1 зертханалық жұмыс «ЖІҢішке линзалардың фокустық Қашықтарын анықтау»
жүктеу/скачать 0,89 Mb.
|
оптика
- Бұл бет үшін навигация:
- Құрал-жабдықтар
- Әдістің және қондырғының сипаттамасы
|
№1 зертханалық жұмыс «ЖІҢІШКЕ ЛИНЗАЛАРДЫҢ ФОКУСТЫҚ ҚАШЫҚТАРЫН АНЫҚТАУ» Жұмыстың мақсаты: жіңішке линзалардың шын және жалған фокустык қашықтықтарын өлшеу әдісімен танысу. Құрал-жабдықтар: 1. № 20 отырғыш 2. Рейтерлер № 21 - 4 дана 3. № 30 жарықтандырғыш ИП- 1 4. No41 Top 5. № 31 Экран 6. № 5, 6 Линзалар 13 жиектемелерде 8. №40 линзасының ұстаушылары 2 дана Әдістің және қондырғының сипаттамасы Жұмыста оқылатын фокустық қашықтығын анықтау әдістері жіңішке линзаларға қатысты, яғни қалындығы фокустық қашықтығына қарағанда өте аз. Оң таңбалы линзаның фокустық қашықтығын аңықтау үшін келесі төрт әдісті ұсынуға болады. Келесі өрнек бойынша жіңішке оң таңбалы линзаның қашықтығын аңықтау бірінші әдіс негізінде жатыр: мұнда ар- линзадан затқа дейінгі кашыктық (а, < 0 ), a2 заттың аңық кескіні алынған,, линзадан экранға дейінгі қашықтық (а2 > 0), f = f' - линзаның фокус аракашыктығы (f’>0) . Жарықтандырғышты жабатын күліңгір шыныға жабылған тор кызмет Бірінші әдіспен оң таңбалы линзаның фокустық қашықтығын аңықтау үшін 1 - суретте оптикалық сызба берілген. A B - зат, A'B' - оның кескіні, F и F- линзаның фокустары (F - алдыңғы фокус, F- артқы фокус). (1) өрнегі a1,a2 және f=f' (f' - артқы фокус қашықтығы) қашықтықтары белгілі таңбаларына ие болған негізінде жазылған. Линзаның центрінен оңға карай саналынған қашықтықты оң таңбамен алу керек, ал солга қарай саналынғанды кері таңбамен алу керек. Зат пен кескін өзара байланысты болғандықтан а1, орнына а2. алуға болады. сонда a2-i, a1 - ге тең болады. Егер бірінші жағдайда кескін үлкейтілген болса, онда екінші жағдайда ол кішірейтілген болады. Екінші әдіспен f аңықтағанда затты экраннан D > 4f қашықтықта кою керек (f бірінші тәжірибе нәтижесінен алуға болады). Бұл жағдайда зат шын кескіні линзаның екі жерде, қашықтықтары b-ға тең орналасканда пайда болады. (1) формуладан шығады f, D және b шамалары келесі өрнек бойынша екені: Оң линзаның екінші әдіспен фокустық қашықтығын анықтау үшін сызба 2-суретте көрсетілген. A B - зат, А В -заттын улкейтілген кескіні, A"В" - заттың кішірейтілген кескіні, F - линза фокусы Әрі қарай, бұл әдіс қалың линзаның фокус аралығын анықтауда, қолданыла алады. Сонымен қатар үшінші әдісте біріншідегі сияқты, оптикалық сызба колданылады, Линзаның фокустық қашықтығын заттың А1, В1 өлшемі бойынша анықтауға болады, оның кескіні А2 В2, аракашықтығы а, (немесе а2)). 1-суреттен көрінгендей линзаның үлкейтуі: V=A2B2 /A1,B1) =а2/а1 , aл үлкейтуі V < О, себебі кескін аударылған болып алынады да осыдан мынау шығады а2= Va1,. Алынған өрнекті жұқа линзанын орнына қойсақ, мынаны аламыз V үлкейтуін анықтау үшін зат ретінде бір құны 0,2 мм ге тен торды күнгірт шыныға салынған шкала колданылады. Оң жінішке линзаның фокустық қашықтығын төртінші әдіспен аныктау үшін шексіздікке орнатылған көру түтүкшесі колданылады. Егер зерттелетін зат түтүкшедегі линзаның фокустық қашықтығында орналасса, онда онын кескіні анык болады. Бұл жағдайда линзаның фокустық кашыктыгы өлшенетін шама болады. Шашыратқыш линзаның фокустық қашықтығын анықтау үшін келесі әдіс қолданылады, яғни шашыратқыш линзаның заты ретінде қосымша оң линзаның көмегімен алынған нақты кескіні алынады. Жіңішке теріс линзаның фокус аралығын анықтау үшін оптикалық сызба 3-суретте берілген. жүктеу/скачать 0,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|