлерге төзімділігі артады. Кортикотропин мен глюкокортикоидты гормондар адаптивті гормондар деп аталады. Г.Селье стрессті жалпы бейімделу синдромы деп жариялады. Бұл синдром үш кезеңде өтеді: Үрей кезеңі - денені жағымсыз салдарға бейімдеу мүмкіндігі тез жүзеге асырылады. Бұл кезең" соққы "және" соққыға карсы"кезеңдерінен тұрады. Соққы фазасында бұлшықет әлсіздігі, қан қысымының төмендеуі, гипотермия, гипокликемия, эозинлпения, қан тамырларының өткізгіштігінің жоғарылауы және т.б. байқалады. Олар организмдегі ыдырау процестерінің жоғарылағанын көрсетеді. Соққыға қарсы фазасында көрсетілген бұзылулар кері бағытта өзгереді. Артериялық жүктеме мен бұлшықет күші артады, қандағы глюкоза деңгейі жоғарылайдыќанда глюкоза көбейеді. Гипофиз бен бүйрек үсті бездерінде кортикотропин мен глюкокортикоидтыќ гормондардың өндірілуі тұраќты түрде жоғарылайды. жүктеу/скачать 218,56 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|