1 Зертханалық жұмыс кернеуі 1000 в дейінгі айнымалы токтың Үш фазалы желілерінің электр қауіпсіздігі
жүктеу/скачать 13,83 Mb.
|
| 4. Бақылау сұрақтары
1. Ток, кернеу, кедергі қандай бірліктермен өлшенеді? 2. Ом, Ампер, Вольт дегеніміз не? 3. "Толық қарсылық" дегеніміз не? 4. "Белсенді қарсылық"дегеніміз не? 5. "Реактивті индуктивті қарсылық" дегеніміз не және ол қалай анықталады? 6. "Реактивті сыйымдылық" дегеніміз не және ол қалай анықталады? 7. Айнымалы ток тізбегінің толық, белсенді және реактивтілігінің арасындағы байланыс қандай? 8. Айнымалы ток тізбегі үшін Ом заңы қалай тұжырымдалған? 9. Конденсатор арқылы тұрақты ток ағуы мүмкін бе? №11 Зертханалық жұмыс ЭЛЕМЕНТТЕРДІ ТІЗБЕКТЕЙ ҚОСАТЫН АЙНЫМАЛЫ ТОК ТІЗБЕГІ 1. Жұмыстың мақсаты Қарапайым электр тізбектерін құрастыру дағдыларын игеру, тізбектің жекелеген бөліктеріндегі кернеулерді өлшеу, белсенді және реактивті элементтерді дәйекті қосу кезінде тізбектердің қасиеттерін зерттеу, кернеу резонансының құбылысымен танысу, векторлық диаграммаларды құру. 2. Жұмысты орындау тәртібі 2.1 Зертханалық қондырғымен танысу (қуат модулі, резистор модулі, реактивті элементтер модулі, вольтметр модулі, қуат өлшегіш).
2.3 Конденсаторға параллель қосымша өткізгішті қосыңыз (конденсаторды тізбектен шығару арқылы). Мұғалімге тексеру схемасын ұсыныңыз. 2.4 Стендтің қуатын қосыңыз және R резисторы мен ZK катушкасының тізбекті қосылымы бар тізбектегі кестеде көрсетілген шамаларды өлшеңіз. Кернеуді өлшеу алдында мультиметрді айнымалы кернеуді өлшеу режиміне қойыңыз. Өлшеу нәтижелері 2 кестеге енгізілсін. 2.5 Электр қуатын өшіріңіз, катушкаға параллель қосымша өткізгішті қосыңыз (катушканы тізбектен алып тастаңыз). Мұғалімге тексеру схемасын ұсыныңыз. 2.6 Қуат көзін қосыңыз және R резисторы мен XC конденсаторының тізбекті қосылымы бар тізбек үшін кестеде көрсетілген шамаларды өлшеңіз. Өлшеу нәтижелері 2 кестеге енгізілсін. Қуатты өшіріңіз, қосымша өткізгішті алыңыз. 1-Сурет. Кесте 2
Резисторды, катушканы және конденсаторды тізбектей қосатын тізбекте реактивті элементтер Модулінің SA1 қосқышын пайдаланып конденсатор С сыйымдылығының шамасын өзгерте отырып, амперметрдің ең үлкен көрсеткішіне қол жеткізіңіз, яғни кернеу резонансына жақын тізбектің күйін қамтамасыз етіңіз. Өлшеу нәтижелері 2 кестеге енгізілсін. Конденсатор сыйымдылығының шамасын азайту және арттыру (резонанстық мәннен) ток шамасының айтарлықтай өзгеруіне қол жеткізу және тізбектің екі жаңа күйі үшін кестеде көрсетілген шамаларды өлшеу. Өлшеу нәтижелері 2 кестеге енгізілсін. Қуатты өшіріңіз. Үш элементті (R, ZK, C) тізбектей қосылатын тізбек үшін өлшеу нәтижелері бойынша s тізбегінің толық қуатын және SR, SK, SC, жеке учаскелерін, PR және PK резисторы мен индукторының белсенді қуатын, сондай-ақ толық Z, белсенді R және бүкіл тізбектің реактивті X кедергісін анықтаңыз. Есептеу нәтижелері 3 кестеге енгізіледі. Кесте 3
Тізбектегі белсенді қуат балансын тексеріңіз. Зерттелген тізбектер үшін өлшеу нәтижелері бойынша қуат коэффициентінің мәндерін есептеңіз соѕ разряд және фазалық ығысу бұрышы, масштабта векторлық диаграммалар құрыңыз және олардың айырмашылығын түсіндіріңіз. Конденсатор сыйымдылығы шамасының зерттелген тізбектің жұмыс режиміне әсерін түсіндіру. Кирхгофтың 2-ші Заңын айнымалы ток тізбектерінде қолдану туралы қорытынды жасаңыз. 3. Әдістемелік нұсқаулар Белсенді R резисторының тізбекті қосылымы бар синусоидалы айнымалы токтың электр тізбегі, толық ZK (RK, XK) кедергісі бар нақты индуктор және XC сыйымдылық кедергісі бар конденсатор (сурет.4.2) осы элементтердегі кернеулердің лездік мәндері үшін Кирхгофтың екінші заңы бойынша жазылған теңдеумен сипатталады: uR(t)+ uK(t)+ uC(t)= u(t) 2-Сурет 3-Сурет 4-Сурет немесе осы кернеулердің белсенді мәндерінің векторлары үшін геометриялық пішінде Соңғы қатынас мұндай тізбекке қолданылатын кернеудің нақты мәнінің векторы оның жеке учаскелеріндегі кернеу векторларының геометриялық қосындысына тең екенін көрсетеді (3-сурет). Мұндай тізбек үшін векторлық диаграмманы талдаудан кіріс кернеуінің шамасы U мұндағы URК, ULК – катушкадағы кернеудің сәйкесінше белсенді және реактивті компоненттері, RK, XL – индуктордың белсенді және реактивті индуктивті кедергісі. Демек, ОМ заңына негізделген осы тізбектегі I токтың нақты мәнін келесідей анықтауға болады Мұндағы, - резистордың, нақты индуктордың және конденсатордың тізбекті қосылымы бар тізбектің толық кедергісі, ол қарсылық көпбұрышынан оңай анықталады (сурет. 4). Фазалық сдысу бұрышы кіріс синусоидалы кернеу U Мен осындай тізбек тұтынатын ток I арасындағы кедергі үшбұрышынан анықталады tg = (L – 1/C) / (R + RK). Егер L 1/C болса және бұрыш 0 болса, бүкіл тізбек белсенді қарсылық пен идеалды индуктивтілігі бар тізбек сияқты әрекет етеді. Бұл жағдайда тізбек белсенді индуктивті деп айтылады. Егер L 1/C болса және бұрыш 0 болса, бүкіл тізбек белсенді қарсылық пен сыйымдылығы бар тізбек сияқты әрекет етеді. Бұл жағдайда тізбек белсенді-сыйымды деп айтылады. Егер тізбекте реактивтілік тең болса (L = 1/C), онда бұрышы =0. Бұл жағдайда индуктивтіліктегі кернеудің реактивті компоненті және конденсатордағы кернеу өзін толығымен өтейді. Тізбек реактивтер жоқ сияқты әрекет етеді және ток ең үлкен мәнге жетеді, өйткені ток тек тізбектің эквивалентті белсенді кедергісімен шектеледі RЭ = R +RK. Бұл тізбекте резонанс бар екенін білдіреді, бұл жағдайда кернеу резонансы деп аталады. Кернеу резонансын қуат көзінің жиілігін өзгерту арқылы немесе тізбектің резонанстық жиілігі болатын С = 1/0 2L мәнін таңдау арқылы алуға болады. жүктеу/скачать 13,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||