-тұқым қуалаушы фактор бұзылуынан
1.Құлақ мүкістігі бар балалардың есту қабілетінің төмен деңгейі:
-II деңгей 50-ден 70дб дейін
2.Сурдопедагогика-келесі жандарға қолданылатын арнайы педагогиканың саласы:
-есту бұзылыстары бар
3.ЮНЕСКО,ДДҰ мəліметтеріне сəйкес таралымы бойынша екінші орында тұрған балалар категориясы:
- Ақыл-ойы бұзылған
4.Ақыл-есі кемдіктің пайда болу себептері:
-Хромосомдардың санында және құрылысындағы бұзылулар
5.Психикалық дамуы кешеуілдеген балалардың психикалық ерекшеліктері:
-Зейіннің тұрақсыздығы
6.Арнайы білім берудің көптеген мәселелерін шешу мақсатында медицина және педагогика өзара қарым-қатынаста болу керек:
-Үздіксіз
7.Арнайы білім беру:
-Мүмкіндігі шектеулі балаларға беретін білім
8.«Даму» моделі:
-Арнайы білім беру шарттарын құру
9..Медициналық - әлеуметтік – педагогикалық патронаждың базалық негіздері:
-Логопедиялық пункттері
10.Ақыл – есі кем балаларды оқыту мен тәрбиелеудің негізгі міндеттері:
-Дене дамуына жоғары жағдай жасау
11.Тірек-қимыл аппараты бұзылған балалардың сипаттамасы:
-Патологиялық рефлекстер
12.Арнайы білім берудегі тәрбиелеу үдерісінің ерекшеліктері:
-Мақсататты, көпфакторлық
13.Базистік оқыту бағдарламасы:
-Мемлекеттік білім беру стандартының бір бөлігі
14.Қазақстандағы арнайы білім берудің 1991 жылдағы сипаттамасы:
-Дамуында ақаулары бар балалардың білім алуы туралы қаулы қабылданды
15.Арнайы педагогикадағы əдістер арасында кеңінен таралғандар
-Тестілеу жəне эксперимент
16.XVIII ғасырдың екінші жартысында кереңдерге арналған алғашқы мектептер пайда болған елдер: -Англия,Франция
17.Арнайы білім берудің эволюциялық дамуының III кезеңінде Батыс Европада ашылған арнайы мектептер
-интелектісі бұзылған балаларға арналған
18.Оқу үдерісінің бүтіндігі келесі оқу әдістері негізінде сақталады
- Танымдық әрекетінің ұйымдастырылуы мен іске асырылуы
19.Арнайы білім беру жүйесіндегі педагог бойында болу керек
-Педагогикалық бағыттылық, эмпатия
20.Сурдопедагогика мен сурдопсихологияның дамуына үлес қосқан ғалымдар:
-Р. М. Боскис, Т. В. Розанова
21.Аутизм белгілері (Л. Каннер бойынша)
-Аутистикалық толғанулар, уайымдаушылық
22.Көру қабілеті бұзылған балалардың ойлау ерекшеліктері:
-Абстракті
23.Ресейлік тифлопедагогика мен тифлопсихология саласының ғалымдары:
-В.А.Фоектистова,Э.М.Стерина
24.«Барлық балалар білім алу қажет» деп атап өткен ғалымдар:
-Ж. Ж. Руссо, Я.А.Коменский,Джон Локк
25.Қазақстан Республикасында инклюзивті білімді таратушы ғалым:
-Р.Сулейменова
26.Халықаралық нормаға сәйкес диагнозына байланысты сыныптағы мүмкіндігі шектеулі балаға бекітіледі
-әлеуметтік педагог -тьютор -барлық жауабы дұрыс -дефектолог -логопед 27.Төмендегілердің қайсысы арнайы педагогиканың саласына жатпайды:
-Этнопедагогика
28.Дефектология мынадай балаларды оқыту және тәрбиелеу мәселелерін зерттейді:
-Әртүрлі психофизикалык аномалиясы бар
29."Коррекция"түсінігі дефектологияда нені білдіреді?
-Дамудағы кемшіліктерді түзету
30.Аномалиялы балалармен коррекциялық жұмыс жүргізудің негізгі мақсаты
-Қалыпты,шынайы және аномалды (қалыпты емес) іс-әрекеттің арасындағы сәйкессіздікті кішірейту немесе жою
31.Еуропада қай кезеңдерде аномалиялы балаларды жою орын алды?
-Антикалық дәуірде
32.Аномалды даму мәселелерін шешудегі қолданылмайтын бағыт:
-Психиатриялық бағыт
33.мүмкіндігі шектеулі бала өзінің даму шеңберінде қалып қоймау керектігін еңбектерінде көрсеткен ғалым
-Л.С.Выготский
34.Жүйке ауруларына гуманистік көзқарасты қалыптастырған адам:
-Француз дәрігер-психиатры Филипп Пинел
35.Инкюзивті білім берудің субьектісі болып
,әлеуметтік органдар -Тәрбиешілер,әлеуметтік органдар
36.ақыл есі төмендікті анықтайтын"деменция"және "аменция"түсінігін енгізген ғалым
-Жан-Этьен-Доминик Эскироль
37.Мүмкіндігі шектеулі балалар жасы -0-18жас
38."олигофрения"терминін енгізген ғалым?
-Эмиль Крепелин
39.ҚР инклюзивті білім беруді жаппай білім беру жүйесіне енгізетін мерзім
-2020жыл
40.Дефектолия ғылымдағы анатомиялық-физиологиялық бағытын құрғандар:
-Э.Крепелин,Ж.Демор,Г.Я.Трошин
41.Мамандардың мектептегі өзара іс-әрекет нысаны
-психологиялық-педагогикалық–медициналық консилиум?
42.Зияты зақымданған балаларды әлеуметтендіру факторлары айқындалады
-ерте қойылған диагноз,мамандармен отбасының күш біріктіруі
43.Сенсомоторлық тәрбие жүйесі мектебін ашқан
-М.Монтессори
44.Балалардың комуникативті функциясының негізінде ақыл-ой дамуының жаңа тестілік әдісін диагностика үшін жасағандар:
-А.Бинежәне Томас Симон
45.Есту қабілеті бұзылған балаларды оқыту,дамыту және тәрбиелеу мәселерін қарастыратын ғылым
-Сурдопедагогика
46..Көру қабілеті бұзылған балаларды оқыту,дамыту және тәрбиелеу мәселерін қарастыратын ғылым қалай аталады?
-Тифлопедагогика
47.Ақыл-ой қабілеті бұзылған балаларды оқыту,дамыту және тәрбиелеу мәселерін қарастыратын ғылым
-Олигофрендік педагогика
48.Дефектологияға қатысты "коррекция"ұғымына сәйкес келеді:
-Арнайы педагогикалық әдістер мен іс-шаралар жүйесінің көмегімен аномалды балалардың психологиялық және дене бітімнің дамуының жетіспеушіліктерін түзету -қоршаған орта мен тәрбиенің арасындағы айырмашылық
49.Төмендегілердің қайсысы коррекциялық-педагогикалық іс-әрекет анықтамасына сәйкес келеді?
-Барлық білім процесін қамтитын тұтас педагогикалық жүйе ретінде көрініс табатын күрделі психологиялық-физиологиялық және әлеуметтік-педагогикалық құбылыс
50.Көру мүмкіндігі шектелген оқушыларды оқыту үрдісінде пайдаланатын дидиактикалық материалдар болуы керек.
-ашық қанық түстегі
51.Дизонтогенез терминіне жақын түсінік?
-Даму аномалиясы
52.Психикалық және дене бітімінің дамуының бұзылуына төменде көрсетілген топтасқан себептерді атаңыз:
-Эндогендік және экзогендік
53.Дамудағы ауытқушылықтың бар түрлерін атаңыз:
-Органикалық және функционалдық
54.Зияты зақымданған балаларда мектеп оқушысына тән қажетті
-біліктер мен дағдылар қалыптаспаған
55.Мүмкіндігі шектеулі балаларға кеңес,көмек беретін мекеме
-Психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация
56.Қандай принцип аномалды балаларды мұқият және терең оқытуға,кездесетін қиыншылықтарды жеңуге жол таба алады?
-Гумандылық принципі
57.Вариативті компонент
-жеке даму қасиеттерін қамтамасыз ететін оқу жоспарының бөлігі
58.Мүмкіндігі шектеулі балалармен байланыс орнатуда қандай әдіс қолданылады?
-Әңгімелесу
58.Білім беру мазмұнын құрайтын компонент
-Вариативтілік
59.Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігімен бекітілген нормативтік құжат
-Типтік оқу жоспары
60.Бала туралы ең алғашқы мәліметтерді және оның эмоционалды іс-әрекеттерін анықтау үшін қандай әдіс жүргізіледі?
-Бақылау әдіci
61.Эмоция дегеніміз?
-адамның айналадағы құбылыстар мен оқиғаларға қатысты сезімдер
62.мүмкіндігі шектеулі балалардың категориялары
-естуі бұзылған,көруі бұзылған,тірек-қимыл аппараты бұзылған,сөйлеуі бұзылған балалар
63.Төменде келтірілгендердің қайсысы естудің тұрақты нашарлауын білдіреді?
-есту қабілеті төменділік
64.Есту аппаратының бұзылуы төмендегі берілген себептердің қайсысына жатпайды?
-Жүйкенің бұзылуы
65.Инвариантты компонент.
-білім алушылардың жалпы адамазттық идеалдар мен мәдени дәстүрге сәйкес тұлғалық қасиетінің қамтамасыз ететін типтік оқу жоспарының түйіні -Оқуға,мектепке бейімделу үрдісі
66.Өз бетінше сөйлеуді меңгере алмау,яғни қабілетін жоғалтуы және жақын тұрған адамның сөйлеген сөзін қабылдай алмауын қалай атайды?
-Мүлдем естімеушілік
67.Инклюзивті оқыту
-барлық балалардың мұқтаждықтарын ескеретін, ерекше қажеттіліктері бар балалардың білім алуын қамтамасыз ететін жалпы білім үрдісінің дамуы
68.«білім баршаға» бағдарламасы .
-барлық балаларға мектепке дейінгі оқу орындарында, мектепте және мектеп өміріне белсене қатысуға мүмкіндік береді
69.БҰҰ мақұлдап,БҰҰ-ның Конвеция. 2006 ж 13.12енгізді
-Инклюзивті білім беру
70.Инклюзивті білім беру мәселесі шет елдерде
-1970 жылдан бастау алады
71.қол арқылы сипап сезінуі негізінде оқыту мынандай жүйеде іске асырылады:
-Брайль жүйесінде
72.«Қазақстан Республикасының Білім беруді дамытудың 2010-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасында» көрсетілді.
-мүмкіндіктері шектеулі балаларды жалпы білім беретін ортада біріктіріп оқыту ережесі әзірленеді,түрлі кемістігі бар балалар үшін бірігу нысандары анықталады;
73.Саламан Декларациясына сәйкес инклюзивті білім беру саясатының міндеттері мынадай:
-Әрбір бала білім алуға құқылы және оны алуға тиіс,әрбір баланың дара қабілеттері, қызығушылықтары, қажеттіліктері және оқуға деген мұқтаждықтары болады
74.Зияты зақымданған балаларда жүйке жүйесінің бұзылуына байланысты
-Тез шаршайды еңбекке ынтасы төмен
75.Авторитарлы ата-аналарға тән мінез
-кемтар бала дүниеге келгенде перзентханада бас тартады
76.невротикалық типіндегі ата-аналарға тән мінез
-ештеңені де өзгертуге болмайды ұстанымы
77.Психосоматикалық типіндегі ата-аналарға тән мінез
-қарым-қатынасы сабырлы,ұстамды
78.Мүгедектіктің діни моделінде қарайды
-Жаратушының жіберген жазасы деп
79.Мүгедектіктің медициналық моделінде
-фактіге сүйенеді,физиологиялық,психологиялық аномалия деп қарастырады -экономикалық тәуелділік деп
80.Инклюзивті білім беру жағдайында мамандар үшін маңызды
-командалық жұмыс атқару
81.«Логопедия» термині грек тілінен аударғанда:
-Дұрыс сөйлеуге тәрбиелеу
82.Төмендегілердің қайсысы тірек қозғаушы аппаратының патологиясына жатпайды?
-Менингит
83.Мамандардың командалық жұмыс атқару барысында маңызды болып табылады
-атқарылатын жұмыс жоспарының болуы
84.Балалардың церебралды параличінің негізгі белгісі:
-Бұлшықет спазмасына негізделген қозғағыштың бұзылуы
85.Үйде оқытылатын балалардың ата-аналары зерделейді
-Пәндер тізімін анықтайды
86.Мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытатын білім беру ұйымдары білім алушылардың мүмкіндіктерін ескере отырып анықтайды
-аралық аттестациялау формаларын, тәртібі мен ағымдағы бақылау жүргізу мерзімін
87.Оқу күн тәртібі мүмкіндігі шектеулі балалардың тез шаршайтындығына байланысты белгіленеді
-күн тәртібіне байланысты алғашқы аусымда оқытылады
88.Халықаралық нормаға сәйкес инклюзивті сыныпта бала саны аспауы керек
-диагнозына сәйкес 2 баладан
1.Инклюзивті білім беру жағдайындағы мұғалімнің психологиялық даярлығына не жатпайды?
-Инклюзивті білім беру жағдайында сабақты жобалай алу
1.Инклюзивті білім беру жағдайында мұғалімнің психологиялық дайындығына не жатады?
-Толеранттылық деңгейінің жоғарылығы
1.Инклюзивті білім беру бұл ...
-Барлық жауап дұрыс
1.Инклюзивті білім беру жағдайында баланы мектепке қабылдау үшін ата-аналар тарапынан қандай құжатттар қажет?
-Ата аналардың өтініші мен ПМПК-ның шешімі
1.Қандай да бір бұзылыс түрі бар баланы қалыпты деңгейде дамып келе жатқан балалармен бір мектепке дейінгі топтарда,сыныптарда оқыту-бұл интеграцияның қай түрі?
-Толық интеграция
1.”Инклюзивті білім беру ерекшеліктерін білу” – бұл мұғалімнің ... даярлығы
-Кәсіби
1.Толық интеграцияны инклюзивті білім беру тәжірибесіне енгізген мемлекет
-Ұлыбритания
1. Саламандық декларация қай жылы қабылданды ?
-1994
1.Елімізде инклюзивті білім беру жүйесі дами бастады
-1997
1.Инклюзивті білім беру шет елдерде нешінші жылдан бастау алды
-1970
1. Инклюзивті оқытудың неше принциптері бар ?
-8
1.Ерекше білім беруге қажеттілігі бар оқушылардың білімдерін бағалаудың негізгі неше функциялары бар?
-5
1.Ерекше білім беруге қажеттілігі бар оқушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың мақсаты:
-барлық жауап дұрыс
1.Білім алушылардың білімін бағалау өлшемшарттары Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің «Білім алушылардың білімін бағалау өлшемшарттарын бекіту туралы» 2016 жылғы 21 қаңтардағы нешінші бұйрығымен бекітілді
-№ 52
1.Ерекше оқыту қажеттілігі бар білім алушылардың оқу жетістігін бағалау өлшемшарттары келесі ережелерге негізделген:
-біледі, түсінеді, қолданады, талдайды, жинақтайды, бағалайды
1.Порфолио әзірлеу мұғалімге:
-барлық жауап дұрыс
1.Қазақстан ТМД елдерінің арасында алғашқы рет «Мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медико-педагогикалық тұрғыдан қолдау» туралы заңды қай жылдары қабылдады? -2002
1.Инклюзивті білім беру жағдайында мұғалімге көмек көрсетіп, оқу құралдарын бейімдейтін қай маман? -арнайы педагог
1.Мектеп оқушылары ұжымының қанша %-ын ерекше білім беру қажеттілігі бар балалар құрайды? -11
1. Тірек-қимыл аппараты бұзылған балалардың қимыл-қозғалыстарын түзетуге бағытталған реабилитациялық жұмыстар қайда жүргізілді ?
-Венгрия
1.Жас кезінен бастап прогрессивсіз топтарды біріктіретін, бірақ моторлық бұзылыстар синдромының ауысып тұруы және бас ми қыртысының дұрыс қалыптаспауы мен қайталанып бұзылуы болып табылады.
-Тірек-қимыл аппаратының бұзылуы
1.Тірек-қимыл жүйесі қанша бұлшықеттен -640
1.Тірек-қимыл жүйесі неше сүйектен (қаңқа) -200-212
1. Тірек-қимыл жүйесінің өсуіне қай гормоны соматотропин ықпал етеді -гипофиз
1.Эпизодтық интеграциялық модель:
-Ерекше білімді қажет ететін балалармен қалыпты деңгейлі балалармен біріктіріп оқыту -Ішкі ортасын қалыпты жағдайда ұстап тұруға бағытталған физиологиялық процесс
1.Я.А.Коменский алғашқылардың бірі болып, оқу тәрбие үдерісінде балалардың қай тұсын қатаң есепке алуды ұсынды:
-Жас ерекшеліктерін
1.Бақылау дегеніміз не?
-Бұл зерттелетін объектінің мінез-құлқын мақсатты және ұйымдастырылған қабылдау мен тіркеуден тұратын сипаттамалық психологиялық-педагогикалық зерттеу әдісі
1.Бұл белгілі бір құбылысты ұзақ және жоспарлы түрде зерттеудің танымдық әдісі?
-Педагогикалық бақылау
1.Интеллектуалдық іс-әрекеттің бұзылыстары қай кезде анықталады және диагностикаланады?
-ерте, бір жасқа дейін немесе өмірдің алғашқы жылдарында
1.Білімді бекіту мақсатында қолданылатын әдіс?
-қайталау
1. ЕББҚ бар оқушыны сабақтарында, сыныпта бақылауға кіріседі, оның оқудағы және мінез-құлқындағы қиындықтарының көріністерін зерттейді.
-дефектолог
1.Елбасы Н.Назарбаевтың «Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, бір болашақ» атты халыққа жолдауы
-2014 жылғы
1.Баршаның сапалы білім алуға құқықтарының теңдігі; әрбір адамның зияткерлік дамуы, психикалық-физиологиялық және жеке ерекшеліктері ескеріле отырып, халықтың барлық деңгейдегі білімге қолжетімділігі жайлы
-«Білім туралы» ҚР Заңының, 3-бабының, 1, 2-тармақтары
1.Инклюзивті білім беру мәселесі шет елдерде қаншасыншы жылдан бастау алады
-1970
1.«Бала құқықтары туралы» Конвенция БҰҰ-ның Бас Ассамблеясымен
-20.11.1989 ж. қабылданған
1.Арнайы қажеттілігі бар балаларға білім беруді дамытуға арналған бүкіләлемдік конференциясы қай қалада өткізілді?
- Саламанка
1.«Инклюзивті білім беруді барлық деңгейде және өмір бойы оқумен» қамтамасыз ету қағидасы» - деп қай құжатта көрсетілген?
-Мүгедектер құқығы туралы конвенцияда
1.Инклюзивті үдерістегі ата-ананың рөлін анықтаңыз:
-ата-аналар – әртүрлі бағдарламалар мен баланы психологиялық-педагогикалық қолдауға тарту керек серіктестер
1.Қазақстандық заңнамаларға сәйкес, «инклюзивті білім беру» - бұл
-ерекше білім беру қажеттіліктері мен жеке мүмкіндіктерін ескере отырып, барлық оқушылар үшін білім алуға тең қолжетімділікті қамтамасыз ететін үдеріс
1.«Әрбір баланың, оның ата-анасының қандай да бір кемсітушіліксіз, нәсіліне, түр-түсіне, жынысына, тіліне, дініне, саяси немесе өзге де сенім-нанымдарына, ұлттық, этникалық немесе әлеуметтік шығу тегіне, мүліктік жағдайына, баланың денсаулығының және туылуының жай-күйіне немесе өзге де жағдайларына қарай ажыратпай және кемсітпей, барлық құқықтарын құрметтейді және қамтамасыз етеді» - деп қай құжатта көрсетілген?
- Бала құқықтары декларациясында
1.Бұл құжатта «арнаулы педагогикалық тәрбиенi қажет ететiн кемтар балаларға мемлекеттiк бюджеттен белгiленген стандарттар деңгейiнде олардың бiлiм алуына кепiлдiк беретiн қосымша қаражат бередi» - деп нақты белгіленген
-«Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы» Заңы
1.ЕББҚ оқушыға психологиялық-педагогикалық сүйемелдеу арқылы қандай білім беру бағдарламасы әзірленеді
-Жеке
1. Инклюзивті білім берудің формуласын кім жасаған?
-Дэвид Митчелл
1.Британияда қай жылы ерекше білім беру қажеттіліктері мен мүгедектігі бар адамдарға білім беру туралы заң қабылданды?
-2001
1.Норвегияда интеграция үдерісі қай жылдары басталды?
-1980-ші
1.Қай жылы Италияда ерекше қажеттіліктері бар балаларды жалпы білім беретін мектепте оқыту құқығы туралы бірінші Заң пайда болды?
-1971
1.Т. Руппонен көзі көрмейтіндер туралы айтқан ғылыми пікірі?
-Соқырлардың өзін-өзі бағалаудағы өзгерістері, оның өз күйіне бейімделуімен байланысты екендігін, сондай-ақ, тумысынан соқыр балалар, өз дамуында басқа құрбыларынан өзгеше екендігін саналы түрде ұғынумен байланысты, бірнеше психологиялық дағдарысты басынан кешіретінін айтады
1.Апатия деген не?
-Эмоцияның бұзылуының бір түрі
1.Э. Сеген арнайы мектепте оқымаған, ақыл-ойы кем баланы қалай сипаттады?
-Eшнәрсе білмейтінін, ешнәрсеге зауқы соқпайтын
1. Көз қимылының бұзылуын қалай аталады -Косоглазие
1.Мүлдем көрмейтін балалар қандай жүйемен оқытылу керек -Брайль жүйесі
1.Тифлопедагогика ғылым ретінде қай ғасырда дами бастады -19 ғасыр
1.Қазақстанда көзі көрмейтін балалардың мектебі қай жылы ашылды
-1932
1.Прайминг дегеніміз не?
-Аутизм балаларды оқыту стратегиясы
1.ХХ ғасырдың басында неміс педагог-дефектологы
-П.Шуман
1.Психологиялық-педагогикалық қолдау – бұл білім беру процесінің жағдайында туындаған проблемаларды шешуде белгілі бір даму кезеңінде көмек көрсетуге бағытталған технология, балаға көек берудің ерекше түрі деп атаған ғалым
-Э. М. Александровская
1.« Сыртқы жағдайлардың немесе іштей өзгерістердің әсерінен баланың өмірге бейімделуі бұзылады да, нәтижесінде ол осыған дейінгі қалыптасқан мінез-құлық тәсілдері мен модельдері арқылы өзінің күнделікті өмірлік қажеттіліктерін қанағаттандыра алмайтындай күйге жетеді» деп түсіндірген ғалым:
-Н. Г. Осухова
1.Алалия (моторлық және сенсорлық), ауыр дизартрия, ринолалия және кекештену, балалық афазия жататын кемістік?
-Сөйлеу қабілеті бұзылған балалар
1.ДЦП кезінде қандай бұзылыстары айтарлықтай орын алады, оның жиілігі 85% -дан асады
-Сөйлеу
1.Ерекше білім беру қажеттілігі бар балалар нешеге топқа бөлінеді?
-3
1.Арнайы педагогикада көруі бұзылған тұлғаларды оқыту мен тәрбиелеу мәселесін зерттейтін ғылымды –не деп атайды?
-тифлопедагогика
1.Қай кезде ата-аналар баламен бірге топқа барады, мамандардың жұмысын бақылайды?
-ашық есік күндері
1."Бейімделу"ұғымы қандай жағдайларға бейімделу процесін білдіреді?
-ішкі және сыртқы
1. Қай кезде ата-аналар өз баласының жетістіктерін көре алады, баламен бірлесіп қатыса алады?
-бірлескен мерекелерді өткізу кезінде
1.«Тек ата – аналармен бірге жалпы күш жігерді біріктіру арқасында мұғалімдер балаларға үлкен адамдық бақытты беруі мүмкін» деген ғалым?
-В. А. Сухомлинский
1.Дамуында ауытқуы бар баланың басты ықпал етуші күш кім?
-ата-ана
1.Қай ғалым баланың өсіп-дамуы бірінші кезекте әлеуметтік даму жағдайына негізделгенін дәлелдеген?
-Л. С. Выготский