В) Міндеттемелердің сомасы және меншікті капиталдың таза сомасы 2. Нақты инвестор үшін бизнес құны деп аталуы мүмкін:
В) Инвестициялық құны 3. Бағалау объектісі аналогтардың әсер етуінің әдеттегі кезеңінен аз мерзімде иеліктен шығарылуы тиіс болған жағдайда бағалау объектісінің құны мыналарды:
В) Тарату құны
5
2
1, Ақша ағындарын уақыттық бағалау: болашақ бірлік құны, дисконттау, аннуитеттің ағымдағы құны толық сипаттама беру.
Ақшаның болашақ құны – қазіргі кезеңде инвестицияланған ақша қаражаттарының белгілі уақыт өткеннен кейін белгілі пайыз ставкасын есептей отырып айналатын сомма. Алынатын кірістің (пайыздың) мөлшері салынатын капиталдың мөлшеріне, ол борышқа берілетін немесе инвестицияланатын мерзімге, сондайақ пайыздық ставканың мөлшері мен түріне (кірістілік ставкасына) байланысты анықталады . Ақша соммасын салыстыру үшін, әр уақытта түскен, оларды бір уақыт аралығына келтіру қажет. Бұл үшін дисконттау және арттыру операциялары қолданылады.
Дисконттау – болашақта түсетін табысты қазіргі бағамен келтіру операциясы.
Аннуитет - яғни жыл сайынғы төлем бұл салымшыға белгілі бір жиілік уақыт аралығында белгілі бір табыс әкелетін инвестициялар. Ол бірдей соммалардың төлемін анықтайды яғни жыл сайынғы төлем бұл салымшыға белгілі бір жиілік уақыт аралығында белгілі бір табыс әкелетін инвестициялар яғни жыл сайынғы төлем бұл салымшыға белгілі бір жиілік уақыт аралығында белгілі бір табыс әкелетін инвестициялар (R), жылдың белгілі бір уақыт аралағын тең аралығы сайын түсуі. Аннуитет, ол төлемдер үшін интервалдың басында жүзеге асырылады, тиісті аннуитет пренумерандо деп аталады (міндетті аннуитет). Егер төлемдер интервалдың соңында жүзеге асырылса, онда аннуитет постнумерандо (кәдімгі аннуитет)- ең көп таралған жағдай. Аннуитеттің болашақ құнын есептеу кезінде алдын-ала төлемдер (пренумерандо) шарттары бойынша формула қолданылады.
2.Бағалау қызметі дегеніміз нені білдіретіні туралы сұраққа дәлелді түрде жауап беріңіз.
Бағалау — әлеуметтік өзгерістерге, жеке адамдардың қызметіне, мінез-құлықтарына деген көзқарас, олардың мәнділігін, қоғамдағы белгілі бір нормалар мен принциптерге сай келетін-келмейтінін анықтау (қолдау және жеккөру, келісу және сынау, т.б.). Бағалау жеке адамның не әлеумемтік топтың мәдени және адамгершілік даму дәрежесімен тығыз байланысты. Екінші жағынан, іс-әрекеттің себептерін, құралдарын және мақсаттарын, жағдайларын еске алып отыру — іс-әрекеттерді дұрыс бағалаудың қажетті шарты. Адамдар, оның ішінде, қоғамда білгілі орны бар жеке тұлғалар өздеріне көпшілік тарапынан берілетін бағалауды елемей жүре алмаған, бағалаудың өзі жөнінде дұрыс, ұнамды болуын қалаған. Сондықтан да қазақтың хандары мен байлары, сұлтандары мен бектері жандарында ақын-жыршылар ұстап, оларға өзі жөнінде Бағалау айтуына жағдай жасаған. Қазіргі кезде де адамдар өздеріне әріптестері, әлеумемтік топтар, халық тарапынан беріліп жататын Бағалауды құрмет тұтып, өздерінің мінез-құлық, іс-әрекеттерімен олардың дұрыс, ұнамды сипаттағы бағаларын алуға тырысып отырады. Осы тұрғыдан дұрыс бағалау, еңбектің әділ бағасын беру адамдардың іс-әрекеттерін реттеп отыруға ықпал етеді. Бұл, әсіресе, біздің болашағымыз — жас ұрпақты тәрбиелеуде, оларға ненің жақсы, ненің жаман екенін танытуда, үйретуде, оларды қоғамдық, халықтық мұраттарға сай етіп өсіруде, баулуда үлкен рөл атқарады. Бағалаушының мiндеттерi:
– бағалау қызметiн жүзеге асыру кезiнде, Қазақстан Республикасының Заңдары мен нормативтiк құқықтық актiлерiнiң талаптарын сақтауға;
– өзі мүшесі болып табылатын бағалаушылар палатасы бекіткен іскерлік жəне кəсіптік əдеп ережелерін сақтауға жəне бағалаушылар палаталарының біреуінің ғана мүшесі болуға;
– объективтi бағалау жүргiзуге кедергi болатын жағдайлардың туындауы салдарынан бағалауды жүргiзуге өзiнiң қатысу мүмкiндiгi болмайтыны жайында тапсырыс берушiге хабарлауға;
– бағалау жүргiзу барысында тапсырыс берушi мен үшiншi бiр тұлғалардан алынатын құжаттардың сақталуын жəне құпиялығын қамтамасыз етуге;
– уəкiлеттi орган өкiлiнiң жəне тапсырыс берушiнiң талап етуi бойынша мүлікті бағалау жөніндегі қызметті жүзеге асыруға берiлгенлицензияныкөрсетуге;
– заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, бағалау жүргiзу барысында тапсырыс берушiден жəне үшiншi бiр тұлғалардан алынған құпия ақпаратты жария етпеуге;
– объектілерді тікелей зерттеуді жүзеге асыруға жəне тапсырыс берушіге бағалау туралы есеп табыс етуге, бағалау туралы жасалған есептердi 5 жыл бойы сақтауға;
– бағалау жүргiзу шарттарының нөмiрлерiн көрсете отырып, хронологиялық тəртiппен бағалау жүргiзу есептерiнiң кiтабын жүргiзуге;
– Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларда сақтаулы тұрған бағалау туралы есептердiң көшiрмесiн немесе ақпаратты мемлекеттiк органдардың заңды түрде талап етуi бойынша оларға беруге мiндеттi.
20
20
3
Ситуациялық есеп:
Егер жалпы алаңы 450 шаршы метр болса, лизингтік алаң 410 шаршы метрді құраса, жалға беру мөлшерлемесі 7000 теңге/шаршы метр болса, бос орын 5%. Жылдық әлеуетті табысты есептеңіз.
Шешуі: Біз ЖІӨ-ді (жалпы ішкі өнім) анықтайтын болғадықтан, 5% көлеміндегі бос аудандарды ескермейміз. Жалға алуға жарамды алаңды есепке аламыз
ЖІӨ: 410 шаршы метр х 7 000 тг / шаршы метр = 2 870 000 тг.
45
БББ жетекшісі _________ Г.Тулешова
10Пәні: Бизнесті бағалау
Оқытушы: Турысбекова Р.К
Жоқ
Сұрақтар/Тапсырмалар
Нүкте
Ұпай саны
1
Тест сұрақтар:
1. Егер кәсiпкерлiк қызметтiң құнын есептеу сатып алу-сату мәмiлелерiн жасау мақсатында жүргiзiлсе, онда мынадай көрсеткiш есептеледi:
