1-сұрақтың жауабы

1-сұрақтың жауабы.

Мұғалімнің 100 ішіндегі сандардың нөмірленуін оқудағы міндеті: оқушыларды 100-ге дейін санауға үйрету (жұппен, өкшемен, ондықпен санауға болады), сандардың ондықтар мен бірліктерден жасалу жолын көрсету, екі- разрядты сандар, жаңа терминдер енгізіңіз: «бірліктер 1-ші және 2-ші цифрлар «,» разрядтық мүшелердің қосындысы «,» бір таңбалы және екі таңбалы сан «.

Нөмірлеуді зерттеуде екі кезең бар: 11 - 20 сандарын нөмірлеу; 21 – 100 сандарын нөмірлеу. Бұл екінші ондықтағы сан есімдердің жазылу тәсіліне қайшы келуімен байланысты. Барлық басқа жағдайларда бит сандарын оқу және жазу бірдей. Нөмірлеудің бұл ерекшелігі екінші ондықтағы сандарды бөлек қарастыруды талап етеді.

Екінші ондықтағы сандар екі таңбалы сандар. Екі таңбалы санды жазу үшін екі цифр қолданылады. Сандық жазбаның оң жағындағы бірінші цифр бірінші цифр немесе бірліктер категориясы деп аталады, оң жақтағы екінші цифр екінші цифр немесе ондық цифры болып табылады.

Екі таңбалы сандар туралы түсінікті қалыптастыру ондық санау жүйесінде негізгі болып табылатын «орын» ұғымына негізделген. Цифр деп позициялық санау жүйесіндегі сандар жазбасының белгілі бір орны түсініледі (цифр дегеніміз – сандық жазбадағы цифрдың орны).

Бұл жүйедегі әрбір позицияның өз атауы және өзінің шартты мағынасы бар: оң жақтағы бірінші позициядағы сан сандағы бірліктердің санын білдіреді; оң жақтан екінші орындағы сан сандағы ондық санын білдіреді, т.б.

2- сұрақтың жауабы.

Елдес Омарұлы туралы кішігірім мәлімет айта кетсем, ол кісі қоғамның қайраткері болған, ғалым және бір жағынан математик, аудармашы. 1892 жылы Қостанай уезінде дүние есігін ашқан.

Елдес Омарұлы көп кітаптардың авторы. Айтар болсам, физика, математика, геометрия кітаптарынан неміс, орыс тiлдердіде және де басқа тілдердіде жаңартып, өз тілімен толықтырып отырды. Неше түрлі геометриялық терминдер Елдес Омарұлының аудармасы мәні де мағынасыда бар бәрі түсінікті тілде жазылған. Мысалыға айтсам, геометрия пiшiндеме, теорема түйiн деген сияқты.

Жалпы оқулыққа Елдес Омарұлының "Пішіндеме" атты кітабы қателеспесем 1935-1940 жылдары жарыққа шыққан болатын. Геометрия терминдері өзіміздің қазақ тілімізбен жазылған және де осы еңбектерін халыққа алғаш рет ұсынған болатын.

3-сұрақтың жауабы.