1 рк для фармацевтов Медэтика, что изучает
жүктеу/скачать 40,9 Kb.
|
1 рк для фармацевтов содержание
| Ғ) Визуалды контакт – қарым-қатынастың негізгі элементі. Трансмиссорға карап тұру тек қызығушылыктың белгісі емес, сонымен қатар рецепиентке акпаратқа назар аударуға көмектеседі. Мәселен, 1) Көзін қадау (оқты көзін қадау)- жиіркенуді, жек көруді аңғарту; 2) Көзімен адырая (бажырая) қарау – шектен шыққан ашуды білдіру; 3) Ала көзімен қарау – көңілі толмау, жек көру; 4) Көзін төңкере қарау – сұхбаттасына қылымсу, еркелеу; 5) Көзін қысу – ниеттестікті білдіру;
Просодикаға тембр, дыбыс ырғағы, тон сияқты амалдарды жатқызамыз. Коммуниканттардың дауыс екпінін, тонын, жиілігін, ырғағын байқау олардың ойы мен сезімдерінен хабардар болу үшін маңызды. Мәселен, 1) Ішін тарту – мәз-мейрам болып қатты куану немесе таңырқау, таңдану, шошыну; 2) Таңдайын қағы – біреудің ісін жақтыртпау, кінәлау. Такесика – коммуниканттардың арасындағы қарым-қатынас кезіндегі дене мүшелерінің түйісуін қарастырады. Оған қол беріп амандасу, арқа қағу, сүю сияқты амалдар жатады. Мәселен, 1) Құшақтасу – біреумен кездесуге қатты қуану, сүйіспеншілік белгісі. Салттық ишарат бойынша, жақыны, туысы қайтыс болған адамды жұбату, көңіл айту мақсатымен жасалады; 2) Арқасынан қағу – мақұлдау, қоштасу немесе еркелету; 3) Төс қағыстыру – амандасу; 4) Бетінен сүю – еркелету, жақсы көруді білдіру. 5) Бауырына басу (алу) – амандасудың белгісі немесе жақсы көру, еркелету. Проксемика – адамдардың коммуникация процесіндегі ара қашықтықты (дистанция) және коммуникацияға түсушілердің бір-біріне қатысты кеңістіктегі бағдарын (ориентация) қарастырады. Мәселен, 1) Бұрыла қарау – қасындағы адамның сөзін тыңдауға, әңгімелесуге дайын, пейілді екендігін білдіру; 2) Шалқайып отыру – бәрінің айтылып болғанын, әңгіменің таусылғанын білдіру. Қорыта келсек, тілсіз қарым-қатынас – кинесикалық, просодикалық, такесикалық, проксемикалық бейвербалды амал-тәсілдер арқылы іс жүзіне асатын қарым-қатынас түрі. Жоғарыда келтірілген мысалдардан қазақ халқының салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы арқылы халық мінез-құлқын жақсы білетін тәжірибелі адамдар әр адамның жүріс-тұрысынан, іс-әрекетінен, қас-қабағынан оның көңіл-күйін айтпай-ақ сезіп-біліп отыратындығын байқаймыз. Қазақ халқының тұрмысында біте қайнасып кеткен сан алуан бейвербалды амалдар ұлтымыздың салт-сана, тәлім-тәрбие, әдеп, үлгі-өнеге, тағылым және таным саласындағы ғасырлар бойы жинақталған, дәстүрге еніп, қалыптасқан бай қазыналарының бір тармағы. 3.Качества, снижающие и повышающие коммуникативную компетентность ( аффилиация , толерантность, интровертированность, эмпатия, тревожность, сенситивность к отвержению) Дәрігердің кәсіби қызметі терапиялық әрекеттің стратегиясы мен тактикасын әзірлеумен байланысты, сондықтан аурудың дамуының ықтимал нұсқаларын, асқынуларды және фармакологиялық емдеудің салдарын болжай отырып, оқиғаларды болжай білуді талап етеді. Осыған байланысты дәрігерде оның болжамдық мүмкіндіктеріне әсер ететін, ауырлық дәрежесіне байланысты бейімделу және десадаптивті рөл атқаратын алаңдаушылық сияқты сипаттаманың болуы маңызды. Тревога (Мазасыздық, дабыл)- болашаққа бағытталған, мүмкін болатын сәтсіздіктерді болжаумен, күтумен, күтумен, сәйкес көзқарастар мен көзқарастардың қалыптасуымен байланысты эмоция. Әдетте, мазасыздық эмоциясы ақпараттың жетіспеушілігінен және күтпеген нәтижеге байланысты белгісіздік пен күту жағдайында пайда болады. Мазасыздықтың жеңіл дәрежесі (мазасыздық) белгісіздікке жалпы реакция болып табылады, мүмкін қауіп туралы сигнал береді және бұл жағдайда бейімделу функциясын орындайды. Депрессия - бұл көңіл-күйдің тұрақты төмендеуімен, қозғалыстың тежелуімен және ойлаудың бұзылуымен көрінетін психикалық бұзылыс. Дамудың себебі травматикалық жағдайлар, соматикалық аурулар, заттарды теріс пайдалану, мидағы метаболикалық бұзылулар немесе жарқын жарықтың болмауы (маусымдық депрессия) болуы мүмкін. Бұзылу өзін-өзі бағалаудың төмендеуімен, әлеуметтік бейімделушілікпен, үйреншікті әрекеттерге, өз өміріне және айналасындағы оқиғаларға қызығушылықтың жоғалуымен бірге жүреді. Диагноз шағымдар, аурудың анамнезі, арнайы сынақтардың және қосымша зерттеулердің нәтижелері негізінде белгіленеді. Емдеу – фармакотерапия, психотерапия. Барлық психологиялық типтерді екі үлкен топқа бөлуге болады: жүре пайда болған психикалық қасиеттерді жіктейтіндер және туа біткен қасиеттерді қарастыратындар. Басқаша айтқанда, экстраверттер мен интроверттер. Зерттеулер көрсеткендей, интроверт сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрі. Интроверсия — качество не приобретаемое, а, скорее, врожденное, так что «переделать» себя в течение жизни практически невозможно. Экстраверт: адамдармен тез араласуға бейім тұратын; публика алдында сөз сөйлегеннен қысылмайтын; кез келген әрекетін сыртқы ортамен бөлісетін адам. Интроверт: жалғыздықты сүйетін; өз-өзімен сөйлескенді ұнататын; ішкі әлемінде өмір сүретін жан. Адам бір іспен шұғылданғанда, тіпті сөйлегенде күш жұмсайды. Әдетте адам энергияны тыныс алу, тамақтану және ұйықтау арқылы алады. Ұйқымыз қанғанда, жаңа күш пайда болғандай әсерде болатынымыз сондықтан. Психологтардың айтуынша, экстраверт адамдар үшін бұл энергия жеткілікті көрінбейді. Сондықтан, олар энергияны қарым-қатынас арқылы басқа адамдардан алады. Экстравертердің үнемі жұрттың назарында болғысы келетіні осы себептен болса керек. Экстравертер алға ұмтылғыш, ашық-жарқын болып келеді. Араласатын адамдары да айтарлықтай көп болады. Себебі, ол кез келген ортаны баурап, адамдардың есінде қала алады. Дегенмен, бұл жүз достың бәрі сенімді деген сөз емес... Ал интровертер керісінше. Олар көпшілік ортада ұзақ қалғысы келмейді, үнемі жалғыздықты жаны қалап тұрады. Адамдармен араласып-құраласып кету олар үшін оңай емес. Интровертер сезімдерін сыртқа шығара бермейтін салмақты, жабық, тұйық адамдар. Бұл эгоистік емес. Олар үшін қоршаған ортадан өз ішкі әлемі маңызды. Оның бір немесе екі досы болуы мүмкін. Көбіне олардың осы бір не екі досымен өмір-бойы сырласып өтуі ғажап емес. Психологтар сондай-ақ, шығармашылықпен айналысатын адамдардың көбі интроверт болып келеді дейді. Экстравертер қиындыққа душар болғанда, ештеңені ішіне ұстамай, айрықша эмоциямен сыртқа шығарып тастайды. Бұл қоршаған ортаның оған деген көзқарасын өзгертуі мүмкін. Ал интровертер бәрін ішінде сақтайды. Соның кесірінен тығырықтан шығатын жол таба алмай, күйзеліске түсіп кетуі ғажап емес. Өзіңізді танып отырсыз ба? "Таяқтың екі ұшы болатыны" сияқты бұл екі түрдің де өзіндік ерекшеліктері бар. Осы орайда біз экстраверке мынадай кеңес береміз. "Сіз көбіне мәселені бет жағынан қарап, тереңірек үңіле бермейсіз. Сіз үшін дәл қазіргі оқиға бәрінен маңызды. Дегенмен, мәселені жан-жақты ойланып барып, шешім қабылдағаныңыз дұрыс". Ал интроверке: "Жаңалық іздеуден қашпаңыз. Жаңа таныстыққа қол сілтемей, адамдармен араласуға ұмтылыңыз" демекпіз. Адам жаратылысынан не экстраверт, не интроверт болады. Бірақ, қоршаған орта қажеттіліктеріне қарай, экстравертердің интровертке, интровертердің экстравертке айналуы әбден мүмкін. Аффилиация латын тілінен «affilette» - «қосылу» деген мағынаны білдіретін, адамның қоршаған орта тарапынан қолдау табуға ұмтылысын сипаттайтын ұғым. Аффилиация кезінде адам - айналасындағылармен достық қарым-қатынаста болып, әрдайым олармен бірге бақытты күндерді көргісі келеді. Сонымен қатар қолдау көрсетіп, өзі де басқа біреудің тарапынан көмек алуға ұмтылады. Әсіресе бұл құбылыс адамның депрессия, стресс пен үрейге ұшырап, өз-өзіне деген сенімділігін жоғалтқан жағдайда байқалады. Бұндай адамдар басқаларға әрдайым қол ұшын созуға дайын тұрады. 1938 жылы американдық псиxолог Генри Мюррей аффилиацияның мотивін: «Достық пен сүйіспеншілікке ұмтылу. Басқа адамдар үшін қуанып, олардың жанынан табылу»- деп түсіндірді. Кейбіреулер бұл қарым-қатынас кез келген адамның табиғи қажеттілігі, оның мінезінің негізгі компоненті деп санайды. Аффилиация масасыздық сезімінен туындайды. Жаны тыныш таппай, жетіспеушілікті сезіну, әрекеттеріне көңіл толмау, эмоцияға берілу процестері байқалады. Бұл дерттің фобиясы - жалғыздық. Бұл орайда басқа адамдармен қоғамдастық оның күрделі де қауіпті жағдайда өзін ұстауы мен реакцияларының сипатын тексеріп сынап алуына мүмкіндік береді. Адамның топпен бірге болуға мотивациялық, эмоциялық қажеттілігін білдіретін ұғым. Адамның басқа адамдармен бір ортада болуға, олармен өзара әрекеттесіп, біреуге көмек беруге, қолдау көрсетуге, және сонымен қатар, басқалар тарапынан да сондай көмекті алуға талпыныс түрінде көрініс табады. Ол әсіресе адамның қатты стреске, депрессияға, қорқыныш пен үрейге душар болғанда, өзіне-өзі сенімсіздіктің арту жағдайында қырқынды көрінеді. Себебі аффилиация психиканы мобилизациялап, сезімдік- эмотивті күйзедістерді бәсеңдетеді. Аффилиация адамның басқа адамдардың қоғамына болуға ұмытылуы. Адамның айналадағы адамдармен жағымды эмоционалды: достық, жолдастық жайларды сақтауға және бекітуге қажетсінуі. Аффилиацияға бейімділік, субъект ықтимал қауіптілігі бар стресс жағдайына ұшырағанда байқалады. Аффилиация – адамның айналадағылармен жаңымды эмоциялық, достық жолдастық қатынастарды сақтап және бекітуге бағытталған адамның қажеттілігі. Адамдармен дара эмоционалды жақын болуға ұмтылысы Толеранттық (лат. tolerantia — төзімділік, көнбістік) — басқа ойға, көзқарасқа, наным-сенімге, іс-әрекетке, әдет-ғұрыпқа, сезім-күйге, идеяларға төзімділік, жұмсақтық көрсете білу қасиеті. Толеранттылық — адам құқығы мен бостандығы, плюрализммен қатар негізі демократиялық принциптердің бірі болып есептеледі. Толеранттылық — қоғамның жалпы және саяси мәдениетінің деңгейінің көрсеткіші. Толеранттылық – жат дәстүрлерді, мінез-құлық ережелері мен нормаларын сабырлы және толерантты түрде қабылдау. Толерантты көзқарас біреудің дүниетанымымен бөлісіп, біреудің ережелерімен өмір сүру керек дегенді білдірмейді. Ешкім өз принциптерін құрбан етпеуі керек. Толеранттылық тек барлық адамдардың тең екендігін және өз қалауынша өмір сүре алатынын білдіреді (әрине, егер ол ешкімнің құқығын бұзбаса). Виды толерантности Данный термин имеет много значений в разных областях знаний. Но мы сегодня рассматриваем толерантность только в социальном контексте. В данном направлении можно выделить следующие виды толерантности: Политическая. Подразумевает уважительное отношение к людям, придерживающимся других политических взглядов. Педагогическая. Уважительное отношение к людям, независимо от их образованности и уровня интеллекта. Возрастная. Неприемлемость суждения о способностях и иных качествах человека на основании его возраста. Религиозная. Недопустимость ущемления людей, придерживающихся других религиозных взглядов. Гендерная. Все люди, независимо от пола, должны иметь равные права и возможности. Физиологическая. Каждая личность является полноправной, независимо от физических возможностей и ограничений. Плюсы толерантности адами қарым-қатынаста адамгершілікті сақтау; әскери қақтығыстарды болдырмау (іс жүзінде 20-21 ғасырлардағы барлық соғыстар ұлттық немесе діни төзімсіздік негізінде өтті); дүние жүзіндегі адамдармен тәжірибе және білім алмасу мүмкіндігі; әлеуметтік жағдайына және басқа факторларға қарамастан әрбір адамға тең мүмкіндіктер; дұшпандықпен, тіпті агрессиямен бетпе-бет келуден қорықпай әлемді аралау мүмкіндігі; дүние жүзінің түкпір-түкпірінен келген адамдардың жаһандық мәселелерді шешудегі бірлескен жұмысы (адамзаттың дамуы, аурулармен күресу, энергия көздерін іздеу және т.б.). Минусы толерантности Толеранттылықтың маңызды мәселесі біреудің сенім мен толерантты көзқарасты теріс пайдаланатынын айтуға болатын сызықты табу қиын. Ал бұл мәселені шешу негізінен мүмкін емес. Мұны пайдакүнемдік мақсатта пайдаланатындар да, толеранттылықтың іргелі идеяларын сынайтын мұндай «олқылықтарды» сылтауратып алатындар да табыла бермек. Бүгінгі толеранттылықтың басты кемшілігі – бұл маңызды идеяны өз жақтастары қалай бұрмалағаны. Толерантты көзқарасты күлкілі және орынсыз насихаттау мүлде кері әсерге әкеледі. Осыған байланысты «толеранттылық» сөзінің мағынасын бүгінде көптеген адамдар қате түсінеді, бұл басқа адамдардың құндылықтарын барлығына таңу деп санайды. Интроверсия - адамның өзін қоршаған шындықтан гөрі өзіне және өзінің ішкі әлеміне қызығушылық танытуға бейімділігі. Интроверттік тұлғалардың басты ерекшелігі - олардың ішкі жан дүниесі, айқын оқшаулануы және сыртқы әлемнен оқшаулануы. Көбінесе ерте жаста сыртқы ынталандыруға «жоғары сезімталдық» пайда болады - шудың, жарықтың немесе қозғалыстың шамадан тыс болуы. Өмірінің алғашқы жылдарынан бастап интроверт балалар жалғыз ойнағанды ұнатады; олар өздерін ұстамды, тіпті салқын ұстайды. Олар құрдастарына аз тартылады, әбігер мен шулы көңіл көтеруден аулақ болады, ересектердің компаниясын жақсы көреді. Эмпатия( лат. empatheіa ) – өзге адамдардың жан дүниесін түсіну мен жай-күйін ұғыну қабілеттілігі. Эмпатия адам бойында жиі кездесетін, өзіндік мән-мағынасы бар ерекше сезім. Оның айқын көрінісі – өзге адамдардың қайғы-қасіреті мен қиыншылықтарына ортақтасып, оларға жанашырлық білдіру, сол арқылы өзгенің ауыр психикалық жай-күйін өз басынан кешіргендей халге түсуі. Эмпатия өзге адамдардың жан дүниесінің сыры мен күй-жайын білу қабілеттілігі және оған жанашырлық білдіру. Эмпатия айқын көрінісі — идентификация. Бұл адамның өзге адамның психикалық жай-күйін өз басынан кешіргеңдей халде болуы. Эмпатияның дамуы эмоциялық интеллекттің дамуында маңызды орын алады. Адамның эмоционалдық жай-күйін білуге көмектеседі, сонымен қатар қимылдарға және бет-әлпетіне назар аударады. Эмпатияның эмпатиясының арқасында сұхбаттасушының эмоцияларын түсінуге болады. Сондықтан дәрігердің тәжірибесіндегі эмпатияның маңызы өте жоғары. Көбінесе бұл фактор пациенттің өзіне орналасуы және қажетті сенімді қарым-қатынас жасау кезінде басты фактор болып табылады, бұл көп жағдайда емдеу сапасына оң әсер етеді. Медицина саласын жаңғырту тек жоғары білікті дәрігерлерді ғана емес, сондай-ақ мейірімділік, жанашырлық таныта білетін және пациентке «игілік жасағысы келетін» мамандарды даярлау үшін жаңа бағыт алуы тиіс. Тревожность- бұл салыстырмалы түрде ұсақ-түйек нәрселерге жиі алаңдауға бейімділігінде көрінетін адамның жеке психологиялық ерекшелігі. В повседневном дискурсе слова "тревога" и "страх" часто используются как взаимозаменяемые. В клиническом использовании они имеют различные значения: "тревога" определяется как неприятное эмоциональное состояние, причина которого либо не легко идентифицируется, либо воспринимается как неконтролируемая или неизбежная; "страх", в свою очередь, является эмоциональной и физиологической реакцией на признанную внешнюю угрозу. К тревожным расстройствам относятся: генерализованное тревожное расстройство; фобические расстройства; паническое расстройство; агорафобия (боязнь открытого пространства); социальное тревожное расстройство; посттравматическое стрессовое расстройство; эмоциональные расстройства, начало которых специфично для детского возраста; ситуативная тревога; обсессивно-компульсивное расстройство; селективный мутизм (потеря способности говорить в определённых ситуациях). 4. №1 қадам: Тұтынушыны қарсы алыңыз: қызығушылық танытыңыз Сіздің мақсатыңыз: өзіңіз және дәріхана туралы жағымды әсер қалдыру. Дәріханаға келген кез келген тұтынушыны қарсы алу керек. Мұны кез келген жолмен және сөзбен жасауға болады, бірақ сәлемдесу үшін «Қайырлы таң / түс / кеш» тіркесін қолданған дұрыс. Егер сіз тұтынушыға қызмет көрсетумен айналыссаңыз, жаңадан кірген тұтынушыны басын изеп, жылы жүзбен қарсы алуға болады. Осылайша сіз оны көргеніңізді, қуанғаныңызды және қолыңыз бос болған кезде уақыт бөлуге дайын екеніңізді көрсетесіз. №2 қадам: Тұтынушының қажеттіліктерін анықтау: кілтті өткізіп алмаңыз Сіздің мақсатыңыз: клиентке не қажет екенін барынша егжей-тегжейлі білу. Бұл дәріханадағы сатудың ең маңызды және негізгі кезеңдерінің бірі. Сатып алушының қажеттіліктері қаншалықты жақсы анықталатынына, сатылым байланысты. Сондықтан қажеттіліктер сапалы түрде анықталуы керек. Қалай? Сатып алушыға сұрақтар қойыңыз. Мысалы, оны қандай симптомдар мазалайды, ол немен емделді, алдыңғы ем көмектесті ме және т.б. Бұл сізге сатып алушының мәселелерінің тұтас бейнесін көруге көмектеседі және оған пайдалы болатын ең қолайлы құралдар жиынтығын ұсынады. және сізге пайда әкеледі. Маңызды сұрақтар: Қандай белгілер сізді мазалайды: қызба, тамақ ауруы, жөтел? Сізде қанша уақыттан бері жөтел/мұрынның ағуы/бас ауруы болды? Сіз препаратты ересек адамға немесе балаға сатып аласыз ба? Бұл препараттан қандай әсер күтесіз? Сіз қазірдің өзінде қандай дәрілерді қабылдап жүрсіз ...? Сату сатып алушының қажеттіліктері қаншалықты дұрыс анықталғанына байланысты! 3-кезең. Дәріханада өнімді сәтті таныстыру ережелері: қарапайым болыңыз! Сіздің мақсатыңыз: препарат туралы клиент оны сатып алғысы келетіндей етіп айту Қажеттіліктерді анықтағаннан кейін клиентке қажет дәріні таңдау маңызды. Тұтынушы сатып алуды жүзеге асыру үшін тауарды дұрыс көрсету керек, яғни сатып алушының қажеттіліктерін ескере отырып, ол туралы қарапайым және анық айту керек. Мысалы, егер сатып алушы дәрі-дәрмектен жылдам әсер алғысы келсе, онда презентация кезінде әсердің басталу жылдамдығын көрсететін ақпаратты ғана айтыңыз, өйткені бұл сатып алушы үшін маңызды. Егер сатып алушыны бірінші кезекте дәрі-дәрмектің қауіпсіздігі қызықтырса, өндіруші компанияның нарықта көп жылдар бойы жұмыс істейтінін айтыңыз, зерттеу деректерін беріңіз. № 4 кезең. Сұрақтарға жауап беру немесе қарсылықтармен жұмыс Мақсатыңыз: «неге?» деген сұраққа жауап беру. және қосымша ақпарат беріңіз
№5 кезең. Сатуды аяқтау Сіздің мақсатыңыз: клиентті қайтаруға ынталандыру. Клиент сатып алуға келісім бергеннен кейін сізге чекті тесіп, ақшаны беру және сатып алуды сөмкеге салу жеткілікті. Клиентпен қоштасқанда оны сіздің дәріханаңызға оралуға итермелейтін фразаны айтсаңыз, бұл керемет қосымша болады. Дәріханада сатуды аяқтауға арналған сөз тіркестерінің мысалдары: Сізге барлық жақсылық, қайтадан келіңіз. Бізге тағы да келіңіз, сізбен қайта сөйлесу өте қуанышты болады. Сейсенбіде бізге келіңіз, әр сейсенбіде бізде дәріханада акция – дені сау адам күні және барлық дәрумендерге 10% жеңілдік бар, ал сіз жай ғана витаминдерді алғыңыз келді. Түскі уақытта бізге келіңіз, бізде 12:00-ден 13:00-ге дейін бақытты сағат бар - барлық дәрілерге 10% жеңілдіктер. Мақала қызықтырады ма? Қосымша ақпаратты «Дәріханада жұмыс істеу» бөлімінен біле аласыз жүктеу/скачать 40,9 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|